&aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaAa^aaa
VN1V8KS0 V 8T^8RA BILISSIMO %JL1G10-
fijfimofydMonachorum ccetui Ordinis S. P. N. Benedicti.
Inprimis autem, &cum primis pietatis , ac liberaliura Studioforum gratiofnlimo Patrono
oAdmodumT^evercndo^Domino
Dn. CASPARO PLAVTIO,
Monafterij Seittenftottenfis in Au~
ftria inferiori Abbati dignilfimo, Theologo 5 ac Philofophiae Do&ori clariflimo>Domino Pacri meo in Chrifto obfervandiffimo.
Salutem &C felicitatemperpetuatru
ISItefiirem ^Reyerende, obfirvandiJfime^Dommt^ ^Abba omnis ajfentationis , adulationis , & 'rumoris ho- ftem;acetiamobemeritam virtutem omnis laudis, £•? palpationis inhocfitculo nequam inimicum , multaha* berem , qux in te & honoris , £5? laudis tuxgratia dicere. <lAtqui non vis, vt, quod a te refiegeritur sfavor , aut i gratia humanarequiratur extrinficus ifid vt wagnus nofler ajt Anglo ma gnx Britannix <tApofiolus S. Jfre- gorius magnus, ne appetitks laudis fuhrepat quodforisoftenditur, intus a divi* na mercede in confcientra evacuetur. Vittutis enimgloriam fuam non in ore ho- minum viri fapientes ponunt i fedintra confiientiam contegunt. llliverb , qui thefaurum ambitiofipublice portant, in fuis oculis per magni ; rumorum, e? favo- rumhumanorumcaptatorcsdeprxdari cupiunt ; quos tandem fumi > & fungiad extremam metammeritb dedecomnt^
Quoniam verb tu magis efje vis bonus, quam dici ; plura ad commune honu „ decus% monaflicumpraclaraagere , quam laudare teaudtre\ illibenter quidem facio i fdtamentaceo , £<? tu& me conformo voluntati i Sileo virtutes j laudes^ tuas, obquas non filum, cum in congregationedomustux profejfx Garftenfiverja- reris,bonxconverjationis,eruditioniss £5? pietatisodoremjpirans , Auguftiffimus %udolphus ficundusRomanorumlmperator ,tein Adminiftratorem Glunicen- fisAbhatix prxekgit3acdefiinavif, fid e? inpalmarium recix peraBx tux oAd-
) ( 2 , mini^
D E D I G A T 6 R I A.
mmiflrationis, Inviblijfimus quoque cMatthias Cafir%omanus$c. ai&er-M. ^Archidux Leopoldus,Reverendtjfimus, ac llluftrijjimus Ordinarius nojler 8pi- fiopus Argentinen(is,& Paffavtenfis ^c.accedente vnanimi poflulationis voto nofira Congregationis , in Seittenflottenjem Abbatem ordinavit,exa/tavit,ap- probavit, & confirmavit : taceo btnaseleBiones Abbatiales, eas% amplijfimas, v- nam V. C. Glunicenfis pofiperaBam laudabiliter adminiflrationemtuam; alte- ramverb nupertux profefJcedomusV. C. Monafierij £arfienfis tfc. quastame dignitates, tuis fitperioribus pro Jacrificio obedientiam pr<eferens , hbere retulifti i ojficium in quo jam ornatus /audabi/iter verfabaris , non amplum beneficium ob* - jervafliftf confiderafli. ^Atquinepromijfisderogem, hic tibialias laudes , at% virtutesdedico, acexp/ico3 qu<e tibi , £S? mihi, ac omnibus Ordinis noflri B. Bene* ditli P. P. ac F. F. participatione Juntperquam i/lujlres , ^ communes. 8t licet hivirinonfuerintClerici s Jed projejfione Monachi: clarumtameneft , nullum ejfe i vel effe poffe Apoflo/ici verbi cum vtilitateprctconem , nifi quifine pera & calceamentis fiecu/arutm negotiorum , vitam deni^fitam in obedientiamfidei, gj Svangelij pacis , integra/iterje refignaverit. 8t hoc modo etiam ip/os Apoftolos MonachosperfecTtfsimosjuife, qui omniafua carnalia dejideria , Mundum, Pec- cat um, Mort emsDiabo/umjua^ charijsima qu<e% in hoc mundo dereliquerunt, (f contempjerunt svtJo/um Chrtfium agnumvic/orem fiqucrentur , acovibusfibi commifsis adferviendumpromptiores , pcrquam aptifsimihabilitarentur : Id- circbtama/if S. Patres ,quam ipfimet P. ^Benediclus monaflerijs exflrutlis ,ad propagationemfidei Chrifliance, ita Monachorum inflitutum temperarunt, vt (d- litarice, at%aBuofkvit<e vti/itates prac/are fimul conjungerent idequibus Jb/i quidam modo gloriantur vit<e muneribus^ f<fam Jub ipfis initijs fu<e R eligionis inflitut<e,cum Manachisjuis S> Pt Benediclusex charitate Svangeiium pr<edica- •vit , Jdo/a Diabo/ica proflravit,vtividere cft lib„ z. dia/ogo cap. 19. S. <Q/egor. Mag. Papx. <L/lit enim S. eAuguflinus , quod nimirum fit amoris offi- ciumpafcere Dominicumgregem ,nec fihi tantum Paflores fapere , & viveredc- bere: namquihoc animo pafiunt oves Chrifli, vtjuas velint effe , non Chrifii: 'Ve/ gloriandi,ve/ dominandi,vel ' acquirendi cupiditate,non obediendi $j> proximo Jubveniendi, Z$ Deo p/acendi charitate ,fivincuntur amare non Chriflum.Qua- tumergb gratU amp/itudinem ,Chrifius Dominuspofi Beatijsimum P. N ^Be- nediBum,modernisetiamtemporibus Monachis S$ Abbatibus noflris , inconver- fione gentium Novi Qrbis Americanidederit , hicbrevi re/atione ad/audem Dei Omnipotentis , £3? proximi adijicationem re&nfere fiatui : vtfiirent nimis fi- bimetipfis a/iquiarrogantes,Reli<?ionem Monafticam S. P. BeneaicliyVnam quo- queeffeexfi/iabusilliusfortis Mu/ierisCatho/ic<e Ecclefi<e,cujus procul, dev/- timts ierrdfinibuFpretium efiejus , £f os fuum aperuiffe JdpientU his gentibus Jndorum,Americanorum% popu/is , panem otiofe hucvf^ non comedere in domo Domini Dei fiti. Quidenimgloriantur ifiide fimetipfis ? Quafi verb fundamen- tum fidei Chriftian<e , a Beneditlinis Monachis in ^egionibus Indorum Inju- larum,nonjam prtdem pr<edicatum,plantatum , evulgatum invenerint. In labores quidemnoftros aliquipoft nos introierunt , acmeffem pr<ecoci am meffue- runt. Atquimanipu/os ,ac Trophaa nofira necobfcurare , aut diripereattentare debuijfentt Sedtf quidnunc primumnarrare contra iftos Thrajones "tncipiam l
D£0tcAtoRi a:
Magnos gfjegorios > VenerA^i/esBedas,Bonifachss Rupertos , d/cuinosstfai+ tnones,Anfe/mos,Ada/bertos}acre/iquos nofiros Monachos,Fratres%innumerost germanix, Ang/Us ScotU,HibernixsGotthU, Suetia, Htfpania, GaUik, Polo- nU,VngarU, BohemU^Sc/avonUiBavarUiAuflrUflhracU, e? noviffima In- dU , tf Infu/arum ex ordine St ?. BenediBi , affumptos Ecc/efiarum Magiflrcs $ Epi[copos,at% Apofiolos? Nonnefortifiima prafidia Chrifiiana Reipubiica,litte- rarum, acfiientiarum fludia,cum infignipUtate ad propagandum Chrifii Evan- ge/iumsfanBam^ Ecclefiam Catholicam confirvandam > in omnibus totiuspra- dift<t Europx Regnis,modum rationem% non minus operoses quam frugaliter , & vti/iter Monachi BenediEiiniedocuerunt? Nonne Epifcopatus,& Monafleria cre- xerunt infiaurarunt , confirvarunt ? Nonne fiorentipimas Academias adju- ventutem in difiip/inis infiituenda,acexercendam tam addivina, quam po/itica obeundamunia^contrafurias Hcereticorumoptimis Regumvfi Patronisjn Ita/ia3 Gallia, Hifpania, Germania, Anglia exornarunt, gf infiruxerunt ? Ex quibus prac/arefaclumefi, vt tanquamefonte perenni,nonjolum cognitio verbi divi- ni ifid & humanitatis litterarum fludia,boni mores,omnis deni%pietatis,d> vir- tutis in Deums ac hominesad h<tc vfy tempora multiplici fcenore fluBus emana- rent,- In fumma,nonne omnes Ecclefix Ordines Regulares pofl D. Bafi/ij , e? Au- gufiiniformu/as fpiritum fcientUsi3 'pietatis abvna SfBenediBi Rdigione,Re- gu/arum^fuarum Idea acceperunt ? Quidverbnuncprimummiramurs a Mo- nacbisOrdinis St BenediBi Catho/icx Ecc/efixper Evange/tfpradicationem fub- affos novi Orbis Americani barbarifsimospopulos ? QuidOrientis Indorum Ca- lecutianas, Malabares , Moluccenfes, laponias^gentes ? quafi verb non ante miBe , £? vltra annos ,ficut & nuper 1 492. NovumOrbem ( tot enim,exceptis duobus ficu/isjam Ordo Benediclinus in Ecclefia Catho/icafioret ) aque incognl. tas Vrbi Rom&, £5? Orbi fkvas, truculentas , barbarifiimas% immanis Oceani In- fulasac gentes,vtpote Daniam,AngliamsScotiam,Hiberniam,Suetiam, Gottia, Norvegiam, vf% ad vltimospla g& Septentrionaiis g/aciales Lappones in Chrifi i fide, ^Evange/iOy Catho/ica^Re/igione, vnus SfBenediBi Monacha/is Ordo non erudierit, e? exco/uerit ? Hifitnt, e? fuerunt verbi Divini pracones , qui pofi Apofio/orumfundamenta ,procelumnaferrea, e? muroaneoexOrdineS,Bene- diBi Catho/ica Ecc/efi* dati funt. In confpeBu Regumacgentiumfieterunt, per- durarunt , fiabunt^pofteri eorum annuenie divino ProphetU fpiritu ,■ vf^ ad fine tnundi , ficut adfinemhujus nautiae Re/ationis Veriaice ex oracu/o divino au- dies,fortiter s $£ firmifsime pro domo Domini Dei fui. De quorum Re/igioforum Virorum laudibus ,at%virtutibus,fipluracupis diftere Annales confu/e Ecc/e- fiafiicos Uuftrifiimi Dt D. Card. Baronij} e? Arno/di Vvion^ Lignum viu, im- preffum Veneti/Sytf <iAuthoresibicitatos.
Siquidemergb %everende Domine , Domine Abbas obfervandifiimcj (f c. tu MonafiicamOeconomiammirifice operose nobisexornas , nec non fapien- tiam magnificetraBas , $5 ' virtutem fitper aurums & topazion amass acdi/igis, infinitus enim efl the/aurus hominibus , & inextinguibile lumen ejus. Accipe hoc munus divina fapientix , Evange/ic&nimirum pradicationisR. R.P.P.& F.F> noftrorum in novo Orbe Americano , corum% /abores-ruirtutes , /audes benigna Do/wtate a me tibi hic oblatas, at% vt humilis, tfhumanus es feniper i ita liben-
D E D | q A T O K | A»
tnaccipe ; tui^Jemper memor sac conjlans d* vtvirtus xJisfimilis> (f Japiens : Jcisenim antea vitamifamam^ paripajfu ad perennes laureola sprccedere>nt c efi vttehispluribusadmoneamifedpotiusnobis 3tibi% perenniter diu vive, va&gjl Datum ex Qella mihi ajjtgnata Monajlerij Seittenjiottenfis. tiAnno Salutis i6zo.
'i-s^f- A<;u:ft'vv A ■ -\ '{*■• - ;rl> * ?■!.:{■■. u" l' ' ■ 'ffi'\;:$'i&'**W
Admodum R, V. P.
eledientijjimus
Don. F. Honorius Philoponus* MonachusS. BenedidH. *
AD BENEVOLVM ORDINIS MONA- ftici S. Benedic"ti Lectorem.
E fuccifivas horas negligerem otio ,
aucinvcramvisaurem ( fupina frecus malacia, & leeuricace ) dormirem,vel vacuus in vmbraporre- ttis quod diciturpedibus , Eurotam concemplarer Corinchiam ; fed Platonis pocius Paraenecico in- ftruc"tus,femper, vc aliquid agerem; & fi non o- mnibus,falce mulcis prodeffem. Hane ego primus tibi noftrorum hominum , quancum fcio , ob oculos collegimus , trans- fcripfimusq;evarijs Authoribus delicefcentem membratim navigacio- nem. Neq;putes meam folam effe imaginacionem , citatos Authores fcrucare , ac perlege ; & res a rebus excra&as effe reperies. Tu , fi quid amplius inveneris,auchabes,hasc corrige,diflipa, recollige;illuftriorem > eloqucncioremq; navigacionem laboriofus apparato. Ichnographiam rapfodicam hic cibi exhibuimus, cu, fi induftrior es , Orchographiam , & Sciographiam adhibeco;finminus,noIi iftafpernere;fedpocius come- acum ad iftamnavigacionem adaugeas,&quancum poceris, hismcliora e penu cuiexpolicicerebri, vcalcer a Vulcano Juppicer frontem percu£ fus, Palladempromico; Scio enim anceahis charcis,neq;Rcligionem velOrdinem noftrum S. Benedi&i indigere, cujusplurafuncaclain Ca- tholica Ecciefia, quam capere poceft charca ; func vero hoc tempore quamplurimiejusopinionis , qui, nifichartis compareanc, decaetero neq,factis velaftisDeo, aut hujus mundi diebusilluxifiereputantur jtiomincmenimefleadresduasnatum :ad intelligendum videlicec, & ad agendum, fcimus omncs- Hiftoriaaucemprasftanciflirnorum homi-
num
tiA D L E C TO R E M
hum confilia tamfac"ta,quam dicta, quibus omnisReipublicaiforma fc~ fc nobis exhibec, & quibus illa eontinetur , & conftitui tur , cottimemo- rap Namcerteplurimumintereft, ex Hiftoria clarorum virorum vo- luntaces, curas}ftudia,negotia,cogitationes,vita£fplendorem,laudis cu- pidicatem, & virtucisardertciflimoslabores, &cOnatusperdifcere.
EademporrototiusantiqUitatismemoriam vna cOmpledtitur, aG vnfvcrfis canquam in ipeculo ad imicandumA confpiciendumq; labores , vircuces,honoresq;proponit. Qoa, fi Careremus,tenebris obrutanobis omnia procul dubio jacerent s InVi&iflimorUm ImperatorUm, RegUm, ac Principum, fantlifsimorUmq; Pontiflcum Chfiftiartse noftrae Religio- nis,ac MartyrumaflaiacquriumphiiresqiconfefforumjMonachOfum^ caiterorumq; San&orUm praeclate gefta, oblivio confumeret* Deniq; nuiiaiausjnullagloriaj qua^homirtesadpraeclarequidaudertdum; vel quidpiamforticeragertdum,inflammarencur, extaret;lubet enimma- jorum noftrorum trophasa infpicerej licet plertifsime earton femper af- fequamur,dummedo velimus proficerC&cortacu vircutem aflequi, fa- tis eft. Nain vbi quis irtcipit nolle fieri melior, ibi defkic, & definit efle boniis* Suric enimha^Cvircucisfacinora, Fratrumnoftrorumadmajora conartdi calcaria, acq; exanclaci laboris exemplare folacium. Vlcerius yero,ne me aceufes,bone Lec~tor,veIira ; quod minus in omnibus ferie , acq. legem Hiftoria; obfervaverim: nam Naucicam folum narracionem infticui ; Ec idem conquerOr,quod cu, & alij rerUm, & a&orum Scripco- resconqueftifunc: nimirUm Bibliochecae exiguicacem, ignorartciam , negligertciamq; anciquanorum, & prajeipue curpem invidiam,ac cenci- ceps iliud, & execrabile monftrum , odium fcilicec , ae rabiem in homi- nes Ordjms_Monaftici,qui maliciose irtvoluunC filencioi aut obicer/i ne- cefle eft , accinguht ea , quae& hortoris \ & laudis , ob gefta praeclara no- ftratium funt hominum Illa vero pangUnt, fcribuntq; , quae eorum ma- gisambicioni, quam totiusEcclefia? Catholicae, & MonafticiOrdinisV- cilitati, & authoritati funt confencartea; irtquQsverfipellesoptimeu> lius Poecae carmen fcriptum eft i
Semper hiai tJemper ienuem, quavejcitut auranu ^Reciprocai Cam&leoru>>
Btmutatfaciem , varios /umit% colores * Pr<zterrubrum , £5? candidunu>>
Sic$ adulator popularivefcitur auras % Hiansa cunBa devorat.
Stjolum mores imitatur callidus atros , QAlbi d? pudicinejcius. Proindeealumniances Zoilos * auc irriforios Ardeliones nihilifa- cio,qui,cUmipfinihilfciunc, tamert ftudiofos figulos vellicant, quos egoviciflimexCachino, quoniam neq;pupas , neq; vrceos litterarios conficere > ac inftituere norunc ; taceo pra?grandes , iaboriofosque Co- lpflbs.
S.ed vnius infuper necefle eft , hic vc ce bone Le&or admoneam ; ni-
mirum
IEC7 Q R E
£5S*g*&tel! inquwretam Infularum , quamRegionum, in l ranht °m fe"™8"0"* nTOnis , provideas tibi mappa Geo- EEffi*2? Topographicam , five Chorographieam ex antiquiori- 1'?lat?m;nOTa:eni'n^fcriptionesOrbis, tam in Vrbi- rim!,! rriRegl°5'bUS' fluminum 1 acmarium denominationibusplu, ri^Zl 'adqUaSi^U>sanciauas' vc adlidiumlapidem recen- » . UmmUnd^dfWPciones Ge°SWphieas , atque Cofmo- g aphos examinare potens, locaque qu*libet facilius indagare, ac inve-
Quivirtutis itet , reflum% infifiete eatieniA
Quifugienda docet , necfugienda fugiu llle mihi fimilis prtebenti c/ata /ucernx
Lumina, qutt reliqUosdum prteit,ipfa perit Jllius injipiens an non fapientia mentk Quifapiens alijs, defipit ipfefihii
Adfinem pr&fdtionisadLetloferru,
I
ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo .1 - 1
OBSER VATI O
De magnf.te kavtico.
O ICprscerirenonpoflum, quin aliquorum (forrigam opinionem , quiajunc varias vencorum Regiones , per A^grrercm in AgvtaDa Marear,ideft, AcuNaucicadefignari. Ego, &al|us quadracum Nauci- cumconnderans;nonadinveniendasRegiones vencorum > fedad eer- reftrium Regionum indagandas differencias longitudinis , & lacicudinis concinnacum inftrumencumefTe^animadvercec, CbnfiderareVer6,qua racione huc, vel illuc, in hanc , vel illam Provinciamjakc Regnumin am- pliffimoOceano Naura? navigaredebeancfola praciica,s& diucurna ob- fervacione com pcrcum eft. Nam valde inaequalicer,idque difcrecis cem - poribus,verfushmc, velillam Regioneminmari venci movencur,vca4 eum , quem defideras , locum favence forcuna pernaviges. Sub iEqui- nodtialienimCirculo compercum eft , mulco forcius auras iEquoreas lpirare, quam Tropico Capricorni , vei Cancri linea. Ec ha?c eft caufa , cur in Emporijs diucius Naucae aliquando refidere debeanc , nimirum vc fecundis,profperisque vencis candem aliquando vela commiccanc
Magnecem ergo ad duo puncla cardmalia oftendenda, Poli Ar- ftici, & Ancar&ici nobis, & Nacura, & Arcifex adinvenic : Si camen duo ha;cpuncT:adicidebencinMagnece,&nonpocius vnum cocali vna, in- tegraquefibivircuceimprefla, & communicaca. Nam fi cerra refpeclu firmamenci inftarpundti eft proporcionibus Geomecricis ? Vbiigicur in hocpundto Ardticus, & Antar&icus a Magnece defignabicur, quiMa- gnesrefpeclumagnicudinis^cerra; ferenihil eft. Nam Magnes quocun- quemodoaSepcencrione Occidencem , vel Oriencem verfus vercacuc , femperinBoream, vel Auftrum recurric.
Cur ver6hocaccidac;eft, quia vircusMagnecis eft oftenderePo- Ium, ftelIaver6PoIaris, & ejus Regio Zona frigida refpeclu terra; eft valdediiparisamplicudinis. Ideo in mari navigans , vcpoce minori am- plicudinisipha^ra nufquam excraillum circulum Polarem ,ejufque con- ftellacionesaccra&ivas, Acus Magnecisexcedere poceft, Proinde necef- feeft,vcfemperhosduosPolo3oftendar. Videfequenciafchemaca :
Vnde
O B S 'X -V A T I O.
Vnde/fi haberesglobum Magnecinum , & eum fupei- Orbcm ligne- um in aqua^oneres J itt Orbc prius linea defignaca A. B. id eft, Onen^ te & Occidence ] NunquamC.D. id eft, Sepcencrionem , & Meridiem indicabic Quia cum globus fic figura rocunda J & vc fupponicur vircuah fuaimprcffcualicace omnimode ^qualis; femper in Circulum , «ttt
quainindm^
pr*di£tos Polos quiecc confiftcns oftendec ; Cum mceger globus ilhs Po - lisoftendendiscalifigurarefpondeac. Quod fecus accidec, fi hneam, auc quadracum, auc alcerius figurs fchema aceepem t Nam femper in h- neis longioribus, prominentioribusque punclis , fe Magnes decermina- bic, vcqmecusinaquaconfiftensPolos oftendac Pr*cipue, fi yircusin vna parce laceris ficadauaior, quam in alia ; quod accidere poceft fi non sequalicer in omnibus corporisparcibus fe Magnecis vircus difFundat, ob defeclum mixcionis, quam a fua macrice, five Minera in vifcenbus terraJ primumforcicuseft. Dancurenimincujusvis magmcudims excremica- cibus , & medio indivifibilia plura , vel pauciora puntfa , in hnea Iines , in fuperficie fuperficks , in corporis macena quibus vircus & forma cu- iuslibec encisconcinuacnifiperaccidensimpediacuri acficucformaco- ci macens , quaminformac, pratfens eft J ica vircus Magnecis fuo corpon arqualicer correfpondec, & operacur, fi non vt :di£tum , figura,^ucmace- ciaobfit ,per qusmagis, vel minus , vcagac, decerminatur, velimpedi-
tUr' Mirabilia funt, & non parum myftica, qu* Deus, & Nacura huic Ia^ pidi Magnecico accribuic Namvc turpe Pulchrum > Fcemina virum i* Mercurius Aurum, Sic Magnes ferrum ad fe trahit.Et in tantum Magne- tis vircusperarcem,&Nacuramaugen, & acui poceftivceciamclavos infixos parieti excrahas. Item Aftronomica Spbsra in fe defcnpcos co- cinens firmamenci Afterifmos ex ferro, chalybe, & Magnece concinnari
poceft, qu* fub Diu pofica, ab ipfis Mundi Pohs per mocus commumca^ tionem in viginci quatuor horis cum primo mobih circa cencrum mun: dicircumagacur. IcemaliudLogicuminftrumencum mucum adapcan poceft, per quod ad mulca cencena milliaria fupra , vel inf ra terram , auc mare profundum, amico animi mei fenfus exphcare poffum. Ec quoni- amhscDiVinafecreta in vulgus efFucire , fapiencis non eft, camen vc incredulipombilicacemparumfubodorenc, paucahiciniinuo.
Sic circulus A. cuificaliusinfcripcusB. Inhocfpaciuminlcnbe AI- phabecum. Iamfecundumarcem prarparacum MagneCem in Cencrum C.adapta. Ecfivis colloquiamico, vcfepericulo Magno &c. ecivicace vellocorum alicubi pronpiacauc, quod vciie fic conf4ium , a ce intelli- gac: ApplicaacumMagnecisadliceram F.fuper quam hceram, ficuc & rehquas per moram aliquam Acusfirmecur. Deinde ad IV . poftea ad G. Deniq.ad E. Iam combina hasliceras, & fignificac F V G E» Hoc vero advercehdum eft, quod omnin6 a:quale, & ex vno , eodemque Magne- teAcus, &inftrumentum fabricatumfic, cuum videhcec , fcamicicui
, Deinde
O B S E R V A T I O.
DcindeAmicusabfensfingulisquae^^ in -die lnftrumencum accedac, alphabecumque obfervec, aclceras in pugil- laremnocet,quasMagnes demonftrabicy^ujus inftrumcnci typus hic eft. Qua vero racione in cancum efficax.Acus, & Magnes prarparari de- beac,nonhabeoaDeo;aucvenerab^^
eorumfecreca prodam,licenciam.,,Praefercim ob Idiocas, ftupidosque RibaIdos,quiChymiamblafphemanc. Plura fi cupis.de Norma Navi- <culanadifcere,lcgeH. Ofonum lib.j. Colmographo* , & Hydroara- phos, mannasq; Naucarum charcas infpicc.
1
I
m mmmmmtmtmmmmmmmtemtmmm mm
N A VIGATIO IN NOVVM
MVNDVM3SIVE AMERICAM.
Reverend. Patmrru Monachorum Ordinis S. P. Benedicti.
Vantum jamincle ab ipfis teneris prin-
cipijs Monarchia? Hifpanicas virtus, & fortitudo belli, acopulentiapraecaecerispopulis coco Orbi vccapucEurop£prarvaluerit, clarum eft: proin- de n©n multis opus eft verbis/vc hic de novo quip- piamnarrare incipiam> cum hujus RegionisHe- roum a&a, &facla, omnes Cofmographorum li- bridepraedicenc, acque recenfeant. Solum hie fummacim adferam , nimirumnullumvnquam Monarcham , five Chaidaeus ille fuerit , five alij Monarchas , vci Medus, Graecus, vel Romanus, vnquam tot, tanta-q; ampiitudinis & opulentiaeRegiones, nirmrum vltra tertiam Orbispar- rem,idquein quatuordifparnnstotiusOrbisparcibus ampliilimos po- pulosacRegnapoiTediffe&gubernafTe,- quam hodiernum Maximum Philippum Regem Hifpaniarum Cacholicum : qui vere ob vmverfi qua- tuorpartesOrbis, &iniliis quos poffidet Principacus Rex Catholicus dicipoteft.
C I enim E u r o p a m infpexeris, videbis Regem totum , & incegrum in fexdecim diftincTum pqtenciffimos Principacus ampliffimum Regnu Hiipanias pacifice poffidere. Regionem nempe longicudinis a Pro- montorio Finis terra: in Galiffia ; vfque ad Promontonum S. Crucis in Catalonia,fpaciumcentum & nonaginca feptem milliaria cornprehen- densjLadtudinisvero maximaeaPromontorio^ Pennasde £uz,an in Afturijs, vfque adfretum Herculeum centum & triginta fex concinens miiliaria Hifpanica. Circuitus aucem per maricima liccora 5c monces Pyrcneps ad fepcem centena quatuor milliaria fefe dilatat. Si Germa - niamverfusoculos conjeceris,videbisBelgicam,Burgundiamquemille in circumferentia continere milliarra, Cujus vero opulencia? Regina Provinciariim Bclgica exiftacomnia totius Germania?, Angha?, Galliaj ,
A teftan-
2 'NjLVIGAT 10 IN NOVVM MVNDVM SIVEIAmeRICAM
teftancur mercimoniorum Emporia» Si Icaliam verfus vifum adhibu- cris , afpicies florenciflimum opibus Regnum Neapolitanum , raille quadringentorum millia.rium. Deinde iolus Ducatus Lombardiae,cu- jus Mecropoliseft Civicas Mediolanenfis: trecenus feptuagiiita millia- ribus pacci» Iamlnfulas , ii alpexeris ; reperies in mari Medirerraneo Majpricam trecenris; Minorieamcentum quinquaginta. Siciliam,& • Sardiniam , quar lim pri.mafepjcingen ti.s, alcera quingen tis fsxaginca cr i- bus milharibus in circumfeienriam extendicur. Sileo vero Infulas mi- nores&' majores innumeras, in Gadicano, Iberico,BaIchico, Tyrrhe- no , lonio ,'Lybico , AfFnco , Oceanoque Cantabrico ficas , & alias &c. dequibus & fequencibusin concexcuhujus Hiftorica; navigacionis cibi citatis Geographis plunbus nocificabitur. Proinde mulco dignius Hi- fpanorum Monarcha, Rex Infularum appellari pocuifleca Jofepho Fla- i,b s <«,. 2. vio, quam illi Arabes , quos in auxiiium Regi Ifrael Joram advemue fu* arum ahciquarumHiftoriarumdefcribic.
ASiam nunc accedamus , cujus Regnum Ormuzirm opulenciftl- mum , olim expugnacum a Portugalenfibus , nunc Hifpani, fub cu- ius quoque Impeno modo Lufitani fubfunc, poflidenc Quid deCam- baiadicam,inquagrandem InfulamDiu, Damani, &Bazainobcinenr. Interioris vero Afiae parcibus India? Orientalis conterminis ipfis fub- funtCaul, Cocin , Colan , Goa , InfuJa Manar, Malacca, &Emporium illuftre Colombano Regni Zeilan, Item Infulae Philippinae , quorum ' func vndecim miiliainOnentali ArchipelagoaTaprobana fiveSuma- tra, vfque ad Ifthmum velconcinencem Mexicum» Quarumlnfularum quadraginta enumerantur, quas ab ipfis Hifoanis fubafta: fuerunc Bore- aliores , adhuc cempore piaerccordationisPhilippifecundi , Modernas majeftacis Regiae fuaviftimi Parentis a quo & nomen Philippinae Infulas fortitajfunc. Quarum Infularum fola Luzon ducencorum milianum in longicudinem fe excendic. Siieo hic Caftella & municiunculas, five maximas domos Arfenalia \ pro fervandis mercimonijs , quas habenca- pud Regulos confcederacos in fuis Emporijs Hifpani. Sileo Infulas Salomonis nova; Guinea? five Oceani del Zur , Pacifici & Magellanici , Caftella , Colonias & Porcus &c.
AF f r i c A u modo percuframus, & reperiesMifpanos inOceano Auftrali &mari iEchiopicoporcusmeliorespra;reliquis mercaco- ribus poflidere : himirum Marzacabil Oran, Pegon, Mellila, Sccnegon. Iccm duodecim Infulas Canarias , quarum qua?hbec rionaginca miliar^ bus circumfcribicur. Icem Secca, Tangar, Nagazan, claves fiinc maris Auftralis , quibus Emporijs ipfi Hifpant prsfurit. A mplius in Regno Congoduas habentColonias, quarum vrta S. Salvatoris, akeraLoanda Vocacur. . Jarti veroquancum inampliftirais regrlisiEcniopiae, CamO- rientalis quam Occideucalis, Madigna, Congo , Angola, Bucna, Toroa , Macicuo, Boro, Quiticui , Monomocupa '■> Cafaci, Monoemugi , qut- ^ bus
^R^Patrvm sJMqn AcnoRy m Ordinis S.P. Benmdicti.
busRegibusconfcederatifunt Hifpani Caftella Arlenaliaque ad tutan* das merces , poflident, quancumque auri & argenci > gemmarum & aro- macum acquirunc in his Emporijs > vc &: in coca India Oriencali fere in- cxplicabile precium eft.
Nunc vero quartam partem mundi > qua? per Cc novus Orbis n*vc AMERIC A dicicur, hacnavigacioneaccedamus:&rcperies>quan-. tum magnificencia^quanca diviciarum, &pocentifie amplicudo Hifpanis cxeoaccefteric, adeo vcoptimeGregorius Boncius veterum Imperio- rum cum Hifpana Monarchia comparationem feceric > Hoc modo ad TrancifcumDuartumProcuratorem magni Regis Hilpaniae , delasar- nnadas ijexerritos. SiC dicens : Qomo el Imperio ij Sennorio delmundo paffo de mano en mano , del Oriente hajh Poniente , Primero en los Chaldeos > defpues en cMedos, tj Perfas, ij dejlos a los ^jjriegos > dejf ues a los T^ortianoS , fj agor* por l* gratia de Nuejlro Sennot , e major Sennorio de Chrijiianos efh en Ejpannotes ; ei qualdiosomnipotentepormuchos annos eonJervcj>> ideft i Sicuti imperiadc manu ad manus» ab Oriente ad Occidentem pervenerunt > per Nationes recenfitas vfque ad Romanos. Sic majus Dominium > potentia & ma- gnificentiaCnriftianorum ad Hifpanos tranfijt> quod ImperiumHifpa- norum Deus omnipotens diu confervet*
Quis enim Monarcharum vfpiam in omnibus fimul & femel qua* tuorterraepartibus imperavit, vtimodernus Archidux Auftriae Ph i- x i ppus tercius Hifpaniae cocius; Infularum; & vcriufque Indiae Rex Catholicus $ Nonnl ab Oriente, Vngaria, Bohemia que, verfusmeri- diem,Italiam,Croatiam,Sclavoniam>Dalmatiam,vtramque Siciliam& SepcentrionalesBelgas, advfqueoccidencemHilpaniam infola Euro- pa Auftrius Hilpanus imperat \ Rex Salomon omnium Regum teft© fcripturamagnificentiiTirnus, Ophirideslnfulasnon Impcrio fed mer- cimonio >per marerequifivit; Et quantum imperium ipfius fe porre- xeric> lacra Scriptura explicat,cujus amplicudo fepenes Chaldeoru, Per- farum, jEgypciorum > Arabum , Sidoniorum fines marifque medicerra- nei litcora conclufum fuic. Neq; audiendi func , qui pucant novum Or- bem Amcricanum nuper primo repercum,eiflfe Infulam Ophiris, ad qua 3» Reg. c. 0» Rex Salomon cum Hira Rege Sidoniorum direxhTe claflem Scripcura memorat. Nam Americanus Orbis neque Bavos,id eft Simi- yide /a.g.*»*;: as praegrandes, nec ebur , id eft, Elephances habet. De quibus plura vide i^^ru^ Ordinis S, Benedi&i eximium DocWem Rabanum Epifcopum > in fa- * *' *' cram Scripturam fuper hunc pafTum Commentarium , & invenies vna • cum Plinio , Flavio Jofepho > Ophir Infulam vnam fuifte Oceani Indici Oricncalis>five Gangetici > vicinum terra; Evilath > quaeeftlndia vltra Gangem, qui flu vius m facris dicitur Phifon. Ad has enim Regiones vlq; fc Paradifus terreftrisornatuscum quacuor fluminibus Euphrace,Tigri- de, Phifoncc, & Indo, fe excendebac, Terra aucem cicra Gangem dici- tur inSJicerisSeira,quaeIndofluvioirrigatur: adquam a mari rubro five Arabico, aclnfula AfiongaberPilotaeprjcdiclorum Regum proli-
A i , gnis
»
4 f^AVlGATIO IN NOVVM MVNDVM SIVE Q^MERlCAM
r,^r.i*.<7^y?gnisThyniis , gcmmis atque auro quadringentorum viginti talento- Generiuones fi- ruiri) negociando remigabant, Verumquantum hoceft relpe&uho- l'°ZZ fe^diernaefummae,quamrnaximusRcxHifpaniarum Catholicus quocan- genuum dfrifi nis per Vulvotcas de fuba&is vtriufque Indise populis vlcra trecenties ^f^rbfH centenamilliatalencorumpondus recipic?
rJfy?*'a',*' t. ! Sed quorfum hax omnia i Ec in quem finem prolata magnificcn- jugujimtt* dt t-a GazaqUe Auftrij Regis Hifpaniarum ? Eo nimirum vc intclliganc t^ttauDet. ya,rccicjGjganceSjeorumqUePaCroniJSponfumChriftu ifat***?.+<>. Cacholicamfuam magnificafle Ecclefiam , illique nutrkores, cutores & benefa&ores protedtoresque providifle , &conftituiffe omnes fide- les Catholicos , pios, Reges , ac Principes , quosrum magnificentia atque potencia longe major eft quam Salomonis ; Sicut & Christus Deus nofter major fuit Salomone & Synagoga, qui non in monce Sion cemplum fuum confticuic , fed in Fidehbus populis omnium natio- num acque gentium cordibus. Ac illi qui in Cachedra Haereticorum fedent , nec obfervanc cuftodias D o m i n ' i D e i fei , vt ambulent in vijsejus , & Vtcuftodianc cserimonias, praecepca , jttdicia, ceftimonia ejus , ficuc fcriptum eftm lege De n ; Si quis Ecclefmm non audie- rit&c. ledProphecas Sacerdocesqueconcempferinc jaicScripcuraeos efle & fore inglorios , & publicanos , neque habebnnt Deum Patrera munificentiflimurn , quia noluerunt habere Orrfiodoxam Ecclefiam matrem. Indomoenimimpij , nihil nifi confumptio tefte Sapientiae libr. lufti autem domus benedicecur &c. Glorifkabuntur enim &be- nedicenturomnesquidiligunt Verbum Dei, &ipfius verbi cuftodem EcclefiamDeiCacholicam. Qjuoniam donum &paxeft eleclis Dei, Regibus acque Principibus , fubijciencurque eis populi & gences fub pe- dibus lllorum , ad faciendamvindi&am in infidelibus populis , & incre- pacionem in conci habulis Hxretieorum, Hoc nobis multae atteftan- tur Scripcura? > & Cofmographorum volumina , praecipue de_ crigefimo nono pocenciflimo & Cachoiico Ferdinando quinco Rege Arragonie & Caftella?,qui non folum ab Haereckis, fed & ab infidelibus & blafphemis Chriftiani Nominis hoftibus Machometanis & Saracenis fuam expur- gavic Hifpaniam. Imo eciam exteras terras , Regiones , Infulasque , in gremium Cacholicae Ecclefiae adduxit & aggregavit. Ecob ld tam m bonis gratize quam fortunae , a Deo locupletatus & magnificatus eft , cu- jus modo non folum Regnorum , fed & virtutum haeredes func , & fuc- ceflerunc , Cacholici Succeflbres a Philippo primo Anicij & Habfpurgij hodie Archiduces Auftriae,quos Deus Opc: Max: perenniter in fidei fer- rULmrU. Vore Catholicaque Ecclefiapropaganda & protegenda, ac felici Regno- 'TzlZ*' T%~ rum gubernamento confervet. Nunc ver6 Ledor ad navigandum & MUtTi»Au- remigandum navem five Galeonem afcendamus, naucicseque huic nar-
jfrta mfir. otd. rationi animum adverct.
t>tjt(f.
Erat
%.Patrvm <lMonachor^mOrdinis S.P.^Benedicti. $
Erat Chriftophorus Columbus £
Columba gence fic di&us, Ci vis & Pacricius Genuenfis/amilia nobiliin . LigurialcaliaeProvinciaprogeniciis, quemaliasHifpani & FranciCo- lon appellanc. Is Ferdinando & Elifabecha; Regibus Hifpanias , Ca- cholicispromific ( pliirimis enim cemporibus vir ifte praeclarifllrous , in policiflima prasdiftorum Regum , cum aliorum Principum aula lau- dabilicer converfacus eft ) fe a concinente noftro Europaeo , Oceanoque Adancico novas cerras & Infuias invenrarum, fi navibus & rebus ad hoc opuspercinennbusneceffarijsinftruerettir, In quibus Infulis ac cerris & augeri Chriftiana Religio poflec,& maxima vis auri, gemmarum»aro- macum , & quee generi humano vfui forenc complura , adipifci & haberi poflenc. Expendebacenimprudenci/Iimus hicArchinavarcha Colum- bus, quancum non folum fapienciae & profundi fenfus admiracio in diri- gendis navibus, ac feri maris fluiflibusjvencorumqueproceilis declinan- dis a Deo hominibus ad fui inexhauftum chefaurum, ac omnisbonicaci9 abyiTummanifeftandumlacerecacque vnicum hoc efle omnis Prinei- pacus & Monarchia; fupremum , ad res neceflarias , jucundioresque co- quirendas , jam inde ab Adamoac Noenobis haeredicace reli&umpra;- fidium, Invencum icaque hocnovum , & haec nova Columbi promiC fio cogicacioque navigandi , cum in Hifpanica, Luficanicaj cum aliorum Principum ac Regum auia proponerecur,faepius canquam delirum quid irridebacur, & concemnebacur ; adeoenim navigandi racio , vc Pecrus fettMa/f tn& MafFeusaic, Annofcilicec 1239» vel 1 y&. auc 14^9. cunc cemporis vel nijiM.t, apud Hefperios populos fuic infcicia > maricimo videlicec vfu Aftrolabij, ac magnecina cabulaejusque vfunondum invenco > vei fuppreflb in ce- nebris, vcab oradifcedere, &alcoOceano Aciancico , fe commiccere naucae, nequaquam auderenc : fed liccora cauceiegences, vbi ad aeftus maris aucpraevia periculofa perveneranc,quafi repaguiisquibusdama nacura feu numine objec~tis reciperec ilJico fefe, ac longius cendere quo- dammodonefasarbicrarencur. ExcraChaunariam , Canariafque In- fulas fiquidero, quod redicum ad fiios defperarenc , nemo vecerum nau- tarum quibus circa Promoncorium Acdancicum, cum remisfaloque res fuic ^Cabodef^o) vocanc,Hifpani, cranfrecareaufuserac. Aucumna- bancurenimCaftilianicascerique Hifpanienfespopuli capuc finiscerrze fuamefle Hifpaniam , acnullibi vlceriuspopulos & Regiones in rerum nacura fuperefle. Licec JoannesRexLulkamxGranCommendador mili- KdeAmold. tude Avis frecum Herculeum cransfrecafle. Anno /420- accreslnfulas v^iondeordinU excra Hifpanicum Orbem vuigo difperfas &c. adinvenifle dicacur. E^lft^ft!^ Abilaeetenim & Calpa? Promoncorium , quos monces columnas Reg.s. p. Be»e- Herculis efle aic anciquicas; volvereque ex veceribus quidam, Jhos vnum dt'%rPr1°-&fs p' & idem jam dudum colle concinuaco fuifle moncem , Herculeaque Vlt- net, 107. tucefuiffe divifum , & ex Oceano Adancicoquod ancenon erac incro- mifliim cerris mare : quod poftea in hodiernum vfque diem mediterra- neumdi&umeft, cranfgrcdinefas credebacur ; Herculemque infcripfii-
A 5 fefe-*
V3k
m
$ fijiriGATlO 1N NOVVM MVNDVM SIVE<LAmERJCj1M
it ferunc primum his moncibus Epicinion , NIHILVLTRA. fed PLVS VLTRA cum fuo Navarcho Chriftophoro Columbo Mona- chideordineS. Beneditti coci mundo & vniverfae Chriftianicaci cerra- rum laciflimafpaciaacque Imperia indagarunc. Acqui cur Naucis pri- fcis fuccenfeac \ auc eos ofcicanciaj arguac noftracium Naucarum novi- cas \ Quis enim immenfum , ineogrticumque Oceanum perveftigare au- derec, quemanciquiomniumDeorumPacrem venerabancur? Quippe hoc elemencum cerras devorac , flammas necac , in fublimc fcandtc , & coclum fihi quoque vindicac. Quid mirabilius poceft efle aquis in cce- lo ftancibus, quas fulmina nubium obcencu elidic , ipfo fecum difcordan- temundo? ExquoElemencoficDeo fua liberalicace noftris opporcu- nicacibusprovidenceingensquidem morcalibus commodum cortfecu- cum eft. Nunqu id enim rtort fpe&are licuic divirio praeftance lumine, raceshumanoexcogicacasingertio, & miroarcinciofabricacasnuncre. migio fulcancas uodas,nurtc velo certfo vencorum impulfas fpiricu forcu- nasquibus omnegrande defercuronus? Quis eorum excogicavic au- daciam,quife primo vrtdis incognicis, & inexpercis flacibus (ecredereci Horror equideffi efthorum recordacio ; camert fuic audenciumforcu- na,vccransfrecancesperegrirtacione lortgioqua, nortdicamcurfufolum fed volacu celeri delaci, aurum, mecalla , veftes purpureas> aromaca , ia- pides przeciofosebur, peregrirtas aves, balfama, lignanoftrisfylvisin- cognica , gummas & fudores arborum , rsdieefque non omni folo fami- liares,exquibus camfaftisquamajgriscorpofibus , medicamina acque obleclacionesfequuncurinnumerae,indagenc. HisOceaninavigacio- nibus fafturn eft. Vc Cy mber & Celca , akerO orbis angulo nonnun- quam fencianc ; qui finc Arabes i quid mare rubrum * quid Sabaea ncmo- rafudenc; Hyrcarius &Tanais incola, Aclaneicos nofcanc, Hefpcn- das, & eorum eciam geftent aurea mala, Feruerices jEchiopes , & Ni- lum , & Lybicas poftes gelidus Hyperboreus luftrec & Safmaca, Sic & Hifpanus MaurufquevificecPerfas&Indos. & Caucafum & Thyles vlci- macalcecTaprobanisHccora \ Ec cumfuainvicempermucancesbona, nonfolummores , legesque&habicusmirencuf. Hoser^oprasclaros forcicudinis & vcilicacisfruclus & efFedus obfervans Nobilts Chrifto- pborus Columbus & Heroas forciflimus quem vere vircuces & hbera- lium fcienciaf um arces, Nobilem effeceranc, nequaquam a cogicacionis fuaepropoficodefcivic , Sedfibiccrciffimejamanacuralirefum cogni- tioneacPhilofophia (Machemacicasenimdifciplinas opcimecallebac) perfuafumhabuerac^fierinimirumnonpone , vc vlcra cencefimum 6c fepcuagefimumlongicudinisgradum, in ^Equacore > nulhs prorlus in- teriacencibuscerrisfcfeOceartusporrigerec, Siquidem plunmis annis iaminmarihancremarduamperconcandigracia verfacus fueranVen- tos, Oceanum,ejufque mocus obfervabac:idque candem quod reabacur , omniumrerummagiftraaiTecucuseftexperiencia. Nam crebris acte- re concinuis vehemenciflimis vencis , ab Occidence vbi novi Orhis ficus erac, rHifpaniamverfusquajOriencaliseft, refpeauAmcncasjSunce-
T^Patrfm kJHonachorfmOrdinis S.P. Benedicti. 7
nimfibiilli populi Amphifcij &c. Ec Ancichchones, ideft, AncipodeS Hnpanis) Oceanum maximecommoveri curbarique flu&ibus animad- vercic: cum camen Phyfica dodtrina nocum fic, vencum exhalationem calidam , levem, & ficcam efle , e cerra ftellarumque accraclione eleva- tam &laceraliter circa cencrummundi quod eit cerra ; mocum;hoc i- taquedaco,fieri nonpucabac, quin caufas effe&rices vencorum daren^ tur nimir um Infulae prargrandes , e quibus calis exhalacio fubJevari poC fec & pradiclus vencorum effe&us Marifque xftus , acceflus & recefius procedcrec. Accedebac fortaflis & alcera ( vc ego auguror ) de Geome- tncis defumpta difciplims ratio. Centrum nempe gravitatis in vniver- fo minus uiivari pofle, fi in vna parce mundi plus cerrae , quam in alcera collocarecur.Cum manifeftum fic, aquam levidenfiuselemencum efle, quamcerram,quancumvis verfus Occidentem Solemhujus liquidie- lemencimaiorconcederecurcopia, quas terram folumodo magis hu- me&ac & aggravac ; vnde neceflario centrum gravitatis nobis adverce- dum eft,nidicere velimusquo nihil abfurdius terram nimirum fecun- dum aliquid nihil ; in medio mundi exiftere , & non efle concentricum vniverfo. Licet enim terra fit de corporibus Aflymecris,ob ancra,mon- tes & Infulas, nihilominus Perifericae menfuraca; magnicudinis,auc gra- vicacis , ad proporcionacam Harmoniam cerra correfpondere debec.' Hoc quidem cercum eft, in principio creacionis cerram cum aqua, vnam concencncamSphasram mundihabuifle. Vcjob 3g»c» Moyfes i.Gen» Ierem. c» 5". Pfii- Dav, 104, acceftancur. Congregencur nimirum aquas ad vnum locum , & appareac arida &c. Vcrum verd plus maris quarn terra: fit, ex Efd. lib, 4. invenies, qui dicitfex parces cerra? ficcafle Deuni adgeneracionemvegecabilium,fepcem vero aquas cribuifle inmagnitu- dine excenfiva fuper cerram. Philofophi aucem Spagvrici ajuncvni pu- gilio cerrae quacuor aquse in fui profundo denficacis auc pocenciae corre- fpondere : denfius enim & plurioribus conftans parcibus firmicer & be- ue compaclis terra quid eft , quam mare porofum. Vbi ergd plus liqui- di cerram humeclancis abundac , illiceciamcencrumgravicacisinciina- re acque excellere perpifcuum eft. In Oceano lgicur Occidencali, mari , concinencique noftro oppofico, cerras difcooperras ab aquis , quia levi- orficcaquamhume&ataterraeft; inveniri potuiffe ad falvandam cen- trorumaequalitatem navigacione Columbimanifeftum eft.
Accedic & iliud cur hic Columbus plures cerras in Occiduo mari fuperefleracus,nempehiscerminis, mare nonconcineri potuiflenacu- ralicer , fed vndique a Septentrione in auftrum difflueret, cerrasque co- gnitas, in auftrali parce , & ea qux in ipfis fica facaque eflent , ftirpes & a- nimalia,tanquamaiceroDeucalionis diluvio interire debuifle ; nihai Infulae prasgrandes novicer invencas repagulum praeberenc» Aqueum ecenimmarenacurafuaex akioribus inloca decliviora fluere confue- vic, donec fe ipfam Sphaeralicerexcequec, a cencrofuoaiquaiemdiftan- tiae circulum defcribens. Exquo propriacaufa & efTeclus maris agno» fcicur, cur non cerminos fuos tranfgrediatur , & quaracione divinafapi-
entia
$
fJjlVIGATIQ IN NOVVM MVNDVM SIVEZAmERICAM
enciafundamentate^raefontesqueaquarum ad libram appofueric Pro* indedatfefunt&divifaemulca; Infulaj Regionefque preegrandes altifli- mis montibus , & ingentibus cavernis , hiacibusque excavaca;, alveique capaces cancae congregacioni aquarum veluci caiices anphoraque lm- manes,in quas licec ^Eiopus ignoravericnec dari pofle in convivio Xan- ti pucarec, mare Deus nofter omnipotens & gloriofus inhaurirec» Aby£ fusenimcerraeficuc veftimencum ejus &c Quisergo credacquamali- qui adferunciraaginacionem; nimirumhasnovas Regiones & aliasln- fuIasprajgrandesabyiTalesque cavernas, anoftro concinence, velalijs nobis nocis hccoribus Afiacicis & AfFricanis, per maris corrofionem,auc diluvium parciale efle divifas ! hocfi verum efiec, certe Daricus Ifth- musjam pridem amarixMexico perforacusefFec, &ab Oceano Ameri- c£e Boreali , auc fmu Mexico in Oceanum pacificum , aut Magellanicum vulgo mare del Zuur pervius & cransfretabilis forec Sunc enim a Nom- brede Dios vique Panama ig. cancum milliaria/ Et jam vlcra cencum annos ab Hifpanis nullum veftigiu memorabile re«pertum eft, per quod conje£turari poflec a maris fludtibus Daricum Ifthmum efle violacura» Quodfifaclumeflecnupernon maximus RexHifpania* Philippus prae- cepnTet confulere.quaratione perfodi Durica poflet/vt compendio bre- vion, inlndiamOnencalemadPhihppinasInfulas abHifpaniae lictori- bus capice prompcorioque bonas Ipei neglecto , trium annorum cum dimidioferelongiiTimopericulofiffimoque icinere, pro mercibusna- vigarecur ; cura a concinence Pervano & Darica , fpacio duorum nienfi- um inPhilippinas Infulas naucis fic tranfitus , adeo vt ad fummum fex menfium fpacio favente forcuna maris ab Hifpania in Phihppinas Infu- las navigari pofficcum alias vc fupra didlum cota AfFrica & Afia circum- frecanda eflec. Proinde non maris corrofio has Regiones & liifulas om- nes in mari fecic, fed llle qui dixic, cranfeanc aquas in locum vnum & ap- pareatarida, tunc variosmundosfive regiones condidit Deus,eofquo plantis & animalibus congruis exornavit, vcfucuris hominibus eflent in cibum&juvamen.
Nontamennegaverimperterrai motus aliquas Infulas prsgran- desafuo continentefsepiusavulfasefleicujus Exemplum nobis Nigro* pontus, & Archipelagus Grxcix in fuis multiplicibus Infulis manifeftar. Ec ipfa Regalis Sicilia in mari Mediterrarteo lita , ance duo millia anno- rumaConcinenteicaliarfiveCalabriasRegnoprope Meffinampercer- ra; mocumin incegram Iniulam fegregaca eft. Cum ergoinhislnfuha jam ancea animalia fuerint, facile illa quasftio fic elucidatur, quonam modo tam nocua quarn vtilia in has Infulas , & maximas Regiones ani- maliaadvenerint» £t quia quacuorOrbispartesfeinvicem ampieclun- tur, Auaenimmajorconneclitur AmericasSepcentrionaliprope frecu Ainan : Et AfFnca Europa: ; Per Armeniam, Siriam, Paleftinam,& fines Arabi*e, ac JEgypti , per quos paflus & repere, &difcurrere in hasqua- cuor Mundi Regiones, taminvtiiia,&nociva,quam vtiliaanimalia& advenirepotuere» Non cnim credibile 3 quodvelEl?phas,velCame-
%j Vatrvm dMoNACHORPM Ordinis S.P. Benedicti, 9
lus, taceo Oviculas cum Lupis ; Lepores cum Vulpibus , aut Canibus ; aut Felescum Muribus, tam ferocia,lpaciofaque maria pernatare potuc- rint,nifi dicamus hominum curiofitace per navigia praedictanociva ani- maliaineasRegionesimporcacaefle, ficucinoftriPrincipes in Europa hodie affolent infuispoliciflflmisauhsbeftiasferociiTimas, vcpoce Leo.- nes , Tygrides , Vrfos , ad oftencacionem alere. Ec ipforum Hortulani tamfalubresquamvenenofas herbas, &plancas in eorum viridarijsad oculorum complacenciam , & varietacem conciliandam excolere*
Uliquoqueproculabigendifunc, cum fuaPhilofophia,vtpoceCe- falpinus, & alij , Ccelum efte maricum Terram vero vxorem ejus ajunc: Telluremque a Ccelo, vel aftns ejusdem impregnari animalibus>& her- balibus Plancis aucumanc ,- ac proinde ob hoc cancam variecacern anl» malium,&arborumquaciiormundiRegionibusaccidere. Quodquam ?f"fe'r' abfurdum ficpraicer Moyfen , & Ariftotelem confulanc quorumdo* &J%#. clrinaeftquodlibecvivensproduci; praecipue finoninfe&afuerinc, ex femine habencem vicam in femeripfo, five ea anima vegecaciva ,• vel fen*" ficiva praedi&a finc, ac perperam lllud Ariftocelis vfurpare * Sol & homo generac hominem &c. cum id cantum de vniverfali caufa indaganda ad concurfum fublunarium adtionil ipfe Scagirica ibidem ficdifpucaveric.
Mirapraetereareseft&ftupendanimisijspraecipue, qui mare na- vigarunc, & infpexerunc > Infulam vnius milliaris , germanici lacam & longam in Oceano coc mille ftadijs aquarum circundacum > flu&ibufque centum quadraginca Cubicorum, auc vlcra impeti, non autem obrui ? In fublunan enim rerum diacribe,divam fapienciam & nacuram mirum in modum ludere, & ab inicio librafle fonces aquarum & fundamenca ter- ra?appendifle,certaquelege, acgyro valafle abyflbs legimus> &Salo- mon acceftacur , nihilq; fruftra condidifle auc fecifle eciam Phyfici profi- tencur. Et fcire debes, quod natura non operatur > nifi per fuum velle , eoquod refpicit voluntatem magiftri fuiDeiDomininoftri, vtfibifa- tisfacere poflic, quia Deus naturam creavic > & per illam voluncacem Deusfecic, &facit pernacuramomnia, quasvidemus & nonpermira- culum femper. Sicut tempore diluvij ; quandoper amicabilem concor- danciamDeus Mpremus>fubcraxicftellarum virtutem >qua;crahebanc aquas a maribus , qua? in alto pendebant fupra regionem aeris > & poftea cecideruncinferiusinpluvijsancgrandinibus cooperiendo totam ter- ram, quia derivata? fuerunt a parce illius Climacis > in aliud a Boreali Zo- namundiin Auftrum aut cencrum &c vfquequo ad ipfum diluvium aqufcfuflfecerint; poftea ad locum fuum reverfajfunc, vnde venerunc ad complendum divinum velle. Vtpote duo funt Poli, vnus Ar&icus in parrefuperioriSeptentrionali. alter verd Antar&icus fub in terrapar- teque Auftrali. Polus Arclicushabetvimmagneticam attrahendi. Po- lusAntarclicushabetvimmaenecicamexpellendi, quod nacura nobis in magnece exemplum oftendic.
Trahic igicur Polus Ar&icus aquas per axem terreftrem > quae cum intraverunc,iterumper Poli Ancar&ici axem erumpunt; & quia aer
B non
10 fJjlVlGATlO INNOVVM MVNDVM SIVE<LAm ERICAM
nonpermiccicvacuiinaequalicacem, coguncur aquse icerum ad Polutn Arfticum canquam cencrum fuumreverci, &ita concinue curfumfu- rid. rheodof. umobfervare. Huicobfervacioniadftipulancur Cofmographoru Nau- de Bry tarumque carca; Hydrozraphicae : vbi : Sub Polo Ardhco a 80. cradu vf- «rbfiexcujp. que ad 90» quacuor maximos JKunpos ac numinum ofha ponunc , per 1 s 96. quos meacus indefinenter Oceanus Borealis fercur , & ibidem abforberi judicant.
In Polo vero Auftrali baec obfervacio nondum pacuic , quia illa ter- raadhucnondumplenedecedtaeft. Exhoccurfuigitur a Polo Ar&ico ad Polum Ancarchcum per medium , feu axem mundi , aquae per poros cerras diftunduntur, acceflhs recefTusque marrs deprzehendicur , &ex hocfecundummajus velmirtusfcacuriginesoriuncur,& pofteainflumi- naexcrefcunccongrediences; ac icerum illuc vnde egreffae func rever» cuncur, & hoc mocu univerfali incefTabiliter fit, Has aquae operaciones aliqui ignorant, fimul & motum vniverfalem > & Polorum habicudines, ' & in corde maris fuperfluum aquas confumipucanc, & ab aftris alios im- bres generari & induci cominifcuntur : cum camen nihil maceriale pro- generenc fidera , nifi quod fpirituales influentias imprimant,quae tamen neque pondus rebus dant Vei fubftantiam ; ex quo vides qua racione Deo & Naturas obedianc elemenca.
Ecfi Deus vellec, quod duo monces , vnus ab Orience, & alius ab Oc- cidence, in vno congregarencur Ioco in medio cerrae,vc effec vnus mons* ftacim fierec : & non per miraculum,fed per aperca & habilia inftrumeca vircuofa, qux Deuspofuitin nacura qua fuas faciunc aclionesnacurales &c. licecnobisincognicaelaceancfspius.
His icaque & quam plurimis alijs Philofophorum de aquarum ma- rifque ac cerrae ficu ac elemenco perfuafus racionibus Chriftophorus Co- lumbus,incepco operimagisinfticic, avidiufque Regiam efflagicans au~ dienciam, caufas & raciones hu j us perardeae navigacionis, cerciflimae ve- to vcilicacis , fpeique pleniftimas Regali Senacui propofuit» Quas can- demcum aliquando bello Granacenfi Saracenico conFedlo ac fcederc inico cum CaroloS- Gallorum Rege de fuper vcrifque Siciliae Regno raciones perpendifTec , votis Columbi annuit , plurimum adftipulante &adjuvanteReverendiffimoPetroConfalvo Mendoia Toletarto Ar- chiepifcopO , qui ficut & aucoricace plurimum apud Regem pollebac , itafapientia & fingularifua prudencia ac piecace , fideiquepropagandae ardore omnes facile ancecellebat , propoficumque naVale iter Columbi mirificeadjuvic&promovic. Ex Regio itaque fifco navigia deftinata func ; vnum onerareum caveatum , & alia quae ab Hifpanis Caravelae di- cuncur» Infuperdecem& feptem ducacorum millibus nunieratis pro rebusneceffarijsipfiColumbo , cascefifque naucleris milicibufque lu- ftracis, &intriremesafcitis,Hifpanicis littoribus circiter Calend. Sep.4 tembris, anni fecundi & nonagefimi fupra quadringencefimnnTmillefi- mumChriftiSalvacorisannumdifceflic. Mulcinonfolum homines re- ligiofi; fed &reliquivulgareshominescum lachrymisaDeoprecaban-
* tura
t
Patrvm CMon achqrvm Ordinis S.P. Benedicti¥ II
tur, vc bene & profpere illa cam periculofa navigacio omnibus evenirer, &vniverfire bene gefta incolumes in Pacriam redirenc. Amulcisca- men incerimisflecusacquelamencaciocancopere fiebac, vcfunusefFer- re viderencur. Sic enim dicebanc : En quo miieros morcales provexic cupidicas & ambicio ? Pocuicnegravius fupplicium hominibus iftis con- ftitui>fiinfefceieftum aliquoc facinus admififlent ? Eft enim illis im- menfi marislangicudoperaganda, fluclus immanesdifficilima naviga- tionefuperandi, vica? difcrimen inlocis mfinicis obeundum. Non fuic mulco collerabilius , in cerra quovisgeneremorcis abfumi , quam cam procui a Pacria marinis fludtibus fepeliri, & a monftris devorari £ Ec haec quidemeraccompacriocarum m icinerances perfaevi maris ad incercas regiones lamencacio. ' ,
Ina/toOeeano AcIanricoForcunacajInfuIajfiC£efunc,diftancesalic- toribusBamcisIevcis crecentis, fingulas verolevcasnavigacionis Hifpa- nica;penciquacuormillja pafluum , concinere affirmanc. Has icaque Infulas3 quas veceres Eorcunacas vocicavere , ob vberem &fcelicem illi- us cerrse glebani , moderatiffimamque cceli aerisque cemperiem , acque omnisgenerisferefrucluum dulciffimorum copiam, faccari. cumpri- mis, quod inprocerisinftarmarispaludiumcannis incus medullae pin- guiffim^fpeciem concinens crefcic, ab Hifpanis Canarias , velvcinfua Orbis defcripcione fecunda pag. c, 1 M mavulc Myricius a praegrandis ca- nibusnominancur Canarias Infulas Chriftophorus Columbus priuC quamfevaftiffimoOceano Indico fociorum vicam forcunaca; commit- terecappulic. Sicasfuncaucem haelnfulaeadelevacionem ppli, aquilo- naris graduumviginci fex, in fine fecundi, & inicio cercij climacis:ac ideo ob illius aeris ciemenciam ; tellurifque ficum veftibus lmpendio non indigenc, velquiaquodcredibilius eft, pacrius is modus & confuecudo pofcebac, hominesnudqsinvenere : nullofub Regeauc lege vivences» Agrorumvelhorcorum nulli cermini fynceraemencis nudaeque vccpr- porafidei homines , quibUs aurea prifcorum faecula & Regnum Sacurni elTe noftri concuebancur. , Abundanc enim inprimis dulcium aquarum fcacuriencium foncibus , acique pluvijs perennibus , viridibusque arbori- bus, herbis,fru£hbusque odoriferis , nempepalmaedadilis,fandalo fra- granci ac CypariiTp, perdicibus,pavonibus, palumbis, miri & varij colo- ris lylveftribusque apris/pecoribus ac capreis, cuniculis , vuifque mpdo praegrandibus in longicudinem qiiinqi palmorum ac pradtancifaccarp , Siracufano exculcamodoper Hiipanosvlcramodudivices efFe&i funr,, Has olim Infulas Forcunacas five Canarias , imperance Juftiniano Imperacore S.Machovius Abbas, velucalijnominanc, Machuces, cum Beaco Blandaho, vel vc Maurolicus in Marcyrologio Brandano,cri- um millium Monachorum in Bricannia Abbace de Seoccicis liccoribus folvens, per incegrum (epcennium, inOceano Hyperboreo Devcalidp- nionavigansperluftravic. Icaenim Maurolicus Meflanenfis Abbas fu« ummenologiumdecimoo&avo Calend.Iunijpronunciac : In Brican- nia S,Brandani Abbacis , qui cum quacuordecim Monachis perluftrans
B 2 > Ocea-
12
f^AVI GATIOIN NOVVM MVNDVM SIVE $AMERie AM
Oceanum & Infulas Forcunacas, mirabilia vidhTe refertur. Ec licet re- cens invencio harum Infularum quibusdam Navarchis attribuatur , vt- poceloanniConfalvo&T. Vafieo&quibusdam alijs : vtpoteHenrico Regis, loannisPorcugaliserilio magnomagiftro Ordinis I esu Chri- s t i de Por cugalio &c, cum A ffneam & Mauricanos juffu loannis Re- gis bellopecerencaucoricacicamen & antiquicaci Ecclefiafticae Hifto- rica? credendumeft, has ncmpeancehac foliBrandano fuifte cognicas , ' &: nobis dece&as.
Canariarum icaque Infularum func numero fepcem. Prima & praereliquismagnitudineilluftris & magna Canaria Cachedrali Eccler fia , Regio confilio , acque Inquificorio hasrecicas pravicacis cribunaii in- fignis. Secunda Tenenffa. Tertia Palma. Quarca Gomera. Qmn- taf errea. Sexca Forcisvencura. Sepcima Lancellocum , Lanfarocis Hifpanisappellatur ; Incer quas Infulasinftar miraculimihi videtur, effe ferrea Infula fluvi js i foncibus , cifternis , puceisque carens» Verun- tamen vnicam in ea effe arborem compercum eft , muris vc in E uk opa foncescircumdarefolenc, cin&a, nuciarbon Europsonon diAimilis, qua;aquam ad omnes vfusefolijs vbercim ftillare dicicur , quod defu. perfluonimis idquehumidiffimoarbonsillius nucrimenco quod infu- penora calor pellic ratio nacuralis fuadere videcur : idque afrirmac pu- to Ariftoceles libro fecundo de plantis cap. i , Inharum jam recenfica- ram Infularum vna quondam San&us Maclo vius vaffoe magnicu- dinisgigancemgencilem, morcuumfacrisprecibus in vicam refticuic • quicumfacriBapcifmacisfonte luftracus fuiflec , Paganorum, Iudxo- rum, Chnftianorumque in infernum damnacorum , cruciacus , & pce- c nasenarravic Dequibusfiplacet pluribus confulas Vincencij Hifto- %mM riam , & Sigebercura Gemblacenfem in vita hujus SancU Sunc aucern miranda&ftupenda > qujegefTichicS. Abbas M aclov i us inhisln- fulis , & magno quidem Canarienfmm populorum falucari fru&u , fieatantummodofeminaChriftianaeReligionis, femel infmuramen- tis & racionis infita, fideliter foviflent & cuftodiviffenc» Ipfum qucque hodiernaadhuc die pro Patrono populiCanarienfes venerantur & Pa- tresFrancifcani; vcirefercGonzagain Provincia Canariarum libr.de ©riginc Seraphici Ordinis &c»
Sed audi amabo Le&or benevole, ipfum Sigebercum Gemblacea* fempleniusde hacS Maclovi i Abbacismirabili navigacione difte. rentem. Aic enim S. Maclovium, qui eciam Machuces ab illo no- minacur ; hujus navigacionis primo invencore S. Brandanq fuo Ab. bace,cuifubSt Benedi&i Regulari difciplma , olim S4 M aclovi us fuberac inScocia, Infulamin Oceanoficam videre voluiffe , quae incer reliqua fclicicacis & beacicudinis commoda, pratmiaque £>ras cajceris ter~ ris, ac Infulis abundare credebacur ; hoc tamen miraculo cenus dignum repucabacurhabere , quod cceli cives in ea ferebancur habicare, Super hocficonfideretur rei novicas, ex eo illis Infulanishax vivendi impu- ttffoaiur felicjcas, quia apud eos in nullo exorbicabacmoralis re&icudmis
%J?ATR?M cJWoNACHORFM ORDINIS S.P. BBNMDlCTt» t$
probicas : imd inomnibus pocencerregnabacnacuralis legis, fecundum ^idlamen racionis fantticas, Dele&acus ergd vir San&us camfavorabi- liNuncio, cocus ad mquirendum cam laudabilis Infula? incolas fumm® animi defiderio ferebacur ; quoniam ejus converfacio , licec in cerris po- ficus, jam in coclis erac , & eumincermundi fcandala commorancem iniquicacishumanasmulciplicicas ofFendebac ; falcem illic vicam opca- baccraducere, vbi jufticia. veftigia remanfifle audiebac. Adhoceum Magiftri fui & Abbacis S. Brandani eciamexemplumanimabac , cuju* tocaadfcelicemlnfulamquasrendam , nonminus incencio animufque ardoreflagrabac, Tandemeo resdedu&aeft, vccum cencum & o&o- ginca hommibus, idonei?navibus ad fodicem Infulam per Oceanum in- quirendam vefierencur, Cum veroper ilios menfesquibus jamdiuna- vigabancdlesPafchalis inciderec , acreliqui omnes feftive fegererenc. Hic S. Maclovius cum Abbace S, Brandano Pfalmos hymnofque Deo modulances, eciam incruencum Chrifti Domini facrirlcium in Mifc fa? officio celebrare & ofFerre voluerunc, Sed cum nihil praecer ccelum & vndiqueaquam circumfpicerenc , jugicerque cnremes nacarencflu- ftibus, quod opcaveranc minime perficere pocuerunc. Accamen D e t miferancis procinus iliis eorum defiderium complencis adfuic auxilium & pocencia, ex improvtfo ecenim Cece grandiffimum ( Balenam vocanc alias ) pr-efto adfuerac , '& immobilicer rupis inftar fe concinencis, fuper corpons molem illius , Piloca. criremem applicanc, acfacrumMiflaeof- ficium hi Sancliftimi viri ceiebrances , agnum pafchalem prsevia confeC fioneomnibusfocijsdiftnbuunc,ideft, facram communionem, cujus paflionis myfteria & fanguinis effufione gloriofamque refurre&ionem , tuncvniverfa ChriftianacelebracEcclefia, Quale fpeclaculum hoc fui£ fe aucumas ? quale gaudium his pijs ac fimplicibus viris Deum coce men- te acviribus quaerencibus, cum cam in immanimarina bellua facra pig- nora Deo Pacri infan_to Miftkfacrincio offerri afpicerenc , fupplicesq; ▼enerarencur. Neque hoc fa&um cuiquam impoflibile auc Valde miru Tideri debec ; in facris perficiendis S.Maclovio brucam maximamqi obedivifTebalenam,cumftmilequidin minucioribus beftiolis S. Ben- noni in Mifnia, Germaniaj Provincia obcigeric ; Ls namque Epifcopus propeEeclefiam ranasperpecuo filencio obmucefcere juflic, qui incra Miflkiofricium proximo inlacu fibi molefte oblatraveranc. De quopro- digiovideHieronymum Emferumac Surium com. 7* in menfe lunios Sacris icaque myfterijs Pafchalibus pera&is, cajptum icer profequuncur, ttiagnatnque Canariam Infulam Forcunacam applicant ; eamque perlu* ftrances,nnperhominis proccri , gigancea? molisinftar fepuld tumulti invenerunc : divino flamine infpiratus S, MacloviU s Vircutem invo- cat S. Trinitacis, cadaver refurgere jufTic, ac redivivufn incerrogac, vnde quis ance & cujas fuifler, quomodo & qua racione morcem opecijfFet* mirabiliacandem faflus eft , dixicque fe occifum a fuis Parentibus, & hoc fepulchrocondicumfuifle. Superfticiofienim vltra modum quam dici «oceft, fueru»cpopuli Canarienfes j facrificulos enim quam plurimo. s~ Bj kabe*
14
'PJjlVIGAT 10 IN NOVVM MVNDVM SIVEdAMERIQAM
habebancfacrilegos , quiTyrmam fupraakam rupem collocaycruac ( quod dflubrum feu Idolumfuerac Diabolicum ) perfuaferuncq; hi ne- quiffimi facrificulae Canarienfibus, vcfe mulcum laeciac hilares pfallen- ce'sq; idolo illi de rupe voluncarie praecipitarenc ,• afleverances illoru ani- rhas ob honorem Tyrmae, fic corporibus exucas,mirum in modum bea- n,&a!iq;vic3ein ftacucollocariiVcdeincepsnufquamampliusemoripof- fencfedaecernis delicijs perfrui concederecur. Gigasigicurifte pofteaab eodem fupradiclo fan£to,Cachegizacus & baptizacus eft : porre<3oc/, illi venerabili Euchar iftia; Sacrameco, decimo quinto die pie poftea defun- Ctixs obijc Faclum iftud incredibile qbusdam videri poflet, mfi Theolo- gorum rationibus aftruerecur : Aflerunc eriim Dei difpenfacione prascer lep-es ordinarias.deci-ecum fufpendi pofle damnationis5& pro pra;fenci- buscancum deliclis.veiiiifideiitatepuniriiupphcijshujufraodianimam rtdep. ^'«•^efuncl:!, donec reunicacorporiad pias aliquorumSanclorum preces if';f;/T' meritaq,pra:vifa Deo/alutanbus expiaca facramecis falvecur. Afleruntq;
nonouiii fic Trajanum Imp. a S. Papa Gregorio Magno liberacum pre-
cibus ac bonis operibus,adeo vc eciam ob ejus expiatione Deus iiie mor- bum acerbiflimum podagrae toto reliquo fuae vitae cempore inftexeric
Elapfo icaq;fepcenniocummukapracclarahiduoSandiffimi Viri,in crudicione fidei Canarienfibus operapracfticiflenc , ne a propofito defi- fterencindagando himirum illa beacam felicemq; Infulam, vlcerius na- Yigareinfticuuncgemebun^diaciTafpirandi litus maris obambulances, Chriftus Dominusin forma adolefcencis, naucam fimulans fe illisad- junxicediflerens quicunq; felicei.n Infulam adire cuperencquoniam ' tum & fflius icer quam opcime pcrfpeaum habereceo macur ius fi vehnc veauros efle. Gavifi icaque hoc nuncio pollicicisq; fandifllmi vin ; con- fcenfaq; navi , eoshicpraeclariffimus Nauta quam ciciflime in Infulam Aron rransvexic, Hanc Infulaaf iqui pucanc efle lllam quam aliqui Ge©- graphi&Hydrographilnfulam S.Brandanivocaceregionecerra; Cor- tereah, fivenova: Franciae Americae Septencrionalis ficam in Oceano Boreali Ideovero Infulamhanc Aron prius appellacam efleajunt; ep quod SanailTimus ibi mulcorurn millium Monachorum Abbas &Parn- archaillibaca vicam Aroncranfegeric, quibus Religiofiffimis Monachis omnis converfacio in ccelis fuic , & Angeli Dei aperca vifione faepifsime ipfis apparuerunc, De c^bus plura vide V. Bedae Hiftoriam gentis Anglo- r um,& vicas Pacrum ejufdem & reperies mulca millia Sanftorum Mo- vide diet c*n. nachorum & Sacerdocum,Scociam, Angliam,& HiberniamJnfulasque Mapii tom. * maris Bricanici fanftifsime olim inhabicafle , jam vero omma defaedaruc C° ' ' * Religionemq; fubvercerunc inprimis Cleri monachorumq; ofores , de- inde pucridi Calviniftae vc merico de his immundis ofsibus haerefumque loelcap Tocuftiscurpifsimis,cum Propheca Joelexciamarepofsimus- Refiduum cruce comediclocufta, refiduum locuftae comedicbruchus, & reliduum
bruchi comedic rubigb. Sic omnes ferpeces Pharaonis comedic baculus Moyfis , devorabuncur concerenturq; omnes Hseretici a femine mu he risilliusamiaaSolcidert,^ Catholica Ecclefia» CujusSponfuseftlux mundi Chriftus Dominus Deus Salvacor nofter. Qua
X« ¥atb.vm<lMonachqrvmOrdinis S.P. ^Benedicti. If
Qua verd racione& cafu milerabili, negligenciaquehipopuIiCa- narienfes afideChriftianadefciverinc , &icerum poftliminioad ovilc Chrifti Domini redufti finc , quibufque Pacronis & Ancefignanis hocfa- »£tum ficexcra propoficum meum eftdiflerere > navigancis enim fimilis ego fum, qui diu moram malaciamque craducere nequeo, nifi quancum racio rerum concexcusque mei operis ac Scopus requiric» Chronicas quae de his amplius fcripfere confulancur , praecipue Luficanicae , qui has fecundo adinvenifle & decexifle Infulas dicuncur. Incer quosnonnihil eciam PecrusMarcyrab AngeleriaRegisCacholiciLegacus acConfilia- rius >ficuc &de caeceris novi OrbisInfulisacRegionibus mulcalaudabi- licerfcripfic.
Sed vc eorurfum vndedigrefTiuamus redeamus , navibus acquc corporibus aColumboprocuracis.anchorasaccrahijuffic ; expanfisque velis Porcu Canariarum Infularum inalcum Oceanum excedunc , cres &crigineadiesconcinnos fasvi maris curbinibus jaclaci , ignocas cerras, &dubialiccora ancipici force inquirebanc» Hilpani Comices focijque naucae ,murmurare primumfecrecocaeperunc ,. moxapercis convicijs C o l u m b u m profcindere , de necando demum & in mare deijciendo Columbo Navarchoconfulebacur. Decepcosenim lefuifle mmirum abhomine Liguredicebanc, in praeceps quoque crahimagis acmagis , a faevi m ans fiuclibus, quo nufquam redire licebic, nec dulcem Pacriam , dulces nacos charamque vxorem amplecl:i,amicos, cognacosque viderc amplius dabicur,, vicam denique ipfam jam perdidifle , ac marinis bellu- is in pra^dam dacos t alia quoque nunc fidera , aliud quam pacrium & ignocum fe incueri ccelum . plurimum fe jam ab orbe defcendifle, leque cum Thefeoinvicos nefcio ad quos inferos crahi fimul omnes freme- banccaufabancurque;exclamancesinfuper , Ce jam reduci in Hiipani- am a Columbo oporcere , auc vna cum ipfis quacunque Ibrce vifum fue- ricemonendum efle minabancur,
IpfeVeroAdmiraldusCoLUMBUs, blandis modoverbis, ampla fpemodo, diem exdieprocrahens,iracosexanimacosque mecu mulce- bac Hifpanos : proditionis quoque reos fore & accufandos &aRegibus fevere puniendos fe fcirenc, fi quid adverfus eum molirencur , & parere recufarenc, meminerincque in illis modofpemPacriaecociusHifpani- ca;,falucemqueacemolumenctimrirmumque praefidium gloriamque ficameffejfifuislaboribusmodo&invicla paciencia ignocas maris lo^ cupletiflimas Regiones fubjugaverinc» Hic exclamare lubec , & inci- mis praeeordijs vifcera faliunc. O alcicudo diviciarum fapienciae & fcU enciaeDEi , quamincomprehenfibiliafuncjudiciacua, & inveftigabi^- les vis cua% Quondam enim cum cemporum apex adveniflec, de cce- loinnavem Sancta? Crucis humanam nacuramaflumcnsin hoc mare mundi navigacurus defeendifti, alieilos ab illa ccelefti Pacriapopulos pe- cifti , peccacores nimirum fcediflimos, quos vcadveriD e i & jufticias illiuscognicionemreduceres , pro itlis in cruce nudus morivoluiftu Quod cumhumanasnacurxhoftisj ruffus ille Draco, fracrum accufa*
cor
l6 . T^AVIOATIO IN NOVVM MVNDVM SIVE ^AmERICAM
cor&Iacroabiniciofufpicarecur , navigacionem cuam 6 bone Chrifte per mulierculam iniqui Iudicis Pilaci impedire moliebacur. Acque vici- ftioPrinceps&Imperacornofter Emanuel invi&iflime , Leo de tribu Judagloriofiflime , acque opcaciflimum portum divinae cuae voluncacis obcinuifti, pro qua cibi vicloria graciaque a nobis omnibus gloria & gra- ciarum a&io fic in faecula faeculorum Amen. Ica plane le&or [bene volc inhac Columbi navigacione , quam cum mirabili difpenfacione Dei in- ceptamfuiffeexicuscomprobavic , fa&um eft. Cum enim deterrimus illeferpensCacodasmon , fociorum hujus Navarchi Columbi animos venenofa amaricudine odijincitaret, atque vt huncenavi vtalteruma PharaoneMoyfeninaquasad fubmergendum deijcerent , aut occide- rent, crudeliter infibilavic ; quid enim aliud intendebac, nifivcfidei fru- &um , & vicam aecernam his miferis populisAmericanis praeciperec .? Advcrcifti enim Cacodaemon , 6 beftia crudelis, & crabro ignaviflime^; apumexaminainnovumOrbemadvencura brevi : caftiflimos nimiru &melliflua2 mifericordiae facrae monafticae difciplinae Religiofiflimos culcores, de apiarioper Regemfuum S S. Cacholicae Romanae Ecclefias Beaciffimo Poncifice dimiflbs iqui vos 6 daemones execrandi de favis in- jtifte depaftis , id eft, animis miferorum Indorum , quos per fraudem & crudelem cyrannidem occupaftis Apoftolica aucoricate fuffulci depcfle* renc, ac fuisaculeisacgladio Verbi D e i ancipici incerimerenc confo-
derentque. t t t
Adnaufeam ergo & vfquedefperationem , quaffi plunmis diebus no&ibufque cum navigatum eflec, divina candem illis favence gracia, de longefedvaldemodice inftar nebulofi globi obfcurum quid obferva- banc: ab alcoinclamatfpeculator, remismanusadmoveant, timonem tc obfervec gUbernacor adhorcacur, fe ni fallatur terra confpicere. Ad- miraldusfubitolincres five fcaphas aliquoc inmare deponendas praeci- pic , neceflarijsque ad explorandum inftrumencis littora providec, fugic ab omnibus lu&us, atque in laboribus concepca crifticia, cocis viribus re- mos agitant , ad Infulam demum ipfis incognitam , cui nomen Guaija- hana: intermediam Floridae & Cubae appulerunt, At Hifpani vlcro re- rnis infudantes , innumerabiles Infulas reperiunt , quarum duas eximia; magnicudinis invenerunt, quas Columbus vocavic Hifpaniolam five Spagnollam, & alceram Iohannam Co Zumelam , quae aliquibus Buri- chenadicicur &Spagnollaecollaceraiisexiftic , de quoficvlceriusEran- cifcus Lopez profaCur : La tierra queprimero vieron fue £uanahani *vna dt las Tslas Lucaijos, que caentre la Florida ij Cuba. 6n ta qualfetomo luego tierra% ij la paffeffton delas Indias ij nueovo mundo que Chrijlovat Coton defiukia por tos ^etes de Caflilla. Id eft : Prima cerra quae ipfis obvenicfuic vna incer Lu- caiaslnfulas Guanahana , incermedia & oppofica Florida: & Cubae, in qualnfuia pofleflionem novi mundi, quem pro Regibus Caftella; dece- xicipfe ChriftophorusColumbusaccepic* Modus aucem terram nova auclnfulam appropriandi Regi Hifpano fic obfervacur. Primo Crucis iiKnum verfus Oriencem I adeft Sacerdos jubec erigere i alias ipfi Capi- ^ canei
Vatrvm sJMon achorvm Ordinis S, P. ^Benedicti. 17
tanei cum fuis milicibus id prarftanc, illudq; venerando adorac morefo- Jico Chriftiano, Poftea Admiraldus Boccigiam,id eftjlciphu aqua;de ip£a cerrareplecumaccipic&exhauric : fciphumicerumreplec&incerram efFundic» Deinde evaginaco gladio gramendecerraabfcindir , &ali- quoc ramos ex muicis arbonbus, fic dicens : Hanc cerram, Regnum, vel Provinciaminproprium & poileflionem accipio Domino meo Philip- po Regi Hifpania; : Poftea omnespraefences,ac ipfos milices conceftacur, hocita vereelfecranfaclurn, E c vc concra quofvis rebellcs auchoftes, in haccerra fe defendere velincadhorcacur i acjurejurandoadnudum Ad- miraldigladium obedienciaro fpondenc.
Firmacis ergo anchorisGaleonibusque , minoribus Caravelis lic- cora harum Infularum Hifpaniexplorabanc, accancancemincerconde- fa nemora nienle Novembriphilomelamaudiverunc : infuper dulcium aquarum ingenciaflumina,ac porcusnaviumopcimos repererunc Cum veronuliibihomines aucindigenas invenirenc; cimerencque nc a focijs longius abfcederenc, fcopulifquenavesalliderencad Hifpaniolam In- lulamrevercuncur, tudorique loco criremes adapcanc, poft criginca& plures dies terramnulHbi vifam fofpices calcanc. lndigenaslndosprimo tunc gens Hifpanica in Infula Spagnolla vidic» Infulani verd advenien- tempriusinvifaminaudicamquegencem Europaeos, nimirum vefticos loricacosque confpicaci , horruerunc; factoque agmine in condenlane* morum&fpeluncasaufugerunc. Hifpanimilicesjuflu Admiraldi mio- paronibus infecuci,mulierem cancum capiunc,hancadnavesperducen» tes,cibis Enropicis , pane ac vino Hifpanico facuracam , & donacam mu- neribusveftibufquenoftracium mulierum elegancer indtlcam, adfuos dimiferunc Gens ecenim ifta , vcriufque fexus nacura concenca , nuda penituspraecerpudibunda,qua;pennisavium, auc goffipio concegunc obicer, vicam in viridibus nemoribus craducebancperpecuo enim flore- ti vere, &frugifero aucumnogaudenc, neque fngore auccalore vexan- turimmodico,ade6propicium ccelicemperamencumhabenc. Vcpri- mum adfuas capca mulier accefllc, fciebac enim quo fugiences exceros praecipue Canibales divercerenc, acconici obftupuere , vefticamque mu- lierem profpeclro pocius quam concive habebanc ; illa ver6 noftrorum benevolenciam ipfis diflerce ediflerens, ac dona muneraque oftendens* gregacim ad liccus concurrunc gencem e ccelo miflam Hifpanos arbirra- bancur » Aurum cujus erac apud iilos infignis copia ad naves nacado por- tabanc, commucaciones mercimoniaque Glauci & Diomedisridicula infticuerunc, proparopfideficlili, aucvicreis Craceris, aurum copiose commucabanc, filigulam, fi clavum ferreum , ligneam fiftulam , auc no- lam, five fpeculifragmenrum, auc aliud hujufmodi quippiam vileporri- gebanCjillicancumauri, quancumcuncquifquepenes fe habebac exhi- bebanc. Cum vero ha;c converfacio ad familiare conlbrcium deveniflec» &gencis iftius mores conluecudinesque quancum fignis nucibulq; po* teranc, Hifpani perconcarencur , Regemhaberegencem iftam nomine Ouaccanarillum cognoverunc, ColumbusicaqueipfiRegidona crans-
C miccen-
18 T^AVIGATIO 1NN0VVM MVNDVM SIVE<LAMER1CAM
miccencaeIigic3fignisnucibusqueInrulanisoftendic,feplurimumRegis afpeaumcolloquiumquedefiderare ; nec mulci dies abeunc ipfeRex adhccusmarisadvenit, Cui noftri vnum & alcerum fafelum ornacum obviammiccunc,vccriremesnoftrasaccederepoflec. Admiraldus Co- lumbus Regem, Procerefqueilliushononflcefufcipic: illi quoquefuis vc noveranc modis mirisque gefticulacionibus & inclinacionibus noftris graciam honoris referunc, Columbus mero ac farre Hifpanico, & quam plunmisalijsobfonijs munenbusque Europicis, Regem Proceresque lllius excipiens cumulabac,muJca de pace5fcederibusque in fimul ineun- discraaabac, &quiapoftHyememrurfus inHifpaniamredire'ftacuic, Regem Guaccananllum , vc exigua? municiuncula; de hgnis pro focijs trigincaajdificare in fua Infula concederec rogavic fe brevi icerum fibi praefto , & muico excellencioribus donis rebusque novis, ac vtihbus ipfi RegigracifTimis mercimonijs adelfe vellefpopondic. Rex barbarusmi- feracione humana commocus vc videbacur erganoftros & quod alienis m cernsdefererencur lachrymaseftudifle vifuseft. Sedvcpofteapacuic, gensiftalachrymasinfuapoceftacevci Crocodilus habenc promificque Columbo fefidem lilibatam , & (ociecatem fervare velle, omnemque opem peregnnis Hifpanis pollicitus eft. Pofteaque ergo municionem profocijsHifpanisColumbusin Spagnolla conftruxic,- rebusdifpoficis, decemfecum barbaros Infulanosabducens, rurfusinHifpaniam felice Regibus nuncium de novi Orbis Infulis inventis afferens cransfrecavir, Rex aucem Ferdinandus & ifabella, quorum omnis labor & cogicacio in vna Chriftianas fidei propagatione verfabatur , incerim Columbi for- tunam advencumque ardencer praeftolabancur, acne forte hic virma- gnanimus acque praxlarus , atftu maris auc aiio inforcunio mortem obi- viffec formicabanc. Quo fafto , omnis conacus illorum & expeftacio coc populorum ad fidem Chnfti perducendorum irritus evanefcerec, impe- se anxij eranc & follicici.
Sed diligencibus Deum omnia cooperantur in bonum vc aic Apo- ftolus, quis enim fapienciam Dei elucidavic, & ingiorius dereliaus eft ? AucquisfiduciaminDominoexcoco cordepermanens in mandacise- jus habuic & derelitms eft f Auc quis invocavic eum & defpexic illum i Defiderium icaque Cacholicorum, Religiofiftimorumque Regum accu- lic llhs Dominus Deusiliorum- Nam annomiilefimo quadringentefi- ^?«nanaSerimot:ercio> Columbusab invencisnovicernoviOrbis Infu- lis reverfusfrecum Gadicarum. felicicer navibus ingrefius eft.
Cum vero Barchinona? in Cacalognia cunc cempore Reges Caftilia? morarecur,concinu6 illucvolante tnremife ColumbusaGadibus pro- ripuic,fauftum felicemque de novi Orbis Infulis Regibus nuncium af- ferens. Rex Eerdinandus & Regina Elifabetha , ob hunc felicem Nun- cmm novum, ingencigaudiorecreaci Coiumbumhonorificefufcipien- tes,acque pro cahbus aufis bene fperare jubenc magnificentiflimeque traaanc:federe illum penes fe coram pubiice, quod eft fupremum apud *xi(paaoi Reges honoris fignum , jobenc- Prajfeclum ac Ducem Admi-
ral-
^ PaTRVM dMoNACHORVM ORDINIS S. P. BeNEDICTI. 10
t aldumque marinum deinceps mericiflimo clariffimoque ticulo vocari ColumbumomnibusinRegia aula Imperijque fui diftriclo imperanc. Nulpiam enim ancehac cali titttlo quifquam nautarum Capicarieus de- coracusfuerac. Licecquamplurimi modo indigniflime hujushonoris, & dignicacisfibi ticulum arrogent. Longo icaque riarrationis filo Regi- bus Cacholicisipfe Columbusfuam navigationem referens , acquantu omniumrerum copia,chefaurique prajciofiab hislttfulishaberipoflinc, cum infigni vberrimaque fidei Chriftiartarpropagatiotte,rerum ipfa ex~ periencia edo&us, pluribus explicat, nonnullaque auri,gemmarum>fru- gumque &aromatum munera noviOrbis Regibuspf oferr. Affirmat hociderttFrancifcusLopezfic dicens i ^Dieron te titulo ij ojjicio de zAtmirante de las Indias , ij a Bartolome Colon de ^AdeLintado . Pujo ChriJioVal Coton al rededordel ejcudo de armas que le conce- dieron , ejla letra-i.
Por Cajiiiia ij por Le6tU> T^jievo Mundo hallo Colo?u>. tdeft:Dederunt fciiicet Reges titulum & officium Admiralis , id eft , fupremi Capicanacus fuper totamindiam. Columbi vero fratri Bartholomaeo Adelantamm, id eft , primam poft Admiralem Pra?fec"cu- tam India;. Et pofuit iil fuo clypeo armorum five ttobilitatis infignijs Chriftophof us hoc Epidnion : Pro Caftellas &Legionis Regibus acqui- fivit Novum mundum Columbus*
His caufis confideratis atque perfpe&is Rex Ferdinandus Claflem novam przeparare jubet i tres fcilicet naves onerarias, five Galeones , & feptendecim triremes, cum aliquot quas Hifpani naves Caravelas dicuc, HujUs clafsis Comparandae cura loanni EonfeCa? Nobili Decafto Hupa- lenfi accribuitur. Infuper Columbus vltra duaertcos mille armacos vi- rosconducijubet, incerquosvafiarum mechanicarum artium peritos opifices, fabrofque adjurtgi procurac. Item equOs, mulos , afinos, boves> vaccas, & reliquas fpecies animalium quibtts orbem illumnoVum care- re vifum eft ,* atquelegumina triticum > hordsum, avertam,pifa variafq, plantas, vites, lupulum > quibus Infularii carebant , ac feliqua hortenfia magno ftudio pro faetura ac infitione propagationeque diligentiflime pararijubec. His non corttentus , amplius varia Vtiliaque fabriliainftru- menta artificesadaptare & procurare ferid mandat. His enim ad nonas Colonias,civitates,murtitionesqueexftruendasfibi opuseffe neceflarid fortifsimus prudentifsimusque Admiraldus Columbus providebat. Ec quamvis multi ex Hupanis Nobilibus , ac Regufn Clierttibus > Prajfecli maris Columbi moci aucoricace , & vircuce, parcim rerum novarum cu- pidi, hanc navigacionem adireftatuerenc. Nihilominus camenaliqui inceriJlosinvencifunt , quificut invidia vircuci fe comices pranberenr» CumenimProceresHifpani praeclarum &inaudicae navigacionis ;faci- nusColumbi verbis in aula excenuarenc acque lacefcerenc, eosnimi- rumtaliaquoque acmajora prasftarepotttifleacpofle, hos fibi Admi- raldus Columbus^adverfariosbenevolos reddere tentavic, acillorum
C 2. jactan.
,']\(jlFIGATIO IN NQVPM MVNDVM SIFEtLAMERlCAAi
jaftantiam , in vidiamque lepidifsimo invenco repreflic» Caenam enim lauciifimam inftruxit, hosqiie malevolosdecractores invicac, divulgansf muneribus quse nnnirum ex novo Orbe acculiflec , advencances donare velle convivas. Tranfacta Ccena orbem aureum proferc , aegallinaceu oVum Hifpams hofpiribus ea condicione apponic, vc quisquis lilorum ia apiceconmovumftarefupraplanum Orbis fecericjhuic Orbis aureus rnagni ponderis in prajmium cederec, Hifpant ovum lftuc acque llluc ac- tredancesilludengereavidiaccencabanc; nullus camen arcificium ad- invenire vel efficere pocuic Adrairaldus Columbus fubndens facilis res eft aic, vrgecque vicerius arcificium inquirere. Hi vero impoffibile effe dicebanc , ovnm vc in apice plani perre&i confiftac , feque vc Or bem aureumnonamiccac, hocvanum excogicaffe , & amicis Judicramhanc arcem propofuifle. Tandem Admiraldus Columbus , omnes rn arcifi- ciummcenros efle jubecHifpanos., Ovumaccipicacin Orbem aureum concufumfuperapicemfiflic, cuncinnfumomnesconvivs dirfufi , fe dudumancea&hocfcivifleajebanc. Verum eftaicAdmiraklusColum- bus,invencis mrmrum facihus eft addere rebus. Cachino lcaque proprio vcifepefic invidi hi decra&ores feconfuderunc.
RegesveroCaftellasingencigaudioobpraefenciam C olumb i ac ejus praxlara facinora in navigacione pem£ca exulcabanc, roaxime verd quOddecemvirosex novo Orbe Indos m Hifpaniam fecum acculiflec » idedfucurumfperabancChriftianamfidem ac Religionem ijsinlnfulis locuplecifsime propagacum iri. Hosergo Americanos Indos, opcime benevoleque craclariRex jufsic,eifqueDocl:oremacciibuic,qui tamil- los fidem Cacholicam , quam linguam Hifpamcam edocerec. Pro incer- precibusenim ipfe Columbus hos adhiberi m fucurum ftacuerac.
Rpmani aucem Sacerdocij apex cunc ceporis penes Alexandrum fexcum fuerac : Enumeracis lcaquenobilioribusHifpanisRexFerdinan- dus magnificam legacionem Romam verfus Admiraldo Columbo Prin^ cipe cuidecemvirosIndosnoviOrbis folenni ricu BapcizandosacRo- niano Poncifici prafencandos, ranquam aicerius Orbis novas primicias Coromifit > acque vc omnia Sanctifsimo Praefuli,de canca rerum novicace ac Chriftianae Reipublicae pondere , novaquc fobole Chnfti ovili & Sa- crofanctae Ecclefiae aggreganda, quam iubciiifiime mcimarec, regiasque ad Poncificem cum munenbus liceras cradidic* Quarum Ucerarum fum~ mamficex Joanne Mecello J. G. accipe ♦
Regemnimirum Ferdinandumjamdiuftntuiffe Infitlas aliquot, conti- nentisRegionesproculdiffitas $ incognitas, necanteaquoquam repertas qu#re- re : quoprmfertim earum terrarum Incolas ad Chrifti cuLtum , vtiRex a fe recem toulfis Granata Regno Maurisfecerat Catholi.cafides dilataret.ur. Sehancob ca&- fam, cum claffe peritis Nautis mtlitibw^ veteranis inflruftu , Coiumbum non fi* nemaximisdijficultatibuspericulistf expenfis per Maria mijifi> qu<e nunqu* quijqudm naVigaffet. lllum in Oceano aliquot nunquamii noflrh vifas Infulas continentis Frovincias invenijfe >quas pacis amantes quxdam gentes incole- Yerrt : eas corpore toto nudas incedere} credere vnumeffe. Deuw, eum^ Coslo conti-
nerif
"R^PATRfM \MoNACHORVM ORDINIS S. P. BeNEDICTI. 2t
fiiri , qux resffemfaceret eoshomines a recipiendis noflris moribus & infiituta nonalienosfore. ^uinetiamfi mfirueretur ,facile apudeos ChrifiiNomen Ca- tho!icam% %eiigionem introdutfum iri. A Columbo firmam turrim in vna ex i/sa fe repertis Infulis extruUam jam effe , fuorum^ prafidio firmatanu. Ita% eas Infulas terras argento, auro, ^aromaiibus poliere, jmb multis varijgene* risrebus alifs prxciofis^excellere. VeSeigitur eas fibiper fuos fubigi , Imperio% fuo in eas Chrifiianam fidem invetlurus adi/ci.
Alijs aucem non Romae fed Barcelone , id eft y Barchinona? hos A- Franc> Lgft^ mericanos Indos bapcizacos efle defcribunc hoc modo : Los feijs Indios hiftongen.ml fe bautizaron que los otros nollegaron al a corte. Tel Rei la Reina , tjelPrincipe^ eaP- *7' Don Iuanf/t hijo, ftieron los Padrinos,por autorizan con fus Perfinas elfanto bau~ ttfmo de Chrifio en aquellos primeros Chnfiianos de laslndias, ij nuevo Mundot Id eft : Sex Indos bapcizavsc, alios aucem ad aulam mific Rex, Rex verd & Re^ina& Dominm PrmcepsIoannesfueruncPacrini, &fuaperfona- li auconcate honorare volueruncfanclumChriftibapcifmapropcer pri- micias Indorum Chnftanorum Novi Orbis.
Poncifex laudacis Regisconfmjs, ipfumad eaexequenda per Ba« pcifmi facra , Chriftiqu e vifcera cohorcatus , quo expedicionem arden- tiori animo fufciperec, fufcepcamque non intermiccerec. Dacoque in- fuper munificenciifimo diplomate ex Apoftolica illafummaaucoritate* Cardinalibusvniverfisvlcrorecognicajvno oreapprpbantibus in per- pecuum Regibusnovi Orbislnfulaspieneconceffic, donavit &accribu- ic. SumraaveroPontiricij decreci, & ApoftolicarumlicerarumadRe- gesCaftellanoshicexFrancifcoLopez fuaque hiftoria delaslndiasge- nerali capice nono tibidefcnptum appoluimus :
Alexander Epifcopus Servus Servo-
rum Dei : in Chrifio filio Ferdinando Regh Z$ Charifiima in Chriflo filix Blifa- bethdtReginx. CafielU Legionis Aragonum,Sieittis$ Granata ittufiribusfalu-* tem& Apofioticambenedtifionem. Inter cdttera divinx Majefiatis beneptacita opera gf cordis nofiridefiderahilia, illud profeclo potiffimumexifiit, vt fides Ca~ thoiica C? dhrifliana Reiigib ( nofiris pr<efertim temporibus ) exatteturac ubi~ libet amplificctur sf) dilatetur, animarum^ falus procuretur, acbarhar&natto* nes deprimantur,^? adfidem ipfamreducantur, Vnde cum adhanc Sanclanb Petri fedem divina fkvente clementia ( meritts lict t impanbus ) e vocatifuerim* cogmfcentes vos ( tanquam veros Catholicos Reges Principes, quates femper fuiffe novimus : cSf a vobis pr&clare gefia totijam pene orbinotiffima demon* flrant ) ne dum id exoptare , fedomni conatu^fiudio , diligeniia > nuHis iabo- ribus, nulLis impenfis, nuUis^ parcendo periculis , etiam proprium fanguitienk effudendo efficere, acomnem animum vefirum , omnes^ conatus adhocjam du~ dum dedicafse ,quemadmodum recuperatio Regni Granatx a tjrannide Sarrace- norunt) hodiernis temporibus per vos , cum tanta divini nominis gloria fatia te~ fiantur : digne ducimrn non immerito , £5? debemus, vobis illa etiam ffonte $fh*- vorabtliter concedere,per quthuiusmodi fantlum laudabilemidcimmortali
C $ 5 Deo
\
'■22 f^AVlOATIO IN NOVVM MVNDVM SIVE aAMERICAM
Deo acceptum propofitumfaventiori animo adipfius Deihonoretf jmperij Chri'
*m t : /iui Audum
#z/i<?j- haclenusnon repertaSqmrere,^ invenirc/ut iltorumincolas & habitatores adcolendu Redemptorem nojlrumfidem Cathoiicam profitendamreduceretis,ha- Wehfis in repugnatione e? recuperatione ipfius Regni GranaUplurimu occupati, huiusmodi fanBum &f laudahile propofitum veftrum adoptatumfinem perducere nequiviftis ,fedtandem ficut Dominoplacuit, Regno pradiclo recuperato, volen~ ies defiderium adimptere veftrum, diteBumfilium Chriftophorum Colon ( virum uti^dignum d> plurimum commendandum ef tanto negocioaptum ) cumnavi- gvjs d hominibusadfimilm infttuBis , non fine maximis laboribus & peticulis ac expenfis deftinatis Ut terras fitmas & lnfulas temotas s ef incognitas huius- modipet mare> vbi hactenus navigatum non fuetit > diligentet inquitetet, qui tandemdivinoauxilio(fiic~ia exttemadiligentia ) inmatiOceano navigantes certas Infulas remoiiffimaS, etiam terrasfirmat, quot pet alios hattenus reper- t<z non fuerant invenerunt \ lnquibus quampturima> gentes patifice Viventes , £? ( Vt aferitut ) nudi incedentes, nec camibuS vejcentes inhabitant^ , ( ut prtfati nuncij veflri poffunt opinari ) gentes ipfi inlnfulis e? terrispt^ diBis habitantes ctcdunt vnum Deum, Cteatorem in Coelis efse, ac adfidem Ca- tholicantamplexandam ef bonis motibus imbuendam, fatis apti videntutjf>es% habetut, quod ft eruditentut , N&men Salvatotis DomininofirilefuChrifii,'m tertis k lnfulis ftctdlBisfhcileinducetetut. <lAc prctjhtus Chriftophorus in mna ex principalibus hfilispuditiis >jam vnam turrimfatis munltam ( in qux certosChtifiidnoS quifecumiuetantincuftodiam > , ef vt aliaS Infulas ac terras firmas temotas ef ineogniias inquitetetpojuit) conftrui tf <edificari ficit . In qui- bus quidem bifulis $ terrisjam repertis, aurum> aromata^taiikqUamplurimct respr<eciofidivertirgeneris>tfdivetJ^ tepetiuntut. Vnde omnibusdi-
linenter,tfpt<efertimfideiC^
thoiicos Regeset Principes) confideratis more progenitoru veftrorUm ctar<e memc- m RegUm,terrasfirmas e? lnfulasptadictas>illatum% incoU& habitatotes,vo- his ( divinapLVente ctemeniia ) fubycete tf adfidem Catholicam reduceteptopo- (uiftiss Nonigituthuiusmodivefttum fanBum laudabile propofitum pluri- mUm in Domino commendantes, ac cupientes ut itlud addebitumfinemperduca- iur 8 ipfum nomen Satvatoris noftri in partibus illis inducatur , hortamur vos quamplurimumin Domino, ef pet facri lavacrifu(ceptionem, qua mandatis Jpoftoticisdbligatieftis >tf petvifcera mifiricordU Domini noftri l8fu Chtiftt attentetequitimus, vt eam expeditionem omnino ptofiqui & afumete ptona mente, orthodoxctfidei zelo intendatis ,poputos% in huiusmodi Infuhstf terris degentes,adChrifiianam Religionem fufcipiendam inducere velitis,tf debeatts , necper pericula,nec labores vllo vnquam tempon vosdeterreanifitmajpefidua- a%conceptis ,quodDeusOmnipotens conatus vefttos picitet ptofequetut : & utiantamptovinciamApoftolicct gtatU largitate donati liberius & audatm affumatis> motu proprio non adveftrum vel altetiUS pto nobis fupet hocobtaUpe- titionis infianiiam fedde noftta meta libetatitate,&' ex cetidfcientia acJpoftoti- cctpoteftatis piegitudine,omnes lnfulastf terrasfirmas invetas inveniendas ,
Patrvm CMonachorfmOrdinis S.P. Benedicti?
deteBas f*f detegendas verfius occidentem meridiemfihbricando, t$ conftruen- do vnam lineam a Polo Artico, ficihcet feptentrione adpolum AntarBicum, (cili- cet meridiem fine terr<eftrm<e & Inful<einvent<e, £=f inveniend<e fint verfiis Jn- diamy aut verfs aliam quamcunj^partem y qu<e lineadiftat d qualihet Infiula- rum qu<e vulgariternuncupantur Delos Azores £=f Cabouerde. Centum leu- cis verfus occidentem £jf meridiem ita^omnes Inful<e $ terr<efirm<e repert<e repenenda , deteBx. detegendce d pr<efkta linea verfusoccidentem ffij meridiem qu<e per alium Kegem aut principem Chrifiianum nonfiuerint aBualiter poffeffe, vf^addiem Nativitatis DomininoftriJSfuChriftiproxime pr<tteritumd quo definit annus py<efiens^j. g 5. quando fueruntper Nuncios $ Capitaneos veftros invent<e aliqu.-e pr<ediBarum Inflarum , autoritate Omnipotentis Dei nobisin. Eeato Petro conceffa,ac%Jicariatus J8SV Chrifti, qua fungimur interrts cum ommbus illarum dominijs, civitatibus,caftris, locis & villisfuribus^ i$ jurisdi- ciionibus acpertinentijsvniverfis, vobis h<eredibus% & fuccefforibusveftris Ca- ftelU & Legionis Regibus , inperpetuumtenore pr <efntium donamus, concedim9 i<? ajfignamus : ^Vos^ tfjf h<eredes $ fuccefores pr<efiatos illarum dominos , cum 'plena libera £$f omnimoda poteftate autoritate tfjurisdiBione fhcimus, conftitui- mus cf deputi.nnm , decernentes nihilominusperhuiusmodtdonationem, concefi fionem,^ affignationem noftram, nullis ChriftianoPrincipi,quiaBuaUter pr<e- fiit.ts Infulas S terrasfirmas pojfederit , vfi% adpr<ediBum diem Nativitatis Do- mininofirijefiu Chrifti jus qu<efitum,fublatum intettigipofse,aut auffierrideberei Stinfuper mandamusvobis, in virtute fdnB<e obedientine, vt (ftcut £=f pollicemi- ni& nondubitamus ) pronoftra maxima deuotione %f Regia magnanimitate vos effefiaBuros ad terras firmas,g? Infulas preediBas virosprobos tfDeum time- tes doBos peritos zfj expertos,adinfiruedum incolas,^ habitatorespr<efiatos in fide Catholica , £-f bonis moribus imbuendum deftinaredebeatis ,omnem debitam dili- gentiam in pr<emiffis adhibentes. Aquibuscun^ perfionis cuiufiunj^ dignitatisy etiam Imperialis £3? Regalis ftatus,gratus, ordinis,vcl conditionisyfubexcommu- nicationis lat<e fntcnti<e p<ena ( quam eo ipft fi contra fbcerint , incurrant ) di- firiBius inhibemus ;ne ad Infulas 0* terras firmas ,inventas inveniendasde- tecfas £S? detegendas , verfius occidentem meridiem fabricando £jf conftruendo lineam d polo Artico, adpolum AntarBhum fiive terr<e firm<e Infulce inventce inveniend<e fint verfius Indiam , aut verfus aliam quamcun^ partem, qu<e tamen linea diftet ,d qualibet Infularum qu<evulgaritcr nuncupantur . De los Azores£jf Caboverde centumleucis-verfusoccidentem^ meridiem( vtpr<e- prtur ) promercibushabendis, vel quacun^, alia de caufa accedere , pnefumat > abfiife veftra , ach<eredum & ftccefforum veftrorumpr<ediBorum licentia fyecia- li 1 non obfiantibus conftitutionibus $ ordinationibus Apoftolicis : in illo d quo im- peria $ dominationes acbona cunBaprocedunt confidentes ! quoddiriqente Do- mino aBus veftros ,fi huiusmodi finBum £=f laudabile propofitum profiquamini brevitempore ,cufblicitate ,zf> gloria totius populiChriftiani,veftri labores £=f co- natusexitum pliciffimum confiquentur jUerum quia difficilefbret prxfintes lit~ teras ad fingula qu<eque loca , in quibus expediens fuerit deprri ! volumus , ac motutfif fiientiafimUibusdecernimus, quod illarumtranffumpis manu publici Notarij inde rogatifubfcriptis 3 figillo alicuius perfinx in Scclefiaftica digni^
tate
1
24 'J^AflGATIO IN NOWM MVNPVM SIVE ^AmERICAM
tate confiitutct , (eu CurU Scclefiafikdi munitis eaprorfutfides in judicio , S$ ex-° tra acalias vbilibet adhibeatur , qu<z pr<efintibus adhiberetur , fi effent exhibitdt velofienfk. 'fc(ulliergbomninohominumliceathancpaginamnofir<e comenda- tionis , hortavionis, requifitionis, donationis, conceffionis , affignationis, confiitu- tionis, deputationis , decreti^mandatiyinhibitionis 1$ voluntatis infringere , velei^ aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentareprafumpfrit,indignatione Omnipotentis Dei ac Beatorum Petri Z$ 'Pauli Apoflolorum eiusfe noverit incur* fitrum. Datum %pm& apud S. Petrum , anno incarnationis DominicA miiie- fimo quadringentefimo nonagefimo tertio , quarto nonas Maij Pontifjcatus nofiri eAnno Primo.
Hic obiter de mulris calumoiis Haereticorum ia
Romanos Pontifices congeftis, nempequodDominum^QlJbiij Jc 4a&cc &Regna&diademacadiftnbuat; Obfervandumeftprimo ;quodbs?c genimina hsrecica viperarum Pontificis Chriftiani aucoricacem & poce- ftatemnullomodofeexcendiadrescemporalescontendant, quod ta- menfalfumeft. Namlicec non abfolucus Dominus in res temporales fitPontifex, poteft tamende illisdifponere , vfque ad certam quandam menfuram,|videlicet quatenus finisfpiricuahsexigic. Sicucieciam Prin- cipes fxculares poflunt difponere de ijfdem rebus temporalibus , quate- nusbonum Reipublicaepoftulat, & fic asque res temporales fubjeclas eifepoteftatifummiPoncificis ad finero fpiritualem ; ficuci fubfuncpo- teftatiPrincipisfzecularis adfinem temporalem. Etquemadmodumpo- teftas fummi Pontificis limitata eft, ne de rebus temporalibus,difponere poflitabfolute vltrafinis cemporalisacReipublicaecongruenciam. Sie etiam bene dicere poflumus fummum Pontificem efle Dominum Orbis in temporalibus, hoc eft, jurifdidionem habere ad finem fpiricualem in res temporales. Sicuti hic vides ex Bulla concefla Regibus Hifpanise Ca- tholicis eaque conditione novum Orbem ipfis appropriavic, vcgentibus EvangeliuminillisnoviorbisRegicnibus praedicari faciant, & adhoc munus viros ac perfonas apcas pr ocurent. Qjupd fi vero tantum ob cu- piditatem & avarkia Indos in fer vitutem fubigere quifpiam veilet,cum notabilidamno GhriftianaeReipublica- propagandaei cercealteri Prin- cipiCatholiceChriftiano, has Regiones optimo jure S. ^ontifexactn- buere poflec, qui in ijs Regionibus Chrifti Evangelium & propagare & docere , cum diligentia & zelofideiCatholicae procurarer Verum eft quidemhancautoritatefummiPontificis apud Iudaeos auc efFerasgen- tes nequeha?recicosvalerc. Sed egoloquorhicdefidelibus Chriftianis, qui obedientiam in Bapcifmo Chrifto &: Ecclefiae Cacholica? fpoponde-
Interea verd dum Legatio Hifpanica acque Diploma donationis Pontificia? confultaretur , multaTecum penfitans Beatiffimus Poncifex , quanamracione hasgences barbarasad verum Dei culcum reduci pof- fenc. Ec quoniam omnis lexfacra de Syon , & Verbum Domini de Ie- rufalem procedere debec, hoceft , modo in cempore graciae atq,- Meffia; de SS. Cacholica Ecclefia, de quaomnesgentes plenitudinem gratiae &:
Evan-
»
%^ Patrvm cJMonachorvm Ordinis S. P. Benedicti* zs
Evangelij vericatem acceperunc , plurimis cogicacionibus volucabac, quemnam illis Angelum pacis dimiccerec. Qui mellifluam in verbo Ev- angelij mifericordiam, & Salvacoris Domininoftrilefu Chrifti pra?cio- fam redempcionem, cum Apoftolica benedi&ione, graciam , & ialucem annunciarec. Tandem exnumero & Angelico choro, quales diverfo- rum Ordinum S. R. E, cceleftium Ordinum Angelicorum vicam aemu- Iances in cerris hierarchias habec Angelus invencus> &ad illasfupradi- £tas barbaras gences dimuTus eft. Sacerdos enim fecundum Malachiam Prophecam Angelus Dei altiflimi dicicur. Fuic aucem hic Apoftolicus Legacus ex infticuco ac Ordine S. P, Benedicti aflumptus : Ordinis enim iftius Ccenobica? jam faepius & quidem anciquiflimis praecericis cempo- ribus, gloriofosdegenciumconverfione ad Chrifti Domini fidem SS. RomanaeEccIefiaeaccumulaverunccriumphos» Hic vero quisacqua- lisvirfuerit,hanccanciponderi*legacionem qui fulciperec, ac totlabo- ribus, erumnis, periculifque lcer aggrederecur, tamque immanes foedif- fimasque omni crudelicate ac impietate deploratasgentes ad Dei& SS. Ecclefia? difcipiinam,& fcientiam adduceret, & per vias re£hs edocerec dirigeretq; ; ex fide dignifsimis & dotlifsimis, tum autoritate confpicuis fcriptoribus hic depromamus. Quorum mihi primus occurrit omnium ferequidefignisveraeDei Ecclefiae cognofcondae fcripferunt palmam aflecucuseft.nimirum AdmodumReverendus,aclongepIurimumfu- fcipiendus,cobndusqueDo&ifsimusDominus Thonaas-,B®tius Eugu- binus S. Congregationis Oratorij in vrbe RomaPresbyter,qui primo fi- gnorum Ecclefiae Dei tomo fic loquitur ;
Primus Evangelij Pr<eco fuit Indix Occidentalis BuilCatalanus exOrdi- ne S„ Benedicli , quem Papa Alexander fextus Sacerdotibus duolecimprafecit. 'Suas£i'n ijsRegionibus illipartesmandavit ( at^fuumVicarium vt Genebrar- dus infra citandus afferit ) apudillas Regiones nominavit. Fuit enim hic Pra> latus prius Abbas Montis Serrati ift CacaJonia, prae reliquis viris cunc in facris cum humanioribus dodtifsimus , ac lllo cempore in Hifpania mul- tum celebris. Erac enim in eo eximia quaedam animi magnicudo ; in re- busprofperis moderacio , in adverfis conftancia : Iiberalicacem coluic , ac pecuniaeftudium penicus concempfic ,in congreflu comis erac & afFa^ bilis,honefta|t&gravicaci,magisquamlaecicias auclevicacidedicus,cem- peranciaeque & cafticacis vbiquepraebebac exempla , quas vircuces in eo commendacioresfaciebac infigneoris decus &eloquencia:formafta- turaquecorporis cancaedignicaci conveniensilliquoque aderac. Alcero vero locoeodem primo como fubcilicer icem Thomas Bozius concra Haerefiarchas diflerens,qui canquam venenofae araneaefloribus infiden- tes venenum cancum fapiunc & fugunr, dulce mel maliciosepraecereun- tes.
Icahsrecici viciacancum fapiunt & carpunc divulgancque, Cacho- licorum vircutes autem benefadlaque noftratium malitiose fupprimut , excenuancque : quafiverd vt magnus atque Catholicus Tertullianus ajc, experfonisprobaremus fidem, & non ex fide perfonas. Horum
D itaque
Z6 ■ j\jiVlGATIO IN NQVFM MVNDVM SIVE hAmeRIG AM
icaque blateronum acque caninum lacracum comprimerisvlcerius, Ica ThomasBoziusdifpucac: (lAlexandezfextusquem volunt yinter aiioj Pa~ jpaspeffimum, mi(it omniumprimus ad Jndos Occidentales, BuillCatelanum cum duodecim focijs qui Occidentales Jndosad humanitatem morum cultumd^ Chrifti adducerent , quodetiam impigre folerti diligentia integre^ex autoritate St D. Alexandri Pap<e fexti fatium d> peratlum eft. His non diflimilia Fumus in fua hiftoria Gallica h;ibec vci videre eft , Indicarum Hiftoriarum fua- rumlib. i. c. 2,Sed vcmagisfagacicerverieacem indagemus^quanam ra- cionehicnovi Orbis Occidencalium Indiarum Apoftolus, abvrbeRo- ma dimiffus fic, ex fideliffimo aucore & oculaco tefte, qui praefens omni- bus geftis mcerfuic, acproprijs infpexic oculis , quam complures Indica- rumrerumfcripcoresocuiacum & locupleciffimum ceftem fequuncur proceffum afFeramus. Is aucem Ferdinandus Confalvus Ovecenfis dici- cur, quiinfuaHiftoriageneralinovi Orbis icapraefacur :
Horo fecondo che il Papa nella fua Bolla dello Anno 1439. & donatione Apo- Jlolka ordinatafopra la cura che deveua haverfi, nel corvertire alla fantafedele- genti deiltz JndU ; andorono colColombo neijecondo viagioperjon& Rcligiofx, di fdnta £5? approbata vita , £<f letteratura fraiiquali fu d quefto effetto detto. Fra Buildi Catalogna delie Ordinedi S. Benedetto. Et d cojiui il tontficediedepie* nifjimapoteftaper lo governo della Chiefd in quefie parti delle Jndie , perch* vi foffe Capo de gtialtri Chierici £=f Religiofiche aMo hotavi paffarano perfevire aL eultodivino^ allaconverfionediquefli Jndiani. Et viportarono cojloro para- wtenti, croci, caiici, imagini, & tuto queilo che cra neceffario per le Chiefe, chefa- revi dove vano £=f neiiafiopra detta Boiia Apoflolica il Papa comando in virt udi S . obedientia alRe, £5? a jfa Regina, che havefferodouuto d quefto effetto mandartj, inquefie Jndieperfone ,da bene ef timentiidDiotJ dotti, 0 efferti per inftrUere ^f infegnare aquefiinovipopuli la fantafede £=f i buoni coftumi con ogni diiigen-. za debita. Et i Re Cathalicidefiderofidi compire^a quefiagiufta £<f fdntavoiu- ta del Papa, per tut iiRegni ioro cercaron6 di quefte perfine, atti tf> fuffecient i cofi. Ecclefiaftiche , come fecolari i partirono il 2 f . di Settembre de 1 4 39 . Hoceft :
Hora fecunda in daca Bulla Anni 1439. ordinavic Papa per donacio- nem Apoftolicam, de cura quam Habere debeancde convercendis gen- cibus Indianis ad fidem fanctam. Ad quam ordinavit in fecundo icinere cum Golumbo cercas Religiofas doelas & approbacaz vitae Jerfonas. Ad quem efFe&um eleclus fuic cum primis Fr. Buil Catalonusex ordine S. Benedi&i : Cui Poncifexdedic pleniflimam poceftacem rcgendi Ecclefi- am ijsin Regionibuslndiae. Quapropter ifte caputfuitaliorumReligio- forumacClericorum, quiDeoin converfione harum gencium Indica- rurainfervire&progrediconftituebant.Icaque cruces calicesimagines, & reliquaparamenca neceffaria, quibus opus habebanc ad Ecclefias co- fticuendasfecumporcabanc, Praeterea in fupradidla Bulla per fanftara obedienciam Regi&Reginasmandavicvcproviderenc fibi dedoclis & timentibus Deum perfonis, quihosnovos populos Indi^ inftruerenc infideCacholica,&bonismonbuscum omni diligencia. Regis aucera Cacholici hanc fan&am & iuftarn Papai voluntacem adnnplere defide,
rabancj
^ FatRCM ^MoNACHOR^mOrDINIS S.P. BeNEDICTI? . 2?
rabanc, Quare per cocum Regnum cam fseculares , quam Ecclefiafticas ad hoc munus obeundum , apcas fiifficiencesque perfonas inquirebanc, Ec profe&i func verfus Indiam 2 5. Sepc. 1 493 . Plures hujus rei confirma- da; graciae ceftes afFerre Iicerec,ni prolixius verba diffluerenchos cameh quide hacexpedicione fcripferunc accuratius,fummacim Aucores in- dicafle fufficiat leclori. Quorum vnus eft Pecrus Cieza Legionenfis , wi fecundaparteHiftoriarumlndicarum, vu\gd(dePeru ) intitulacarum. Prscerea D. Gilbercus Genebrardus in Chronologia fualibro quarco ica fcribic ; Favens ( nimirum Alexander fexcus Papa) Aufpicijs Ferdinan- di &Ifabellae ReginajHifpaniaequi duceColumbo anno 1492» Indias occiduasaperueranc, Bulla illos legicimos earum Dominos confticuic. Ica camen vc Prajcones Evangelij illuc miccere renerencur. Primus ica- quePraecofuicBuilCacalonus Ordinis S, Benedi&i , quem Alexander BullaSacerdocibusduodecim.przefecic, fuumque Vicarium apud illas Regiones nominavic. Hucvfque erudkiflimus fideliflimusque Scripcor Genebrardus cum rehquis fupracicacis» Pofteaquam ergd Legacionis munus Duxmaris Columbus cum Poncifice cranfegiflec > ac Diploma in qua donacio & appropriacio noviOrbis ipfisCaftellas Regibus Hifpa- niarumconcinebacurfolenniricuaccepifTec , EcipfeBuelius Cacalonus cum alijs duodecim, cum piecace in Deum, cum do&rina erudicioneque fingularidivinarumliccerarum confpicuis S.Benedi&i Monachis Apb. ftolici muneris officio decoracisdignicacem accepiflec, fuaeSan&icacis pedesobediencialicerofculaci, qua: illis pacerhfolennicer cumbenedi- clione imprecaca, felici curfu in Hifpaniam primum reverfi func, Dein- deadnovi Orbis Americanoslndos convercendos Oceanum cransfre- tarunc. Rex Ferdinanihis&Isabella reducem a munere Ie- gacionisRomance Columbum hilaricer receperunc, maxime verd' las- racifunc, quod illisfuaSanclicas Legacum Apoftolicum cum virisreli- giofiflimis cranfmiferic ; quilndos Americanosad fidem Chrifti cradu- cerent. Romam cranfconfidencesque pijflimi Reges inChriftumDe- umacDominumnoftrum,vlceriushocboniaufpicijomen, illisin va- ftiflimis Americanis acnoviOrbis Infulis, felicem progreftum & fucceC fum habicurum. Bueliium Poncificis Vicarium virosque Religiofos Rex & Regiaahonorificencifsime & humanicer accipiunceofque in fu- am proceftionem fufcipiunc. Admiraldus vero Columbus Diplbma PoncificisRegibusreddidic, mencemque fuas San&icatisfuper hoc rie- gociopleniusintimavic. IuflicergdRexClaflem accelerari , acomnia quae canco operi func neceflaria, fumma induftria expediri, perforiasque ad hanc navigationem aptas inquiri. Buellius interfia apparatum Ec- clefiafticum de facris libris, vafis, tabernaculis , calicibus , crucibus , ve- ftibus, reliquifque facrisvtenfilibus, vnacum Rege munificencitfime adornat ac pra?parac. CoHfeclis candem Triremibus & omnibus ad na- vigantumneceflarijj,vtifupraipfeAdmiraldusCoIumbusconfticueraE comparacis ; RegibusvaledicuncacipfePacriarchaBuellius, cum Ad- miraldoColumbonavesCalendasSepcembris Anno rercio& nonage-
D 7- fimo
£8 Navigatiq in novvm mvndvm sive^Americam
fimofupra millefimum & quingentefimum ingrediuncur > expanfiscji velis in alcum Oceanum Aclancicurri, cubarum clangore machinarumq> bellicofarum liccora Boecica conicru circumfremencibus , ipfis Regi- bus cocaque fere Hispania inipiciencibus,frecumGadicanumexce- dunc.
Ac prima quidem die, quo ab Hifpania anchoras exfolveranc , claft- fis felici favenceque forcuna Infulas for cunacas appulic.Porrigunc aucem ftfe hse Infula? in Acclancicum Oceanum ad Mauricaniae levam , ducen- cis, ac mille milliaribus Icalicis. Paucis hic commoraci diebus , aquacio- ni , lignacioni , & venacioni operam navances quinco Non, Sepcembris Pilocis Admiraldus Columbus navium proras meridiem verfus ad Infu- las de Capo Verdej* dirige, re praecipit , &infingula capica navigantibus comeacum difparcic vni per diem vini Hifpanici fexcarium medium , panis librana mediam; uvarum&ficuumaridarum libramvnam, car- nis fumacas vncias fex. De pifcibus maris & conchili js quoi in navigacio- neapprehcnderenca:quamlibirefervansdiftribucionem, Recenci ica- queacdulciaquafoncanain vcreshaufta, Jignisque ad coquendum co* paracis,Infularum Forcunacarum abeunc arenis. Mulcis jam diebus cce- lo ferenolasci navigabanc, quodfolec humanisevenire rebus, cunc acci- dic ; vfque aded vc aic Comicus nuila eft fy ncera volupcas , follicicumq, aliquidlaecisfemperrebusincervenir, Nam vna dierum efcapha lon- giusacriremibusfocijaliquocCimbavcpifcarencurdigrejdi fuwc : Ecce fubicoimmanisbelluaemari fe fuftollens cimbam opprefiic , ac duos dencibus atrocilfirne vulneravic, naucas , alij quoque vix clamoribusfo- ciorum opem implorancibus falvaci lunc. Vuhieraciin vna crireme Chyrurgo commiffi , fed dolorum ac vulnerum acerbitace , biduo expi- rarunc Hoc icaque cafu mopinaco , omninm hilaritas concidic , cimo- reque perculfi modeiaciusfegerebanc : hacenimfecundain Armeni- cam, five novum Orbem navigatione , Admiraidus Columbus magis ad auftrum verfus naves dirigebac, quam in primo fecerac icinere ideo pro- xime ad aequacorem acceflic , cui conciguac Oceanus iEchiopicus imma- nifiimis marinarum belluarum ac monftris abundans,
Mandac igicur vc Pyrocechnus e grandioribus bombardis vnam ex- plodac ; vexillumque puppi applicecvc ad percepcum fonum fignum- duevifum, morefolicoCapicanei adconfulcacionemfcaphis adnavem Praecoriam convenianc. Quofa£tofa:vere Admiraldus Columbus prae- cepic, nevlcraquisabfque fcicu excra Triremes pifcandi , vel alcerius graciavasecur,e6 quodmarisilliusficum, acpericula minus perfpecta habeancnorcacurque gravicer, ni gravioribus cafibus imphcari velinc vicam falucemque fuamperdere,his funeribusfociorum cauci vc obcem* peraredifcanc.
Perfolucis ergo de more Chriftiano Cacholico a Clericis vigiliaruni precibus, funera lineis infuca pannis ac cruce lignea in pectore adapcaca, feri maris flu&ibus fepeliunc operiuncque. Trifte commiiferabileque extraPacriam terramipe&acuiumfuneris; vcquos bellua marina noa
VlYOS
SHi
' PATRrMzMoNACHORVM ORDlNIS S.P. *BENEDICTI.
vivos dealucivic errtorcuos focios chariffimos Nepcuni monftradepafce- renc Quancum vero non folum periculi,fed & moleftiae fic, m mari pe- regrinannum, «PecroMafFeoficaccipe; vc difcanc ij , qui mare flurm- nadue naviganc, & confcienciam macurius expiare , & fanicacem culto; dire i obfervencque quanca fic hominum Cachohsorum Ecclefiafticom indemortuosmanespoceftas. ,.',./.• i. ■
Per eofdem dies aic, vel exincempefie cceh,velex lnfalubnum ci* borum fucco, acrox morbus navalem curbam invafic. Vulgo lncer lu- fum auc quocidiana minifteria repence expirabanc. In ljs miles ynu» inmareprojeaus,ingencemcerrorem omnibusaccuht, noftu quippe incra fencinam pulfus frequences exaudiri caspci , quem ad ftrepicum cumarreprafcapbavigilesdefcendiffenc , implexum Cannae , lub lp- ib eubernaculo defundi milicis corpus offenderunc Scihcec pilus cunftis inhorruic ; vbi expavore colligerc fefe, res adNavarchum dela- ta • necdubium raic, quin cadaver cranslacum in licus humoeoncege- renc Qiio fafto poftridie fuper ipfum fepulchrum rurfus mhumacus apparuic Eare acconicicuntUcum apudfecaufam exquirerenc ; f ran- cifcusdeniqueincercum, exquafamiliamonachus , qui concionatons muaerefungebacur,- Sagaciconjedrurafuipicacuseft, hominem aliquo incerdidi velanachemacis vinculo conftrictum e vica excefliffe.
Icaqueincerramegreflus Sanaiflimi Viri Benediai Abbacis ex- emplo, e Poncificia formula concepcis verbis, animam deroorcui rice ex* piavic, eique veniamaDeoprecacuseft. Mirum diau,abeo myfterio reddica morcuo pax : & vaga ofla candem in fuo cumulo quievere. Por- ro Admiraldus Columbus, plus nimium vc fupradiaum verfusancarai- cum polum icer infticuic , proinjdejnarejncognimm &. gramineum pe- nes Pariam incidit, adeoque parcem Oceani illius villae gramineae opple* verunc, vc remos navium plexibus implicarenc, acque vlcranaucaeremij gare non poflenc ; vixque perjculo fummo recrocedere, mulcis laborQ fudoribusvalerenc. SedaudidemariiftoGramipeo, Simonem Majo- lumficdiflerencem: Quidpoceftillomarifpeaari illuftrius, quodnu- perinvencum pracorum morecocum virefcic, perinde ac campi fruci- cacione floribus , herbis , arboribus , acque omniferarum plancis vi*
rens . ,~ X
*Hoccnimide6admirandum,quodalibi haJComnia alluvione fb*
leantvelucoppreffa, obrucavenimiohumoremarcefcere, &perpecua
fluauatione accrica difrumpi, ac fraaaincerire : & camen vigencvirent-
quenuperinvenco mari gracifsimo jucundifsimoquc magis profpeau
quam vllocommodo Parium marcquod novum Orbemalluic, tocher-
bis virencibus acflorencibus implieicum,vcnavigari non pofsic,obfiden-
tibus retium more longitsimis herbarum ramufculis. Tancum illud pe-
lagus pracomm refercfimilicudinem , vc quo vercancuripfifluaus, eo--,
demgerrmnaomniaconvercuntur pellunturque , vcipfi quafl herbaru
magis, quam vndarum fluaus effe videancur : eoque func navigances di-
fcriminofiores, quodvelucrecibusramufculorumflexibus navigia im-
D 3 pli*
\
I
|« T^VlGAilOINNOVVMMrtiDVMSlVESJlMEKlCAM
plicent ne vfquam converti poffint» In quo difcrimine^primus omniurfl periliclicatus memoraturChriftophorusGolumbus, omnium quino- vumOrbemluftraruncAntefignanus. *
Eft autem ea res longe admirabilior, quandoquidem cum illius ma- ris profundum cancum fic, vcquibusquecriremibusvehendis fat fit , ab imaherbae exurganc , vfque ad ipfius aequoris fuperficiem coalefcanc, implicanturquemutu6: &quodaugetadmirationem , eciam fuperanc alticudinejacadolefcentiluxuriajip^mfuperriciemifuperpalmos quin- decim , vt quandoq; dimenfione facla, tanta fit reperca, a radice ad fum- mum caeumen herbarum propagata longicudo,adpalmosfexaginca: jncra mare quadragintaquinque , extra quindecim. Vnde credku om- nibus facile efle debec, navigia velut retibus hujufm odi herbis implicari> dequibusvideplura Ovetenfem libro fecundo capite quinto , &Pe- trum Marcyrem in fumma. Sed quid admiramur merico mategra- mineum
Cum meus Reverendifsimus Dominus Abbas in vna noftri Cceno- bij pifcina triticum curaveric feminari , pabulum pro Carpionibus , cu- jusfementisherbaintraaquampoftea,in longitudinem duorum cubi- torum & femis , absque fpicis biennio crefcens & virefcens fub aqua per- duravic , deinde compucridum,laucifsimum fquamigero pecori fuic convivium.
Evolucis itaque Pario mari triremibus feptem triones verfus na- yium proras applicant , quatuor enim gradibus tanmmLsb jequinodia- li linea clafsis diftabac,fub zona corridamorances ,"acproindemaximus seftusaerisquecaloreffecit, vcnonfolum navesmultisinpartibus faci- fcerent, fed & dolia olei & aqua; dulcis ac vini, damnum corruptionem- que fufciperenc,plurimique ob fervorem aeris , ac capitis dolores , toti- ufque corporis , acvirium refolucionemdefedhonemque, vtipfisvide- jbacur,amplius perferre pofle navigationem conquererentur. Confum- ptaque erantaut corrupta infuper omnia fanitatem inftaurantia,aut re- frigerantia , vtpote fr u&us malorum granatorum, cicria, & limonia po- ma&c.
Adnliraldus verd Columbus focips bono animo efle jubet, ac mtra paucos diesfeSpagnollamnoviOrbis vifuros efle pollicetur. Et divi- nationis votique compos veridicus vates exticiflet Colnmbus ni fsva tempeftas interveniflec ; fub vefperum enim alteradiehorrida vento- rum procellaingruebac, operiebatquegrandifonus imber, pelagUs, im- manis flu£tibusferebanturdifja£labanturque criremesfulguribus toni- truisqueprofundumfremebacmare ;clamor actimor,pavidusquefu- dor navigantes focios occupaverat. Naves enim ita jactabancur , vc modonubescontingere,rurfusinimasprofundi voragines devorari& decrudividerencur.
Taceoillud terribile pericnlum , dequo ficadNavigantes quidem Poetacecinic:
Inunc
%^Patrpm <MonachorvmOrdinis S.P. Benedicti*
Inunctf ventis animam committe , dolojS Conjijus Hgno, digitos a morte remotus QuatuQr> aut jeftem,jtjit latijjima tada^.
Ac venerabilis & gravismorum fanttimonia Buclius Pacriarcha, focioshorcarur, mentem VtDeo expianc, ac pia precatione fublevenc i confidancque Chriftum Dominum os &maxillas faevi maris frenofuas omnipocentia;occlufurum,acvcvcnci&procellae obmutefcant impe- racurum : concinuo fibi maris aquae aliquid afferre jubet, eamque bene- dxpens e eapfula aurea, paucos oiei fandtificati guttas inftillat , mox e pa- cella per modum crucis, apuppi in mare projeclac; Ecce quidfides &fi- duciain Chriftum Dominum, ecce quid facracharifmata benedicT:ionis &acer'dotails pntvaleant : protinus murmura fretifona ceffant > fugiunc acrae nubes,ftellarumq;fulgore & exhilaratur Aplanes, & illufcence au- rora omnesSaivacoriChnftolaudesperfolvunt, Sacns itaque peradis veladenu6explicant,remofqueaccommodant,acdisjeaosfocioscrire- mesque rurfus in Ordmem cogunc, incepcumquefecundisfluaibusre- fiduum icmeris profequuncur» Gubernacor claffis Aftrolabium magne- ticum quam aftronomicum obfervac, cleva^ne^^Ji^raici:.ad 8. gradus invenic , acurivero magnecicam 6. gr^iTHeclinarTe reperic,nec longeampliusamcridiano Spagnollae ipfos diftare , focijs indicac; ex- hortacurque vt vaiidis viribus remos ducant, & proras triremium Occi- dentem verfus Gu.berrtacor dirigit. Tandemdivinagratiacoadjuvance poft triginta & vnum diem ; poftquam a forcunatis Infulis naves exfol- veranc e^SaBio five Carchefia fpeculacor cerram fe videre inclamac , ea- quefuicinfula pragrandis.Canibalium quam S. Crucis ciculo Infulam decorabanc. Admiraldus ColumbusCeloccscum aliquocmilicibusco- cinudexpedirijubecadmdagandumporcum, vrinarioque plumbo, in arenofo folo triginta percicas profundum mare comperiunt. Pro rrire- mibus ergd tuta ftatione reperta anchorae proijciuncur. Infulaeq; ficum & qualicacem ab exploracoribus eo miffis cuncli expettanc. Hi vero ad noftrosredeuntesmiraenarrant : & quam virides finc Infulae , & innu- merabilibusconficae arboribusaromaticis, quibusve fuavilfimisherba* rum plantis, tum odoriferis frugibus abundent , exphcant. Admiraldus icaque Columbus Infulasperluftrat, in tutointerim clafiem confiftere jubens aliamlnfulam Marininam comperiunt ; ab interpretibus ergo quosfecum baptizatos Spagnolenfes ab Hifpania Vt fupradi&um Indos penesfehabuitfcifcitatur, quales haelnfulse elTenc, & quiseorum mo- dus vivendi. Hi narrant hanclnfulam a Solis mulieribus inhabitari ,e£- feque Canibalium vxores tributarias ea conditione ; vt fingulisannisfce- tu conceptoa fcediffimis Cambalibus, filios ipfisredderent pro cributot filiasveroipfae muiieres educarent ad fucuram propagandam prolem. Solenc enim longe laceque quam plurimas Infulas infeftare, vt homines addevorandum rapiantpacemquecuraillis folum populis pacifci,qui filiosprohfcelusaddevorandum illis procenfuannuoporrigunt, Ora-
nibus
$2 T^jlVJGjTlO JNNOVVM MVNDVM SIVECrfMERlCAM
nibus InfulisCanibaliumperluftratis, quasmodo Antillias fiveCame- ricanas Geographi vocant. A Capo de tres Puntes five mari Pario vfqi ad S. Crucis Inmlam ( fic enim ab eredo S, Crucis ligno a Patriarcha Bu- ellio Infulam vocabant ) quae e Regione Spagnollas quadringentis lev- cis diftat, cum tota clafle paulatim infequente conveniunt. Mirificus ex hac Infula ad vnius milliaris diftantiam,omnium aromatum odor exfpi- rabat : hanc ingrefli aliquot Hilpanorum militum , ad explorandum Tambos,ideft,mappaha , feu tuguriola in girum quam plurimaepal- marum aharumque arborum ramis conftrudla conte&aque reperiunt* Vifis Hifpanis a ionge fubitd in Jatebras incolae fe abfcondebant : Porro Hifpani domos five mapalia eorum intrantes adolefcentes & multos puerosligatosinveniunt,quosiftiCanibalesad Confuetum macellum, profcelusobfervabant,atque vtEuropajiconftievereanferes , vitulos , capponesquefaginare;ficiftihospueros edulijs impinguabant , vtillis
s pro futurisepuliseflentaddevorandumaccommodatiores. Culinaseo- rum dum Hilpani perveftigarent, ollas plenas manibus pedibusque , & alijs humani corporis mdmbris difleftis carnes humanas reperere , quin etiam mediam partem adolefcentis pro facinus in veru defixam aflamq» - invenerunt. Ambitus autem hujus Infulae S. Crucis ad tria millia millia- riorum Italicof um protenditur, eftque in ea illud commemoratione di- gnum,quod praeter infigniaflumina plura immenfae latitudinis, etiam SeptentrionalisilhusplagSBmaredulceeft. VideP.Hifp. Hifpaniverd
'* * longius amapalijsinnemoraindagando abeuntesinCanibalesincidut, quiquatuormulierescaptivasducebanr, Vifisergo ignotis hominibus Hiupanis , elevatis manibus mulieres Hifpanorum implorabant auxiliu. Canibales vltro prsedam deferentes ad maris littus profugiunt» Hiipani vero cum opima praeda mulierum ad claflem fuam contendunt.
SednoviCanibalesCanoibus ( quodeft curforiae navicula? fpecies illarum gentium ) fupervenientes , multos captivos viros & mulieres ducebant s folent enim hi Barbari vt flipra didtum vicinos bello lacefcere vt captivos fi quos apprehenderint aflare domi & quam crudeliflime de- vorare poflint. Hos ergo Hilpani lembis expediti aggrediuntur ; atrox fit praelium, fagittis venenatis Canibuli Hilpanos vulnerant, adeoque if- lis ferox & audax animus fuit Canibalibus,vt triginta loricatos Hiipanos o£to faltem Canibales nudi armisfuis aggrederentur. Hifpani Canibu- lorumCanoastandemfubmergunt , Canibales in mare profiliuht na- tandoquefagittisHifpanospetunt,donec tandem glandibus plumbeis res peratta eft. Uulneratos occifbsque Canibales & reliquam praedam Hifpani ovantes ad claflem abducunt. Sed age bone Le&or iftarum gen- tiummoresritusque patrios indagemus, vt intelligas, quales populos barbaros erudiendos in fide Chriftiana, hi Religiofiflimi S. Benedicli fb- dalesfufceperint» TotamveroAmericam quam plurima Regna,Infiu las,variosquepopulos habere ex fequentibus fcriptoribus audies. Sic eniminterpresGregoriusBonciuscumRomance Caftellano in Gem- mam E rifium a j t : Tienne America muchas Islas Comarcanas la hla de Parias
La*
m
%J?atrvm iMqnachorvm Qrdinis S. P. Benedicti» 3$
La JJabetta qu& dize Cuba Effannola en la qual fehatta al palo [Guaiaco el quat cura el malfrances .* los habidadores de la Sjjannola comen Jerpientes grandes , ijf ratces deplantas. Lojque habitan en ejias Islas tienen femejantes cojlumbres Con~ iosmoradoresde Americas. Hoceft .* Habet autem America Infulas adia- cencesquamplurimas;vc Parianam Infulam Ifabellam, quas&Cubadi- citur, Spagnollam in qua reperiturlignum Guaiacum >quo vcuncur no- ftraces Chyrurgi , contra morbum Gallicum.
Accolae verd Spagnolla? Infuia?,locopanisvefcuntur ferpencibus maximis, & radicibus. Ritus & Cultiis iftarum circumiacencium Infu- larum par eft A merica? accolarum cultui. De his ergd audi modo Petra Hifpanum ab A ngeleria de Infulis Antropophagis fic diflerencem : Ad- VentareHifpanosIncolas dum fentirent , domibus derelic*Hs> tam viri quam foeminse in ancra profugerunc» Ex pueris & mulieribus captivis , quos ex vicmis Infulis prsedati fuerunt Canibales (folent enim hi Vicinas longinquasq]ue Infulas &Regionesbelloinfeftare> ac quoscunquede- prehendunc vcferas noftri in Europa Venatores, prolautiffimisepuli» ad devorandum aftervare. ) ad noftros circiter triginta fupplices manus adcoelumtendentes confugiunt > Domos eorum five mappalia noftri ingredientes, habere fcediilimam gentem Canibaliuminftrumencafl- tlilia , omnisquegeris cacabos, orcas>cantharos>& alia hujufmodi no- ftris Europicis non mulcum diftimilia vafa , atque in eorum Coquinis e- lixasdeSpicacorumanferinisque carnibus verubus fixas & aflatas car- neshumanasprofceluscomperiunt Domorum penetralia lacibulaque perfcrutances , tibiarum & bracchiorum humanorum ofla j calvarias , craneaquehincinde difperfa exefis carnibus afpiciunt. Inveniuntque caput nuper occifi juvenis trabe appenfum fanguine adhuc recenti ma- didum -quodinftar vitulini capitisad devprandum aiTervabant.
Alio vero Cux hiftoriae loco fic idem praefatus autor loquitur: Tan- taeft hisnudisbarbarisinnatavis> animi tanta forticudo > vc incegram claflemnoftram adoriri fint aufi, prohibereque a littore tentaverint^na- tantesenim vmbilico tenusinmari,venehatas de fuis arcubus fagittas jaciunt,-noftri aucembombardisillos adeo deterruerunt , vtquampri- mum latebras & condenfa nemorum fpelasa peterent. Reliquos qui in vadomaris haefitabancnoftrimilites infecuti funt, &vnam de eorum naviculis , quas illi Canoas appellant > cum vno tantum Canibale cjepe- runt.
In hoc navigio hominem alienigdnam de propinguis Regionibus ardTiiffimevin&umdeprehenderunc, quemmore fuo Canibales homo aucupio venati, poftera die devorare ftacuebanc: Obortis igiturlachry- mis vindms ifte Hifpanis inclinata cervice ac dorfo fupplicabac , vc ei vi- tam corpusque integrum ab his fcediflimis Canibalibus redimerenc , in- d.cavirquequanam ratione ,fex ejus focij mifere & crudeliter jam ab hicfpiirc^tiftima gente evifceraci, devoracique fuerinc,- icendicemque feque itidte de fe futurum fignificavit,ni eum Hifpahi ab illorum modo mambus eripuiflenc. Ec hascfuic racio cur incolas Spagnolae in prima na-
E vigacio-
24 T^JjlVlGATJO IN NOVVM MVNDVM SIVE<lAMERICAMt
vigatione Admiraldi Columbi fe a conrpedlu Hifpanorum abripuef inK Canibales enim Hifpanos ad homoaucupium adventare arbitrabancur. C^arefalucifuasconfulences incUciora Ce receperunc , quos crebrisin- curfionibus in prasdam laucam, ance Hifpanorum advencum Canibales divexabaac. Expuerisquoscapiunc,vc inEuropa pulii galhnacei auc porci aflblenc caftranc vc grandiores & pinguiores effefti lau tis inftru&is menfis devorent, aetate aucem feniores cum ad eorum manus pervene- rinc aliqui , occidunc crudeiicer , 6c in partes partiuntur. Inceftina Sc extarecenter pueri &mulieres eorum depafcuncur , grandiora verd membra corporis, vc fcernur , brachia, fale manno vcnos Europaei per- nas, fuillas, & haleces condiunc, & in cempora fervant. Mulieresdevo- rare cancum apud eosreligio , nefas &: obicamum eft\ Ec fi quas afle- quuntur pra;datione juvenes , ad fobolem procreandam non aliter atq; vaccas, equosque fervarat,curancque veculas verd efFectas,ad prseftanda obfequia Oeconomica pro mancipijs habenc domi.
Ferrum gens ifta non habet , pro cukris & fecuribus durac marino- rum pifcium coftse au t lapidesfunc, quos ex quibuidam fluvijs colligunt» adferricalybisquemunia prarftanda aptifsimos lapidumque durifsimo- Titule lapidtS rum allifione quorundam acerrime eos acuunt, Sedaudi ex Majolo de M&v- nacurahorumlapidumfic afterentem: Praecerea flexibiles reperiri la- pides, retenta duriciecogimuradmirari: licet enim tener videacuraq mollis quidam nunc in nOvo prbe repertus iapis , fuam tamen habet la- pideam duritiem , quam tamen quifquis caclu premic , fledlit. Experia» turq; in illo illud idem flexibile, quod in prfeduro corio videas : fle&itur igitur inquasiibet velispartes : acvelut plures in vnum compa£H lapi- desfinc,fefeoftencat : vimqueeandemgerit, exacuendigladios . quam coceshabereconfueverunc. Pro armisexligno quodam duriffimo fci- pionibus acucis vtuncur, cum fupradidis veneno infe&isfagiccis, quasfi- cuc&gladiosdeoflibusanimaiium,pifciumque marinorum dencibus» acalijs fimilibus fabricant. Corpori nudo ferpentes atque bufones fuc- co quodam nigro ac purpureo appingunc : in fronte, genis, naribus , la- bris, toramina,cayeafque Efcharoticis medicamentis faciunt ficuc noftri Chyrurgiper arcemcauceria,quasfoveas gemmis margaricisque prae- ciofis & aureis annulisexornanc,adeoque deformes apparenc , vcdar- mones non homines efle crederes : Vefticum alium non habenc , quam perizomaca pro pudendis,qu<e degoftipio aut anferinis pficcacorumque diverficolpribusplumis conficiunc, Hominesfunccolore fubnigro, ca- pillummollem habent , nigrum vfque ad aurespromiflum a fronce , irjt verticem calviciem,func omnes imberbes, propcerea quod volfellisora- nes corporis pilos evellunt ! licceras nullas norunc , difciplinam nullam obfervartc , malefadta, fceleraque non puniunc. Sine conjugio cerco (ed curpicer vccanesprolificanc ; Mulieresfuiubellicofa:, nacandocura fagiccis, nonnunquam centum quinquaginca milliaria conficiunc , poft parcum moxfeaqua marina lavantes , omnia munia domi fubeunt , ac fi lcetuminimegravidsfuifrenc, vterumque geftaflent. Plerique cceluni
%JPatrpm cJMonachorpm Ordinis S. P. Benedicti. 3 5
& Solem adorare folenc; & larvas quafdara IpecTxaqne nocturna, qua; il» lis intempefta no&e apparere aflerunt , fupplices vcnerancur : ex goffi- pioergoinfpeciemlemorumno&urnorum viforum fimilitudines lar- vasque conficiunt, quas deinde divino culcu colunc curpiffimos cacodae > mones, Solentetiam&Penaces fibi conftruere, & fingularia quasdam Larariaex avorum & parencum fuorum defunctorum eadaveribus.
Habececiamgensiftafacrificulos fiios idololacras quos^illi Carra- bies vocanc , mirabilius infacrisfuis vcences ricibus ac ceremonijs» In- ter cajceras fuperfticiones cum primis rifu dignum eft. In dedicacione five expiacione cujufdam arborei fructus , quem illi Maraca nominanc, ©viftiruciocameli magnitudinem & fimilicudinem referens. Huncfru- cbjmbenecavacumexficcacumqueperforanc , &vcapud nos arcifices pueriliacrepicaculapraspararifolenc, icaillelapiljos correncis nicidos, auc milijgrandiorisgranaimponunc , baculoque ielquipedali crajeclo , inftrumencum five crepicaculum nomine Maracafabricanci iddeinde quamplurimis piyccacorum aliarumque avium exornancplumis, &fir ipfoscocoferecorporeamiciunc, inficiuncque teneriquadam materia corpus inungences , vtplumajadhggreanc. Ec cum folennes feftosque dies, ritusquepatriosperaguntjinmanibus prsjdiCtum geftanc crepica» culum tripudiantes.
Maraca vero hoc ritu expiare & dedicare folenc. Longiorem di« ctibaculiparceminterramfiguntjtunccibumpotumque lauce apponi )ubentaMonfacat,(quodPacresfamiliasIndicefonat)perfuafum enim habent/cibos iftos abfumi' a Maraca : in quae Deosfuos invocare & ad- jurarefolent, vc apudnos ZingaridsmoneminampuIlasvitreas.Quin- decim ergo dies continuos Ply ttacorum plumis ornati Caraibes circum Maracafuafolenniritufalicanc, vulgufque lauciflimepocicac, epulacur- que.invicemabundaciflimecibariafibi adminiftrances in maxsmo cir- culo cripudij ,chorum circa Maraca fua ducences; in cujus aurea foli la- crificuliCaraibesSyrmaceoblongo, de plumis pfyccacorum concexco Choragos agunc. Cannam , five arundinem marinam excavacam ori apponunc, inqua Pecum (Tabacumegopuco) herbam bombycisin- ftarmaceriaincenfa prarparaca eft , & vc fupradi£tum incirculum fal- tantibusfumumefflant, patrialinguadicentes: Accipite Spiritum for- titudinis, vt veftros mimicos fuperetis» Illi verd quiextra circulu Cho- rybantum inftar chorizanc, de fru£tu arboris cujufdam Achovaij Teve- ti nominant ; piri fpeciem referens , ficut nolas , eruribus clangentes ap- plicant, finiftra manufemur tangenteslinguapacriahos verficulos can- tanctalimelodia:
tfehehehehehehehehehe^tfeura i/ HeuraHeura ij oVech.
E 2 H«
$6 T^jlVIOATIO IN NOVVM MVNDVM SIVE ^AMERICAM
f[c he hu& he he hua he he hua he he hua o Vech
iiiBbXL':' : ■■■an\yi cnTsimfno3 idtt *nm<H&mfin$mslo& /9fto$i
Quorttm carrninum fenfus confokcorius hic eft : Nempe quod Aviillorumfortiffimifuerinc Heroes, & quod multos de Ovetacibus populis devoraverinr. : Hacenim cum gente vna exProvincijs BrafElia; mari finicimabellagerum:, nulkquedecaufaferealia invicem bellage- runc. Populi Amencani , quam vc majorum fuorum caedem vlcifcan- tur , quos reciproce devoranr. : fe invicem ehim jam a muk»s faxulis bel~ Iblacefcebaiic , & capcivoscum peregrinis hofpicibus & advenis, fi quos prehendifient.de vorabanc : fjcud in navigatione vefpucij inBelficam cornpercum eft. Belia enim non pro tuendis auc propagandis finibus, fed pro dignitate fufc.piunt , quocies opinancur fefuiffe, a vicinisauc ex- terna nacione contemptos.
Quamvis compercumfit etiam eos i Dsrmonibus ad bellum fufci- piendumadatloseiTe. Sacrifictolis enim Daemonum Idola conquere- bancur , ac prajceperunc , vc Regem adeant , bellumque adverfu» vici- nospopulosfufcipiac: nam hoftias deefle > Deosque nunc vel maxime efurire, ac fere fame perijife. Ex quo fac~him, vc hoftias , id eft, homines gx Vcraque parte prasikncium capcivos Damonibus, & in fuorum vkio* nemimmoiarenrjhaoqueracione HoftiaabHofte vi&o , & immolato dicuncur, m^gnaque^Carnificinai&fanguinishumaniefFufiohocmodo a nequiffimis Dasmonibus , qui ab initio homicida, & mendax ftiic, cau- fabacur. Sic eciamChriftusDominus .pro nobis peccacoribus Deiini-. micis Hoftia Deo Pacri fanguine effufo ln Cruce immolaca eft. Exquo videsjqua ratione fanguinanifs Cacodsemon apud hos miferos Indos,di- Vihum honorem «mulavenc ,• &fanguine humanum fibi ofterri pecie- rit. Superbia enim eorum,qui oderunc Chriftum, hominem , & nacura humanam m Pfalmiftaajc, afcendit femper. Regesergo Americano- rum populorum, prseeipueobhoc invicebellisfeconficie.bant> vtquam plurimashoftias, & capcivds homines ad immolandum fuis diabolicii Idohs acquirerenc. QuaverorationeCaribaniajgences, quiCanibali- umfuncprogenitores, quibufve ceremonijs ntuque patrio,capcivos mi- lices devotare folertt , fic ex Oforio accipe.
Quos in bello capiunt, fenes pr«Efercim ftatim comedunt < reliquos. vinciuht. Eos qui ex fuis in bello conciderunE , funere eftferurtt , cura raultis lachrymis , eorumque virtutem praedicacione celebrant. Capci- visCibarialargiftimepraebenc, eifque mulierescum quibus cubent , e- latgiuntur. CumVerofeftos dies agere voluncvnum ex.captivis,quem famfatisfartum & opimum efle confpiciunt , funibus alligant. Pn- mumilliusamicainamorisfignumincoilum funem inijcic, & dclitias fuas ad fuppliciui j decrudic Homine s deinde circumfiftant , & ved-i trem, Scbrachia, &cibias illiUs afiringunc» eurti i cdiumnsceffistum co-
lori-
*RsFATRyM<JMoNAGHORrM Ordinis S.P. ^Bmnedicti. 37
loribus depingunc, & plumis varijs exornant } Ne verd parum huma- nivideantur, laxancillum vinculis incerdum , &ciboatque pocu fane lauceacquehilaricer accipiunc
Incerimveroomnescomedunt, & plurimum ilhus quam diximUs potionis abfumunt,- Sakanc praeterea & cantant acque cripudianc,& cres dies in hoc apparacilsimo ludoconfumunc. Tandem poft cf iduum illum pedibus accwmanibusjamvinculisexpedicisin caveam deducunt. MU- lieres acq; pueri vinclumfecundum vencremfunibustrahunc Homines vero&mulieresreliqua?malacicrea, & fruftus Varios ineum jaciunt. Uleverdqusepoteft exconjeftis pomis colligere, rurfusin illos aqui? busfuicimpecicusincorquec Bibicincerimpocumquem Acua dicunc, vc apparec jucundifiime , nec enim ei cibus aut potus denegacur : pra? ic ferc autem non mediocrem lseciciam. Illi forciculum hominem, vc fe exiftimancupicconvicijs oneranc , & mulcis concumelijs infequuncUf . Dabis uiquiunt ] homo perdiciftimeatque proflagatiflimepoenas fcele- rum : & fanguine cuo manes eorum qui in bello ceeiderunc,vleifcemur. Te enim coiicrucidabimus &dilaniabimus &aflum derorabimus, Ille veronihilmororinquic,- nonemmignavi, nequetimidi paenam fufti* nebo. Semperenim vinforcis officiofunftus fum. Si me occifuri eftis » mulcos ipfe mulcis in locis occidi» Si carnibus meis facurandi eftis, &ip» fe carnibus mukorum facuracusfaepe fui, Praicereafunc mihifracresatqi cognaciquosfcio,meamnecemhaud impunicam relidturos. AdhunG modumincaveamcandemincludicur. Tumille cui fuerat capcivusin cuftodiamtraditus,in caveam fimulingreditur,Corpus aucem habetde- pi&um & collum plumeis ornamentis exculcum : manibus vCro ingen- temgladiumvibrac, tumfalcac& fibiiac, & gladium intericat. Acisve gladmm illi e manibus extorqueat. fummo ftudio concendic/ed dum in vnam parcem impetum dar, mulieres acque pueri curo fune quo eft alli- gatus,quemmanibus tenenc adfe trahunt. I3um rur&s in contrariam parcemfecontorqueremcicur, ex illapartefimiliter mulierum mani- busimpeditur,vtrimqueemm itadiftinecur ,vcfeeodemlococoramq» vere non poflic Ac ftrenuus iile gladiacor eum gladio concundic, & de- bilitac, acque tandem medium illius capuc ingenci vulnere difcindic, ce* rebrumque difpergit, manus deinde prajcidic» Tum mulieres aceedunc, &corpusexanimumin pyram conijciunc , vcomnibuspilis aduftis^,il- lud facilius abluere queant. Diflecto autem ventre, llliacum excis evel* lunc, reliqui corpus infruftadecerpunc: &ne plura perfequar , illius carnibusomnescum magfiavolupcace vefcuncur, Sunc & alij fylveftres acque moncani homines, qui cum his , qui domibus habicanc concinen- terbdlagerunc > eifdemque fe fceleribus & eadem immanicate conta- minanr.
Ex quo tedarguas D. L, Fiof avanci de Bononia lib. i cap. 24» difcur* fumde mOrbo Gallico ex relacione Pafgualis Gibolecci ex occafione belh incer Alphonfum Regem Arragonias & Neapoiitanum,Gallosqu© commifsi 1 4?#. Qui caufam effetlivam principalem morbi Gallici vuk
£ $ efle
38 ^lAyicAfic iNNoryM mvnd^m si^eq^mericaM
euVvfumincibocarniufflhumanarum, idque ab exemplis , &experi- mencis probac aliquocbeftiarum. Acqui noftrihi Canibales egregij car- nium humanarum voracores nihil horum paciuncur, auc raro , licec Sal- fajpariila; , & SafTafras Por remedios en los mal Frainches incegras fy lvas pol- fideanc. Deinde fi hoc verum effec, omnes homines , quocquoc func, hujusfceciffimimorbi,deberencefleparcicipes, velfalcem ij, qui abin- fancia Iacfcemininum eciam non infectarum nucricionis gracia fugunc. Cui,quiscamvecors,vcnegecammale fulphur, vel pinguedinem lafti humanononineffe ? CumveroHifpanifarpiushos Ancropophagosin- creparenc,necamfordide carnes humanas devorarenc ; llh refponde- banc, fe mirarivalde , quod Europaeorumcarnescam pulchras , nicidas* albas, fuaviflfimasqueporcorum & hircorum carnibus poftponanc , « iiefcire , quam fuaves guftui finc carnes humanse.
Akerverficuluscripudij Carnibalici id fignificac, Nimirum quod poftmontesobfuapraxlarafacinorabellicum fuis Avis, Atavisq;, qui mukosetiamhoftes occiderunc}& devoraruc hilaria celebrabunc. Ter- tius demum verfus fignificar, quod proceris aliquando arbonbus , con- fcenfis, maris aeftum & diluviumfalvi evaferinc. Scribic enim Pecrus ab Angeleria credici concinentis 1; 4- Abibejam Regulum quendam Regi- am aulamhabuiffe in ampliffiffla & immanje procericacis arbore.Incola: cnim iftiusnovi Orbis , qui verfus Auftrum Oceani Infulas incolunc , m arboribusdomicilia , palaciaque conftruunc , propcer maris aeftuancis perieulum, & furorem : arboreshabent lfti maudicae akitudims i 4 41. pedesfefe in akicudinem porrigences. In Infula Ceiba cancs craffitudi- nisarboresreperiuncur,quasnec quacuordecim viri procenfis brachijs valeanccircumdare. Proindenequevnamfed pluresdomos in vnoar- bore vifum eft , conftruaas effe ; canca earum lacicudo & akicudo ramo- tfumfeexcendicacquedilacat. Connexisicaqueramis graeihoribus ar- tificibse concra imbres vencorumque procellas muros & paneces fem- «erviridesconftruunc: Exquibuseciamarboreiscaftelhs egregia con- S-ahoftilesimpecusfedefendunc,fundibulis,fagiccis, lapidibus. Si vci fajpe fic, incer illos barbaros bellum ingruic, neque emm lgne lmpugna- ri poffuncpropcer maris vehemencifsimum aiftum , acceffum &recel- fum,quipaUcishorisiceracur hoftesq'uefugerecompellic Plura de his Canibalibus fi quisfciredefrderac, confulac Theodori de Bry Scholia J rancofurci impreffa, inlibrum de America,Hieronymi Bezoni. Nos quoniam inftucum de his gencium ricibus moribusque prohxe defcnbc- disnonfufcepimus, paucishiscandidus leclor qua?adnavigaciomsno- ftra? meliorem declaracionem feriemque fpeclancconcencus enc. Qua- lesicaquebarbarifmos pijffimiacReligiofiffimi Pacres cxordine S.Be- nedi&i in fide ChriftianaCacholica inftruendos,achumanicacisdiicipli- nis jhoneftilsimisque vircucura monbus imbuendos erudiendosq; po^ pulosfufceperincparcifflhicjamaudiyifti. , £c quoniamferi&effraenivaldeftupidiq;fueranc,crudeleshuma- n naruri*
PatrvmkMonachorvmOrdinisS.P. Benedicti. &
aarumcarnium voracores, acfanguinis humanipocatores, nonfolum vcrbo adhorcacionis manfuece a noftris Pacribus Religiofisq, Monachis S. Benedicli , adfrugem meliorem conveccipoceranc: Sedgravibus eci- am in eos quibus fevenor jufticia a Cacholico Rege commifla fuerac,edi- cis fupplicijs afuaimmani Ancropophagiaeosreducioporcebac, vci in- fra magis de Peruanis gencibus incelliges.
Reiictis ergd Camericanis Canibaliumque Infulis Columbus Ad- miraldusveia Haicij verfusfolverejubec, prajgrandemq; InfulamAyay transfretacus poft diucurnam candem laboriofamque navigacione Spa- gnolam appuiic, vecensque hofpicij jura repecijc. Miflis ergo LegatiS ad Guaccanariilum Regulum ac Hifpanosfocios , ance annum ea in Re- gione a Columbo relictis, cribus viris Americanis quos Roma fecurtl re- cens baptizacos Chriftianos advexic , vc de eorum faluce ac rebus geftis cercior fieret. Ac ifti longius moram crahences adfuas pacriotas aufuge- runc. Cum ergd mml de focijs refcire poflec Admiraldus : Machinas bel- iicastngenci tonitruoa triremibus exonerari jubec , quo daco figno in- telligerent , focios fuos ab Hiipania advenifle, liccus ac claflem accede- rentoctus. Nemoverdcomparuttprascerhomineslnfulanos, quapro* pcer a Rege Guaccanarillo Admiraldo fcifcicanci, quinam focij Valeree Hifpani , quosilli facrofoedere fancico anceannum commiferac / Re- (pondic; MulciscumerBaisfufpirijs, quanam racione ab alijs ReguliS arx llla & curris lignea extru&a diruca fic, & accenla, omrtesq,- focij ftre- nuefefedeffendendoemorcuifinc. Qutbus cumvcfidelisipnColumbo confcederacusfuppeciasferrevellec, inmaximo ipfius eontti&us difcri- mine verfacus, recrogredi coa&us fuic, ( Sed fraude quibus Indi maxi- nae pollenc ) ab Admiraldo cognica; is enim ipfe Guaccanarillus crigin- ta Hiipanoscummunicione armis incendioque delevic. Proinde Co- lumbus ducencos armacos concinuo expedivic , qui Regulum fibi de- vin&um afFerrenc,Guaccanarillus vero Rex; poftquam fraudem efle de* te&am noftrisaudivic, milicesque Hifpanosloricacos Infulam ingreflbs effe^enormicerquevbiquegraiTarefuga fibi confuluic. In vicinas icaq; Infulas , cum omnem adicumfibi incerclufum ob rupcumfcedus Guac- canarilli Regis Admiraldus Columbus fencirec , non cundtandum racus adibac armacus, cernebac enim momenco cemporis maximas Infulano- rum in alcerucram parcem mclinaciones , & ideo periculofum nimis efle in rebus bellicis occafione vllam rei bene gerendas praecermiccere.Elap- fam namque temporis opporcunicacem reVocari nonpofle. Praicerea timidi & lgnavi hominis effe pra;cericam faculcacem fruftra lamencari : Forcis aucem & in^krftrij viri effe,nihil quo res in cempore neri commo- depofletelabipermiccere, Infuperfummum effe Imperacoris flagiciu, inrebusafRi&isfuos, fibique commiflbs ope defticuere , eos prsefercim quiipfius & Pacriae gracia erahc in excremum difcrimen falucis conjecii. Quapropcer concinud fabros operariosque concivic, ac opcimo loco cii- tilsimoque porcum in Spagnolla Caftrumque deffgnans, municionerti aecivicacem conftruxic,quibuslocisD. Thoraam ac San&ifliraum Apo-
ftoltim
4& WjtviGArio in NorvM MrNorM sirs sAmericam
ftolum Iacobum , facros Patronos elegic , cocamque claflem ob maris aey ftum remulco ad liccus adduxic; anchorafque firmavic arenis. In cerrara ipfe Pacriarcha & Admiraldus defcendences. hic Ecclefias Dei locu pras- figens ingencemcrucemaccrophaeum Chrifti Salvacoris noftri erexic. Admiraldusveromilicesoperariosque luftrabac, &opusvrgebac > vt templum, civicas^municioquecumomhibusbelli requifitis perficere- tur.
InfulaniodioHifpanos hofpicesprimohaberecasperunc, mox bello inveftare , miflilibusque fagiccis aPacriacerra arceretencaverunc; im- medicabilibusque iclibus fagiccarum Hifpanos vulnefabanc, exquofa- fturn, vc quam plures noftrorum emorerencur. Veneno enim laechali fagiccas cihgunc, ciciflimequecorpus caclum cabe inficicur,nifi incraduo- decim horas fucco herbaque quadam, qua; folis Infulanis noca eft reme- ditim adhibearur. NoftriDucesincolarum mulcicudini parcere volen- tes, & concra nudos homihes belhgerare imparibus armis ignominio- fum fibi ducences ; ad communem tamen pacis & cranquillicacis procu- racionem e majoribus acreis fiphonibus, non quidem aqua maris eos im- plences, fed mulcis cencenis globulis ferreis , vnam immani ftrage Infu- lanorum, czeceros mecus. Ergd Admiraldus exonerari juflic. Infuper fic clangor cubarum^ Claflianorumque milicum clamor excollicur, hor- f endaque caligo ex cormencorum difploforum fumo oculis afTufa j Cam denfas Cenebras acculic ; vc confpedlum cceli, acquc naaris & cerrae adime- rec. Nec enim aliud cerni fsocueracnifi horrificum incendium , ex mul- tis cormencis erumpens, horrifonaquecum fulminibusconicrua. Paro- nesicaque, Canoasque barbarorum aliquoc cencenas cum omnibits,qui irtcrofueranc , haftis fagicifque concra noftros depraeliantes difsipacs iunc, ac ingens Infulanorum mulcicudo crucidata, cacaveribusque lic- cora,marequecruehcofanguine aftuabac. Ifticum horribilem frago- rem, in vica enim nunquam calequidfenfibus percepefanc^ prscipue* qui in cbncinence erahc , in cerram femivivi omnescorruerant , ccelum enim ipfum diflipart cerramque dehifcere arbicrabancur, cumquefela:- fos& q'jamplurimd^morcuos, ignemque micancem ingencique mare & ceframfumo coopercam infpicerencfupplices manus eievabanc & fi- deles jungere dexcras opcabanc. F idelicacem ergo Admiraldo Colum- bo juranc, paciscommercijque fcedera faneiunc Deos cffe Europaeos ., non homines pucabanc ,nimirum qui facali igne coc & laedere & prorfus
occidere poflenc , n. • •
Illudinprimisporcencofumhis Infulanis videbatur; equeftris ni- mirummilesHifpanusiquemceleriterin omnem difcurrere parcem, fonipem afcendere, defcendereque , ac cum voluiflet confiftere loco .in- tuebancur ; infuper flammam , fragoremque e piftolisfpirare , ac fulmi- neosgladiosvibrarcmicantibusloricisacgaleiscorrufcare infpicereni;, nihil enim horum ance Hifpanofum in eas oras advencum noveranc. Imo immorcales effe nec mori pofle Europaeos , vc infra jucunda ex hi- ftoria percipies, rudes hi populi exiftimabanc, Haicij five Hifpaniolse In-
^ Patrfm ^Monachorfm Ordinis S. P. Benedicti? 4t
fulceambkus eft cioccc milliarium : Longicudo quinquaginta. Laci- cudo pro finuum & promoncoriorum racione varia. In haoinfula Spa- gnolla quinque olim fuerunc difparcica regna. '
Primum vocabacur Maguna id eft plena Regio , quam Provinciam plusquamcrigincaexmajoribusfluvijs&plus cencum parvi corrences cx rupibus praicerfluunc, in quibus moncibus auri , gemmarumque fo£ fbres ance Hifpanorum advencum vlcra viginci millia Indorum exfti- tcre,
Regni hujus Opcimates quindecim fuere , quorum quilibec fexde-' cim millia pedicum Regi fuo, qui vocabatur Guariorex ad bellum edu- cere pocuic. Secundum Regnum vocabacur Marien quod vaftius eft BeticaePortugalenfi, montibusacrupibus aitiflimisrefercum, exqui- bus aurum & argencum, mulcaque mineralia, & varij colores > praecipue; ca;ruleus ille preciofus pi£torum color Vltramarin vocanc, eruicur. Flu- vij hujus novi Orbis , magis auro quam pifcibus abundanc, adeo vc pifca- cores cum pluvijs hi amnes augencurpro pifcibus quos quasrunt, aureas glebaj» vri gallinacei magnicudine expifcencur ,* quas glebas correntes Pt-mif-f. e moncibus cum alijs lapidibus imbrium fluxu : fecum devolvunt » acque e' '*' 1 }' ica non haec pifcium pifcatio eft, fed auri , decentiusque hic aureo rete & hamo Ciaudius Nero pifcari potuiflet, quam Romae fuas murenas. Vidi ego & penes fe habec Toblones Hifpanicos, ex hoc auro novi Orbis con^ fe&os meus Reverendiflimus Dominus Abbas Seittenftdccenfis , quo- . rum color ita rubeus radiac, quafi natura fines mecalli excedere voluif- fec. Acillamfamofam & paucis vifam cin&uram five lapidis benedi&i Alchimiftarum Calculum philofophicum intentaverit perficere ; adea fulvum bonum miteque auri metallum eft. Tantaque religio his Indo- rum populis eft in colligendo effodiendoque auro ,• vt viginci purifica- cionisdies, antequam(pecusfubterraneas , acauriferas fluviorum are^ nas ineanc, celebrenc canco enim cempore ab omni commercio mulie- rum feabftinenc. O vcinam Chriftiani Laici & Sacerdoces , hacreligio- ne barbarifsimorum hominurii fe meliorarenc, caftius, fandius, honori- ficenciusque , purum illud aurum, & facrofan&um Mifi%facrificium, fa- cramque communionem tranfigerent perciperentque. Tercium Re- gnumfuit Magnajoum , cui interalia vicae humanas commoda, vcenfi- liaque praeftancis & dulcifsimi faccari eft copia. Cannas alciffimaehic feccari excrefcunc, fex cubicorum , ad crafsicudinem brachi j virilis.O£tc* &viginciMolicurasfivecorculariahaec Infula ad cxprimendunr facca- rummodohabec. Gujusfaccariplusquam crecencorum millium pon- do fingularis annis per criremes venundandigracia ab Hifpanis in Euro- pam advehicur. QuarcumRegnum fuic Xaragua, Rex hujus Buechio dicebacur, eftque Regio ferarum fylveftrium , aliorumque animalium , diviciarumqueabundans. Sexcum Regnum dicebacur Higuei,cui vidua tunc cemporis Regina Hignanama imperabac. Frequens eft Regio fru* giferis arboribus , ac fru&ibus , mirae variecacis aC fuavicatis. Ibi eft om- nium generum avicularum praecipue Pfy ccacorum magna copia , fylvas
F cancU
42 \ T^jiVlGATlO IN NQVVM MVNDVM SlVE<lAMERlQAM
cancibus fuaviflimis perfonances ; func & ftagna dulcis aquse nicidifsima- fluvij , liccoraque maris redundancesferpencibus, buffonibus,Crocodi- lis , lacercis , minime noxijs fed comeftilibus , & fuavicer vc apud nos an- , guilla;, Teftudmes,.ran33,araneae marinae , quas Icali Granceolos , lacini Paguros vocanc, Polypi, Grancipori , Lambreccae, Murenaequecomedi folenc; pro delicijs ipfi convivalibus dele&antur, comeduntque, Sed adverce amabo, quanamrationeRegulus quidam & Regina Hilpanos femel ad convivium invicaverinc , laucifsimeque cra&averinc, Rex pri- mo obviam Hifpanis cum fuis Proceribus pedeftrisibac , deindearma quae geftaba nc fuper capica impofica frangebanc , abijciebancque ; quod pacis acfcederis fignum perpecui erac. Hos fequebebantur miniftri,odo- riferismiras fuavicacis variecacisque in Calacbis frudtus geftances/quos ad pedes Hifpanorum, mukis anceperadis parafangisdeponebanc, pro- fundedeinde noftris fe inclinabanc, capuc, pedlus, pedumque excremos digicos. cangences , tocos feHifpanis ad fervicia ,ex fyncera animi & cor- poris.viribus offerre his ritibus ceftabancur,- Pofthaccantare inceperuc> mirifieisque gefticulationibus pedum ac manuum laeciciam oftende- banc Demum crigincaf^minaeex prascepco Reginae , coco corpore nu- daevcillisgencibusmoseft, prsecer pudibunda, quae faemoralibus gof- frmpinis plumeisque amiciebanc. Virgines aucem capillis per humeros fparfiftiaram de plumis pfyccacorum pulcherrimam in vercice geftances , nullamprorfus corporisfui parcem, nec verenda contegebant ; Palma- rumramosquosdextrisgeftab3nt,cuminhaerentibus frudtibus Hilpa- nisCavalleris donumferebant» Domum deinde Regiam ingrefsi , eo- rummore laucifsimo convivio excipiuncur. Vbi primum cuncEuro- paeihominesqueHifpani, ferpencesacqueJacercas, magno cumappe- cictacomederedidicerunc. Nam Regina Anacoana Reguli fupradicli Xarague foror ; licec barbaricis Regionibus educaca , mulcae camen hu-* manicacis & vrbanicacisfuerac;faepiusque magnam graciam ;&benevo- lenciam Chriftianis honainibus apud barbaros Reges meruerac. Erae enim alcerius PrajpocenrisReguliConjunx, Haec de ferpencibus, quas incer edulia principalem locum obcinenc praeguftans , ipfis Ducibus Hi- Ipanis porrigebac ,• hi vero abhorrences , nullo modo quidquam accin- gere volebanc» Sunc aucem hi ferpences Lacercae, , acCrocodilli,nonnu- quamlongi vlcrapedes viginciquacuor,craffiflimiq,acpingues,in pellc rubrisjfiavis^nigriSjalbiSjViridiquecolore diftincti ,quosilli Iuannas vo- canci Hofque Pifcacores cancum pro Regibus acque Dynaftis pifcancur ; acinceidicto caucumeft , vulgo hos capere atque comedere. Facecijs tandem Reginac-eo adduclus eft Barcholomasus Admiraldi Columbi fra- «er* vc perfuafus ab ea parciculam praemorderec. Sed vbi demulcercob. lponumfaporem harum carnium Crocodillorum (erpencumque pala- tum caepic, plenis deinde faucibus eos expecereHifpani videbancur.
Caroenimillorumeft delicaciffima,,mofcum redolences , hifque non alicer, vcnos viculinisjPavonumjPerdicurrijPhafianorumque carni- bus deleclancur) acqueprodelicijs habenc. Ecfqrce deiftisfcripcumdi- u 1 cic;
5^ Vatrvm zMoNACHonyM Ordinis S. F. Benedicti^ 4>
cic:Tuconfirmaftimvircucemare , concribulafti capica Draconum m*f*tmwt'<- aquis. Tu confregifticapicaDraconis,dediftieum inefcampopulis iE- thiopum. In hoc lauciflimo convivio aliud lepidum accidic : Piloca enim cujufdamnoftriNavarchi, denavi adveniens fcifcirarivoluic, quandq noftriadcriremesrevercerencur ; lecumquevcaflblenc Naucleri hocfe recreare inftrumenco Porcugalicum adcingulum porcabac Uripippium. Hocinflarejufluspenesconvivantes, Regulus caeteriqueviriAmerica- ni,Hifpanos incerrogancquodnamanimaleflec, quod icafuavitercla- marec, rogancque vcin cerram inambulare fineret jfiftulas enimpro pe- dibus habebanc, faccus vero coreacius liripippij difcoloriferico tegeba- tur, accorpusefle animalis autumabanc, Noftriarridenres, ajuncefle inftrumencum muficum : non animal efle , quod camen vix illis perfua- fum eft donec omnia ipfi concre&arenc.
Columbusicaq; Admiraldusjfcederecumvicinis Infulis refarcico* rebus ftiis ex ofricio compecencibus a Rege Hifpaniarum Cacholico fibi commiflis operam navac, Civicaces, Caftella, claflium porcus,educ"tis ab Hifpania arcificibus aedificanda diftribuicvcdeinceps cucius, fecuriusque cum his Americanorum populis mercimonia, rerumque commucario- nesexercere poflenc. Minime vero incerea Reverendifsimus,& Illu- ftrifsimus Apoftolica? fedis ad hos occidui novi Orbis Legacus cum focija de fodalitace % Benedifti fibi adjunttis ab opere corpenc ; imo vero mo- nafteria, Sacella, cempla,Bafilicasquearcificibus praefigunt adificanda» vbidivinasDeolaudespfallerecuco & commode poflenc, &facrofan.< ctis Miflk Sacrificijs divinam Trinicacem placare,vc infideli,crudeli,bar- barifsimoque populo,graciam fidei, mifericordiam, fuique divini lumi- nis radium & cognicionem, ardencifsimis devocifsimisque vocis , impe- trarenc, Ipfisvero Operacoribus in vinea Domini Spiricus fapienciae , donum incelligenciay forcicudinis, & pacienciaeque cribuerec , vc omnes moleftias,labores,& vica?pericula, quae in hocarduogenciumharum converfionis negocio occurrerenc , ipfo Chrifto adjuvance , vincere & fufferre poflenc. Ideo Apoftolicae praedicacionis munus aflumences , fi- gnis acnucibus quibus poceranc,& per incerpreces fupra Bapcizacos age- re casperunc , vc Trina in vnica Dei ab ascerno exiftencis fubftancia per- fonarum differencia, Numen cremendum & colendum Chriftianorum fubfiftere indicarenc, & a Sacriiego crudelique idolorum culcu; fcele- rumque impurifsima vica, ad verum Dei Domini noftri lefu Chrifti Re- dempcoris culcum adducerenc. Gymnafia ergo quamplura infticuerunG in quibuscercisdiurnishorispueri&viriinfidei Chriftiana? arcicuiis e- docerencur, fymbolumque fidei cum decem praecepcis.oracione Domi- nica, acque Angelica falucatione» Idiomace Indico confcribi curarunc , ac publice omnibus quilicceras Americanas, vel Hifpanorum noflenc lefturis, honefto loco affixerunc. Infuper privacim mukum elaboran- tes, vc viciorum ipfis curpicudinem explicarenc , ne fe his concaminarec, fore enim vc femel nifi lavacro expiarencur,ac falucari pcenicencia ea di- luerenc,£ecernis inferorum ignibus poft morcem exeruciandi craderen- tur ; vircutes quoque ipfis oftendebanc , non folum verbis fed exemplis,
B a miferi-
44 T^jiriGATlO IN NOVV.M MVNDVM SIVE <LAMERICAM
mifericordiam, temperantiam, pudicitiam, modeftiam,patientiam;hu« manitatem, pietatem,fidem/fpem,charicacem; &qu£prasmiahisvir.- tutibus ornatis in ccelo remanerenclucida oratione ipfis barbaris ex- plicabant»
Exquainduftriai atque folertia breviilludefFeftumeft , vtmulti centeni Indorum Cathecumenorumfacrobapcifmacisfonce luftraren- tur,crefcebat enim indies Deo Opt: Max; aufpiee & adju vance numerus credencium, mulcumqueinfacrfis Chriftianorum ricibus proficiebanr» Sed in quancum noftri Religiofi Monachi & Sacerdotes verum Dei cul- tumpromovebanc,ignorantibusq,lumenrideiprophetabanc,&evange- lizabanciintancuiniquiflimushumanigeneris hoftis Cacodaemon per facrificuIosfuos,quos Caraibesillivocancquancum defuper permiflus eft refiftebac Nam attroci odio Chriftianos Sacerdotes perfequebantur, ac probris mendaciffimis apud vulgus quam Regulos,Procerefq; Indoru quos iili Caziques ajunc adverfum craducebanc , affirmances quo die lfti in eorum Patnam advenere, omnem vicae neceflicace/ocietacem, Deo- rumq; cultum ac volupcatem ipfis aufFerri , ideo ne eis aures praebeanr, vel fcedera jungan t vehementer fuadebant ; fed potius praefent ibus vi ta; delicijs perfruantur,ac omnes a fua terra Chriftianos expellat, vt fuo Pa- trio more vlterius ipfis vivereliceat3 fortitet profocis &arispotiusdi- micarent. FaEdiflimisenimfupramodum corporis voluptatibus indul- gebant, & ad puritatem caelibacus , & conjugij continentiam nullo mo- doarc"tari volebant. Infuperexecrabilibus veneficijs acfuperfticionibus irretiti erant, ac nefanda Antopographia , daemonumque facrificijs erac perquam infames , De quorum Diabolicorum Idolorum fimulachns, culcu, fpecieque illorum, aliquahiccibi recenfebimus»
Colit autem gens ifta Haici cum caeteris fibi vicinis Infalis Deos(diar bolica delubra dixero potius) quos illi Zemes vocanc, id eftjincernunci- os magni cu jufdam Dei five Diaboli,quem vnicum,fine carencem,om- nipotentcm-invifibilemqj efle fatentur : aquo Solis calores, pluvias , & auxilium in bello per horum Zemiu preces fe aflequi credunt. Eos emrn Zemes pro Alexicacos.id cft,malorum depulforibus &defenforibus ho- minum colunt, Sed adverte vti veri Dei hic Sim ia diabolus eft, ica hasre- tici miniftri veras Dei Ecclefiae Cacholicar,qui fe proAngelis & Sacerdo- tibiisfalfo vulgo profticuunc HosergoZemesInfulares Americani Re- ligiofecoluntjtanquam cutelares Patronos omniumq; beneficiorum te- poralium procuratores;gracilivelproceraformafcuipunteffinguncq;, atq; hos funiculis quibufdam,tanquam magni iliius fiipramemorati De j (fivt Diaboli dicam potius) fa?cus five minutiores dasmunculos , in fron- tibusdependere finuncquifquisenim illorum propius,vel viciniushaec Idola penes fe habueric ita proximiorem inclina tioremque i 1 lius magni daemonis gratia & favorem habere repucanc. Solec enim quilibec Regu- lus,quorum permulti in illis Infulis dominantur proprium fuum Zemen populo fuocolendum exhibcre. Non aliter vcmodo in Europa a vera fi- de Catholica alieni praecipue in Germania ha?cecici Primaces, Nam vnu Zemen alcerutro apud magnum fiipradiclum illorum Deum vel dxmo-
ntm
fR ?ATRrMzM0NACB0nrM0RDlNIsS.F.CBBtiEDICTl. 4/,
I
ttem,in rebus procurandis potenciorem , fortioremque prcftare exifti- manc Magnum vero Dsmonem his nominalibus cicuhsdecoranc,voci. tzmqw locaunatfGuamaonocon. Genetricem quoq,- habere ajunt 4eum illum, quinqmis nominibus infignem : Guacarofh Tamyellam> Guwazoa, JttahEuram^ eft,cerram five M*nW,forfican ad illius IoannisB oca- tij Demorgogonis exemplar,quem ruriculs acq; moiicam Deum Deoru anciquicus colebanc, cum viderent fponce cerram,fylyas,arbuftaq, qua> que producere,flores,fru£tus, & femfcia emitccre, animalia cuntla alere & de mu in fe monentia qusque fufcipere ac recondere Magnum pra> teread*monem fub Sole &Ccelo ftellato latere & refidere ajunnquos ca propter & adorancpraecer Zemes fupra jam nominatos minores. Lic- teris quoq;acdifciplinis Aftronomia.^fed rucibus obfervaciombus h*c gens ficur&verfu$MexicumRegnumcircumjacentes,Iniula( praeccr
fupradiftos Cambales) vcuncur ; ideo ex inceriori cujufdam arboris cor- cic^circaanocasfuasimpr^muntvcarcamfibiconnciuncapciisim
Vidi ego Hcceras hujufmodU quodam Hifpano homine Religiolo,ex illis InfulTs Romam confcripcas,quas Grecium porcenti ahcujus loco ad Academiam miflas, dum ibidem in Scirialitceris operamdarem,legi 56 contreaavi;qu»carcafivecorcex pergameni cenuiflimi mihi ipeciem referre videbacur , quod multorum jam manibus palpacum & f cedacum eflec, nonenim album erac fed fubflavum & mucidum. Ex his igicur ar- borum Corcicibus fibi codices paranc, in quibus legum, &facrilegorum facnriciorum (lacrociniorum dicam pocius) fuorumceremonias, Aitro- nomicasque obfervaciones , feminandi quoque a£rt>ru raciones , & cul- turamrecondunc. Annum verofuumab occafu Hehaco Vireiliarura incipiunc ; & menfibus claudunc Lunaribus , quos lili Indico Idiomace Tonas vocanc. Vnde Lunam vel Solem Tonacicum appellanc. Delubra fuadiabolidaHaicipopuli,praetereainfanisfuperaltapcgmata ftacuen- tesobfervancplurimum.-circumquaque Idoli locum iramque ponen- tesciborum pocusque copiam j omnisgeneris carnium acquefrugum , maximepfyccacorum, anferumquc difcolorum quibus dicefcunc abun- dancia,neforce fimulachraeorum , fi efurirenc» ficircntque, quidquam abeireC.perfuafumenimhabenc,magnumforeiniusannicariftiam,fiper
negligenciam & defeaum , facrificulomm delubris edulia forbihaq; vel momenco cempori:, pocala abeflenc, adeoque illo > d.aemones faicinave- rancvcnonnunquamviderencoculis vafaiftaevacueri,fubicoque pocu & edilia difparercquod per fraudes diaboli qui ab inicio mendax fuerat» acciderac. Iftud veromagisndiculumeftquod narro. Sacrifieulienira illorum quospro Sacerdocibusfuis colunc, accipiences vna pfyccaci be- nepinguis vel alcerius carnis parcem,ora praediclorum itiolorum lllinU unr,affirmates,Deos lftos fanguinehujufmodi & pinguedine quam ma- ximedele£tari,vndeade6 defpurcaca fanguine & tabe Idola fc vidifle Mifpanimemorabancvcvomicumnaufeamqueipfispraefsecore & cur- picudinecommoverent. Mulco verdhorribiliusfa&uaudies infracum Regnum Peruvianum defcribemus,vbinonpfyccacos&anferes,fedmi* fcros homines &infantuloshisdacmonibusprociboimmolabant,&fa-
F 3 crifica-
46 T^AVICATIO 1N NOVVM MVNDVM SIVE &AMEMCAM
crificabanc. Vnum Deum Amer icanos colere audivifti, eumq; infinitu* inyifibilem, omnipocencem,quod me valde in fuipicionem adducic cum Nicephoro,has omnesgenceslicecde Canibalibuscancum illeopinecur Chrifti Domini Evangelium per Apoftolum Macchaeum audijfle &reci- pifle,dum force antiqui eorum Parences avica cradicione, Chriftu Domi- numundilucem deccelovenifle & praedicari audirenc,quod eorum po- fteri modo de maceriali fole ac lumine c£eli incelligunc. In omnem enirrt cerram fonum Apoftoloru acEvangelij exijfle cercum eft. Ec nuper in India Oriencali ex cercifsimis fignis cognicum eft,S. Thomam Apoftolu illis gencibus prarcipue Calecucianis & Malabaribus Chrifti Evangelium praedicafle. Eodem modo incredibile non eft,quin quoque S. Macthqus Apoftolus his Infulis Americanis Evangelium praedicare pocuericfiqui- demdifpenfacioneacprovidenciadivinaProphecicisvcfupradidum de- crecumeftoraculis , vc Apoftoli in omnem orbem cerrarum , vbilibec homines concinebantur converfabancurq; ChriftuDominum Salvacore mundigencibusannunciarenr. Exemplum habemus de Thefaurario Reginas Candaces iEthyopiai & Philippum Apoftolum,qui poftmodum per Spiricum Deirurfum in Samariam abreptuseft, adfidem Chrifti co- * verfum. Qui Eunuchus pbftea iriftruxic in fide Chriftianagences iEthio- piae. Sic Maccheus absque criremibus Oceanum occiduum cransfrecare pocuic^Cari^ba]jurnq; populos pradicacione Evangelij inftru&is, in JfL- chiopiam rurfils re%erfus , vbi pro fide Chrifti paflionem marcirij fubijr» Quamvis poftea he\jplor fa&um eft,vc e morcuis vel a barbaris Ameri- canis crudelicer occ^g. Macchaei difcipulis> quosibidem pro conferva- tione & propagacione fidei Chriftianae dereliquicfenfim Chrifti doclri- na &Evangelium defeceric: aliquibus ijsq; valde debilibus veftigijsde- reli&is, vfq; in hs&c cempora qUorurfuro ad fidei Chriftianaj lumen pcft- liminio per Monachos Ord. S. Benedidti revocaci func. Populos enim in felvationem ; &gentes ille in terra Deus nofter dirigic Compertu enim cft ex hiftorijs , qui de his fcripfere gencibus , Canibales nimirum ab Hi- fpanis interrogacos efle, cur ica comam in circulum formarenc raderec- que vci noftri Monachiauc Epifcopi aflblenc Chriftiani , quibus amplior cqrona conderifolec. Refponderunc : Obvirum quendam Sanclum 6c Deo amabile, qui raulca apud eos mirabilia efFeciflec, in illius hoc fe me- moriam imicacionemq; facere : & quod hanc confuccudiaaem a raajori- busfuis fic accepiflenc, > Hicrecicerenondebeo, quorundamftupidicarem4 quiomnesanci^- quicaces majorum que cradiciones pias , ad caufas nacurales revocare vo- lunc, vc aliquinugacoresdePolonisvVngarisqueac vicinis illorumar- bicrancur. Eos nimirum comam ideo radere , quia multam allij vlpici, vel ceeparum copiam devorenc , & vc facilius fe ab horum vaporibus fu& capuc expedianc ideo comam radere. Sed aliam efle racionem apud Ar- AtmU. rtk*, noldum Wyon Belgam Ordinis S. Benedifti Sacerdocem & Monachum iiUi£*h.p.t. repenes libro fuo lignivitasp. 2.nam hunc morem hi popuh a Mona- chisS.Benedicli certis decaufisacpaaismutuatifunc & primus hujus moris mfticucor in Polonia fuic. Cafimirus Rex &Monachus qui e Clau-
ftro
cRsJ'ATRrM dMoNACHORKM Ordinis S. P. Benedicti. 4?
ftro Regni Gallise C}nniacenfi,cum Regius fanguis per lineamfucceflio- nis Polonis deficerec e vocatus eft in Regem Poloniae. De quibus plura quiabrevis (um apud fupracicacum Aucorem relegas,
SedaudivlceriusmemorabilemdeZemibusveildolis gencium A. mericanorum hiftoriam : Erac quidam Regulus ex praedi&is Infulani- bus, quimulcis afuisvicinispradijscladibusque vexabacur. Huicfami- liaricer quidam devocusHifpanus adhasierac, opemque fiiam illi prasfta- bac, inrebusmiiicaribus» Hic Regulum Caftellanicoldiomace iniieceP fitacibusfuisbellicisedocuicinvocare auxilium Beacae femper Virginis M a r iyE dicens : S, Mari a adjuvame» Quadamviceigicnr, cumad- verfarij Reguli iftius in aciem progrederencur, prelioque experiri vel- ient, quis nobtlior generofiorque bellica forcicudine ( ea enim de caufa vcfupradidtum belligeracur maxime)praeftanciorque eflec&pocentio- rem Zemen, id eft Diabolum vc fupra audivifti haberec Patronum. Hi- fpanus Regulum admonuic, vc Beatiflimae femper virginis Marijk Pacrocinium invocarec : Quofa&o, plurimi ex parce adverfariorum cu ab illis actroci cer cer cacum efiec , mor cem crudelicer obiere , in fugamq* pavidi repuifi func Videranc enim virginem pulcherrimam lucidifli- mis radijs fplendendem , fcepcro minacique vulcu eos in fugam timidos conijccre. Quarefraudemfubefle adverfarij cogicabanc * hocpa&oli- cem lilis dirimere vifum eft , nempc vcraque pars exercicus in apercifll- mo campo arcliflimemanibus&pedibusligacosjuvenesfifterenceum deniqueZemennobiliorem potencioremque efle ,cujus parcis exerci- tusjuvenesceleriusavmculisabfolverec, liberarec. Solebanc enimlua Idola fecum ad bellum porcare , & in-medium pro cutelaribus dijs acque Pacronis ftacuere, vc illospugnareadjuvarenc. Sancico fcedere padta ui- fcepcafunc:duos ergd Comendacoriano (fic enim Regulus fuprame- moracus B, S. V. M a r i m culcor vocabacur ) vinttos pars adverfa cra- dicldemque Comendacorianusparci adverfae juvenes duos vindtos di* mificicacamen vcquilibecexercicusfibicradicos juvenes proprijs vin- cirencvincuhs, vc omnis uifpiciofraudisabeflec : Invocancibus icaque adverfafijsdiumulcumquequi Diaboiicildoli culcoreserancfui Zemis opem & auxiiium, vc iilorum vindtos juvenes ab adverfarijs vendicarec* fednihilproficiunc, Comendacorianusverd Regulus absque omnildo- lo & Zeme adbelium profectus , afuecum B. S, V. Marias invocacioneni repecens : S, Maria adjuva me : S. Maria adjuva me , lllico apparuifle vh> ginem lucidiflimis prajfulgencem radijs,& fugaco ab adverfariorum par- ce Idolo Cacedaemonico Reguli Comendacoriani vinculis diflblu.cis lu gacos juvenes in libercacem coram Coco exercicu refticuic Ex quo glo- tiofoB. S. V. Marias criumpho, acfinguianbeneficio factum eft, vcqui Rcgulo Comendacorianoanceainimiciflimiadverfarij eflenc, noftrifqs hominibus Chriftianis infenfifsimi , demceps fcedus pacemque paeifce- renc, & mulci cenceni a noftris Religiofis S. Benedidti Monachis <k $a- cerdocibus in fide Cachoiica cacechifarencur , & pabcizarencur» Imagi- nemcrgd apudfupradiftum Hiipanum Reguius ComendatOrianus vir
derat,
48 fJjlVlGATlO 1N NQVVM MVNDVM SIVE^AMERICAM
derat, fupplex dono petijt, quam &illifumma Religionis revercnria concefsic,atquedonavic. Fanoque aedificaco in D. Virginis Mari* ho- norem, patrio more fuis facrificulis eam honorare praecepic, appenhs illi imagini praciofifsimis monilibus , laucifsimeque cibum potumque miniftrancibus , dohec aliudafanaifsimis viris ac Monachis Ordinis S» Benediftihicbonus Princeps edoceretur, qui huncculcumhuieSanctii- fima? Virgininonconvenireipfideclarabanc, &Zemes Diabolicoseo- rumqueculcumabijciendoseffe demonftrarunc ; qui nimirum Zemcs nihil aliudnoflentatque pr«ftarepolfent,quamhominibusmentiri,bi- bere & carnes comedere. Scire autem debes Leftpr benevole , adeo hos populos ab iftis daemonum delubns infatuatos &elufos fuiflcvtom- fija qux ipfi per ftatuas loquerentur verum haberenc. Item nonnunqua ipfasftacuas loco mocasambulaffe, manibuscibum pocumque on apph- caffe, Zemesque vcfupradiftum , alterad alceriusexercicusparcemac- curriffe , & vindtos juvenes liberaffe faepifsime compercum eft. Sed mo- do per Dei param Virginem Mariam & per vnigenicuro illius fihum Ie- fum Chriftum Salvacorem mundi confufi & repulfi funr,
Vnumadhucdehis Zemibus five Idolis Americanorum gencium prodigiumex Pecr. ab Angeleriareferam , ait enim Guamarecum Re- eulum ligneum idolum five Zemen magnum eumq.< horribilem ac cur- pifsimumhabuiffe,cornucum,dencacum,acquecaudacum : Echocldo- lumdsmonisadfylvasfspeevano vbi colebacur fercur prse lracundia aufueiffe , fi quandofacrificulaeCulcoresque eorumneghgenciusiniu- perfticiofo officio fefe geffiffenc exhibuiffencque. Minabacurque per facrificulos Idololacris ni fe accuracius deinceps colanc : ^^,quod Americas diabolumTonat immiffurum vt eos caedac. Quod & faepiffime faftum legimus, Diabolos illis vifibilicer Draconum & aliorum fpedtro- rum forrna apparuiffe,& flagellis fuftibusque eos egregievapulaffe. Ze- men itaquc iftum fugitivum poftea fupplices in fy lvis latentem qu» n. tabant, promittebantque illi majorem diligentiam, ac fedulicacem ra officio,accopiofasmelioresq,carnes pocumq,- deinceps praebere velle. Invcntumergoldolumdiabolicumfolenni pompa ad fanum humens fuis portant, tetantur lautiffimisque procurant honorantque conv1Vi)s. Sed&nuperrime cum Chriftiani haslnfulas acceffiffenc , tale Idolum daunonisemaximofamofiffimoque fanoaufugit, ncc vlcraredirevo^ lentem, feddilparuiffe pefsimum dsmonium referebant, quod & lnco- IsproomincmaloacPacriaepcrnicieincerprajcacifunc. Quin imoper-
fspefacrmculisrefponfape^^
ance advcncum Chriftianorum in illas novi orbis Infulas , daemoniaci diccbantZemes: homines barbatos & cuculatos huc brevi venturos, buiPatriamillorumsliberos &vxorcs, infervitutcm redigerenc,acie de fanis iftis expellercnt, qui & omnibus ipforum Pacrijs moribus ac ce- rcmonijs incerdicerenc Quod & fattum eft, pcr Hifpanos & Monachos Religiofifsimos Ordinis S. P. Benediai: Deftru£cis & demohtis facrik- gw aris acquc Idolis , verum Dci ac Dqraini noftn Icfu Chrifti Salvaco-
^B^Fjtrfm CVLonachorvmOrdinis S.P. Benedicti.
ris Crucis fignum gentibus illis incroduxerunt, edocueruntque cultum. Qujipropcerodioacerbiffimobarbariifti, tum eorum facrificuli homi- nes noftros infeclabantur , adeo vt crediti concinencis lib. 8. p- 7, Decad» 3. PetriMarcyris;Coronellum Chriftophoru Camignan , vna cum Mo- nachisinterfecerint, fuper quos derepenteex infidijsirruebant;Quia Zemes eorumque fana demoliti func. Vidi vltenus Hieronymum Be- zonumlib, 4. c. 1 ie,& c. 15. Vt verd candidus le£tor , aliqua ratione vi- derepoffic, accognofcere horum Zemiumldolum , formam, figuramq; &fabricam graphice hieappingi curavimus.
Quodidolum ego proprijs vidi oculis manibusque contre&avi , in amplimma multarum rerum mirabilium exornatiffimaBibliotheca,mc ArchiducisAuftri<eacStyria?&c» modo vero In vicliflimi & Auguftifli- mi Romanorum Imperatoris &c. Ferdinandifecundi: mihicommuni- caca&demouftracaaReverendo Domino Ioanne Crasfelio , L. A.ac PhilofophisDoctorenec non SS. Theologia? Licentiato formato: Iu- niorum Sereniffimorum Gr«cij Archiducum Ordinario Pra?ceptore,ac Do&iflimo Bibliothecario , meo amico colendiftimo. Quod Idolum peraeTis nuptijs Seren. Reginae Margarethae Hifpaniarum cum Philippo tertio Rege Hifpan. Catholico; Maria Sponfae macer Sereniffima Au- ftria&Bavarias Archiduxfecum portenti caufa, cum alijs mirabilibus acgazaampliffimain Scyriam Pacriam meam ab Hifpania deporcavit. Eracaucemldolumligneumdurifsimum, cuiuslignifpeciem agnofcere non pocuimus,buxo fimiie vifum eft, pingue ac mucidum auro, rubinis, ac fmaragdis in bafi ornacum. Cujus I con five typus hic eft : Hujufmodi Idolorumftatuasdevarijsmacerialium rerumfpeciebus,Religiofi no- ftn Monachi S. Benedicli in vna folum Intula Spagnola plus quam cen- cum fepcuaginca millia confregerunc, difjecerunc & combuflerunt: om- nibus enim fere rebus vcenfilibus hos Zemes modo grandiori,modo mi- nori figuradepingereac infculpere folencadeo vc ne culcri eorum & gladij de coftis pifcium fabricacis his Idolorum foi mis carere fanum re- ligiofumque crederec.
Qtiisergdnon divinam magnificet mifericordiam in converfione ad Chriftum tantorum gentium & Infularum magnicudine ? quarum peusconvercitcaptivitatemafcedifsimorum iftorum Idolorum cultu inlibercatemfideiChriftianae. In confpectu gentium revelavit miferi- cordiam fuam Deus, per fervos fuos , qui defcenderunt mare in naviga- cionibusfacientes operationem in aquis multis : Ipfi viderunt opem Do- mini &mirabiliaejus inprofundo. ConficeancurcibipopuliDeuSjCo- fiteanturtibipopuliomnes; cerradedicfru&umfuum,
Infulas vero & has Regiones adeo fertiles auro, & gemmis, alime- tis, aromatibus,prajeiofiffimisque rebusajunc, vtfola Spagnola de qua hattenuslocucifumus, quocannis quadringencorum millium aureorG Caftellanorum ad fifcum Regis batholici in Hifpaniam depof tentur» SuncenimhuicInfula?officinaemonecariaeac docimaftes quamplurimi mineralium. Hasclnfula cencuplum reddit feminatum tricicum,gignic
G etiam
fO K^AVIGATIO IN NQVVM-MVNDVM SIVE^MERIC AM
eriamCa6iamCoftam,aloem,mafticcnJZingiber & Cinnamomum, habecque pifcacuram vnionum five perlarum locupiecifsimam : inve- nereque fepius in vna Concha cencum criginca Margaricas. Illud vero ridiculum & inaudicum incredibileque relacu confpictcur , nimirum de pifce quodam familiari huic Infulas ac Cubae maricimo ; quem Pdcacores adcomprehendendummajoresmargaricas dehcacioresque pilciculos , vc noftri Europad fuis canibus & falconibus in aucupijs & venatiombus ad prsdam venacoriam venaCores vcuncur. Hic anguilla? fere limilis elt niftquod magnitudine infolica, & branchijs difcrepec,roagnamque cru. , menam canneam in capiteexmembranis-habeac,- in qua fibi cibumSc prsdamna£tamreconderefolec : Hunc pifcem Vnnacores & Pifcaco^ res penes lembum five Cimbam fuam , quas Canoas vocant fumculo e palmarum folijs,concinnato ducunc , marinum icaque httus Pilcacores nifcem circum ducunc.Cum ergo Oftreas perlacas,vel muficac um quod- 5am pifciculigenusconfpicacur, quodRegijs cancum mcnfis apud dtos Infulanos apponi confuevic, fubico fundum hic pifcis pecic & auc Oltre- am pr^randem,auc pifciculum illum rarum & infolicum m crumenam fuamrecondic: efundoigicurpifcem & aqua maeremfunibuscrahunc. Dum erg;6 aerem quem ferre non poceft perfencic, fubico crumenam rc- laxac,& prsdameijcit. MoxicaquePifcacoresinmarefe jaciunc ance- quam fundum appecanc , Oftreas & pifciculos fuis inftrumencis capca nc ; rnariecenimprofundiorifeconcrederenon audenc Pifcacores Inmlani vbi majores margarica; in conchis delicefcunt ; ne a belluis marinis vci fa^piusfaaumeft,dilacerentur.
De hoc vel alio pifce quidam fic puco loquicur : Eftpifcis novi Orbis nonmulc61ongiorhoroinisvlna. Hunc aparvulodcmimannis aquis oppleco vafealunc,ncqueadeo cicur vc & tradari palparique gaudeat Audax animal eft ; ideoque excelfo animo3vc in eo vigere puces aliquod racionis veftigium. Ficegregius pifcium in mari ad Domim im com- modumvenator. Funiculisenimretismodo obvolvicur, ne in mare miffus difpereat, deinde prslongo alligatus fune , perinde ac canis pef mare hac atque illac vagatur,obvium quemque quamvis maximum pi- * hifie¥' fcem teftudinemque aggreflusjacera primum morfu vulnerac, neque rtilt priusprsdamdeferic,quam mordicus tenet, quam fune vterque adlic- tus trahaturautinnavigium. Compendio igitur horum admirabilium pifcium, magis fuam Infulani fecuremargaritaruro pifcationem lnititu- unt. Alteraratio cur ha? majores margarita: tanto fint m precio eit;quia pifcatoresdenoaehascaperedebent, quoniamver6 mare lllud pluri- mismarinis belluis abundat, Oftreis enim ad devorandum infidiantur , eaq'ue monftra nonnunquam in terram vt Phocarum vituh manni alio- lentviridantiapratadepafturiePelagoegrediuntur ;ftatim fi quos Fi- fcatores reperiunt, vt Crocodili in ripa Ndi flummis devoranc acque di- laceranc. De magnicudineveromargaricarumdicere ahquibus mcre- dibilevidebicur, ancylienim velfcucomajoresconchas lnvemunc, in quibusnucummyrifticarummajoresreperiuncvniones. Vidiegodum,
i
^ Fatkvm tMoNACHORrM Ordinis S. E Benedicti, fl
inaula Grscenfi verfiwerhujufmodi margaricama Serenifllma Marga- recha ReginaHifpaniarum SeneriuW Macri Bavaria: & Archiducis Auftnas cranfmiflam,qus auro inclufa fuic Chriftallinoquc cabernaculo apphcata j in quo vcncrabiles reliquia; aflervabancur i fpina nimirum de fpmea corona Christi Salvacoris, plus quam fepcem millibus flo- rcnorumarftimacam. Has proinde Chnftus Dominus chefauro reeni^ ecelorum comparare dignacus eft. Sed vlcerius audi de progenicura margancarum oculacosceftesOvecanum Hiftoria ic, cap.g. Jlianum Jibro 14. cap. s oriuncurplurimismodisajuncvniones. Quandoque ex Oftreis prodire comperci func , ad gallinarum ovi magnkudinem l empcamque vnam hujufmodi margaritam a quodam Hifpano 1670. du- cacis,Pecrus Marcyr in fua fumma fcnbic. Quandoque verd ex pifcacio-
r,eJ«n,rerqUSrCnCr dCenS maSnitudl»e : ^agna copia & in numinis npis,&inforaminibuspecrarum comperci func, peliucidi. Ibi ioicur quomodo exorci , an ex ammands cujufpiam porcu adhuc incogni-
turh?n^ehTdTtUT qmqUC Vniones retibus> conc^ niagnorum turbmum hmihcudmemgerences, gregacim nacanciEcquemfdmodu examinaduces, fic ill* Regem habenc, cum forma, pulcbricuZe cum
cercanc ad capiendum gregis ducem.quod eo capco,cunaum ardaem re. aoreorbacumnonlocofemovencemaflequuncur. C^amiu ReX
Ma^ancarumpreaumhispra.cipuePImiusa iBM orbe/ivc circulari flgura, magnkudinejaenore , & pondere : func enim ^usOccidencemnoviOrbisAmcricamp^IndiX
wnu./C^^./^^^diaumHifpanis, & Infulam Ghadalupeam ob SM™r °ntIS SeiTaci'm CaCal°Snia fpeciercfcren^ahi nov^
?nfan?mol £P u* dccoravic- Dum ln P Conchis margarics adhuc
infuncmolIesvcgaliinarumovarecencerenixareperiuncu?,excramare
ftW UKnT Affi^^P^^reaPecrusMarcyr: TaSL h Infuhsabun^
nicahs eos calor agicace mari profundoliccora adnacanc; & e Jfta arlna mprofundamfcrobem, quamipfimecfabricanc, vnicaquecttT cencaaucquingencaovapariac. Deinde cumcalor m$#S vencahquoc myriadesvna vice circa liccoraloricaci & fcucaciinftafex erc, cus, exurgere Oftreas vifum eft. Hanc vero experienciam & hnlorl amdevnifensConchis, concra Anftocehs librum »SS
umTUm,qUemdeanim^
fceTe aucTmacPUSCrimateria VC inde§prodirc I excrL
ammVTrZim *"ntV**^*^*l*rl«* noftrarum Eurbp*-
^^^^^^■CTDU !n C3pice conci^andas dm menca, puncacis & virginicacis indices ; licec modo merecrices eriam
2 geftenc,
.fi A\t»
S2 ^AVIGATIO IN NOVVM MVNDVM SIVESlAmERICAM
geftenc \ vc olim C l e o p a t r m quae margaricas duas in aures habuic, easque Plinius plus quam duodecies cenccnis millibus sftimavic fefter- tijs, quas artificiomaceracasprius j in convivio devorandas praebuicfuo impuroAmafioAnconio. Terciaracioeft cancum margancarum pre- cium,quia faluciferum eft,ancidocum>accordis,Epacis cerebn,vicahum- que fpiricuumconfervacio &mftauracio.
Vidi ego confeaionem margaricarum in ReverendiflimiDomini Abbacis mei diftillacoriopr*ftannmmam :quod fecrecum gracishicde licencia Reverendimmi Domini Abbaus bono leaori propcer infirmos communico, quiacommune bonura^, Ec ne Myropole defraudare vlreriuspofsintpatiences, pracipue segentes fuis minus aptisprepara- liombus. Recipemargaritarumparcemvnam , & duas partes fpintus
falis communis/affiinde falis oieum vel hujus fpiritum, perlis inBonam priusimpofitis:appiicaalembicumnafucum,aclenicerperdiftillanone
in cineribusoleum falis,nontamen adfiecicacemvfque abftrahe, &re- manebic in fundo glarea perlaca, quam aqua rofarum eknto.vel alia dul- ci clara eommum vt fapor fpiritus falis abeat, poftea hunc cremorem yel liquorem periarum, cum aquabugloiTa:,borag!nis,cinnamomi,veI ahjs appropnatisadmorbum pellendum, vei corporis ejufque pnncipum parciumfanitatem conforcandam & confervandampocandum exhibi- to. PoftaurirefolutionemexcoaionemquemagiftrisSpagiriasnocam, non melior in mundo cum tinaura Cora)lorum,dc quibus mfra , debih natune fupereft prKfidium/. Etquiaingraduammaliumhax func con- chilia perlaca, ideo in alimencum cranfmucari vna cum fua , medica vir- tuce poflunc quod in metallicis , ac qmbufdam mine^hbusfecus acci- dic Hisenimnoneftpropomoaliti cum alimento^aiOpcrancurper infufasa primamixtionefuorum ejementorum caufas vtcuahtertan- tum, fanitatem conferentes absque nutritione. Et nota magnum iecre- tum, nimirum quod ipfa Conchilia perlacaeandemhabeanc vircutem cumearumfruaibusmargaricarumifedpaulodebiliorem^uo^etipro minus opulentBmiropohs,& pauperibus infirmis nocandum i Conchi- liaenimvilioripreoiohaberipoiruncquammargaritae. -
Efteciaminhaclnfula Spagnola aurifodina Cibava nomme , vbi pafsiminfiuvioiis, quideilliscavernisegrediuncur fuperficiahter mcer arenas & faxa magni ponderis particula:,& glo.bi aureicum arena, con- creciinveniuncur. Hujufmodi maffafemel reperca eft , tnbus milhbus irecencis&liusaureorum Caftellanorum «ftimacum qu* aurea maiTaReginsCatholica: Arragonum & Caftellae Ehfabeth* in Hiipa- niamaBouadilio iftiuslnful* Praecore vel Gubernacore cranfmiiTa eft. De fertilitatefrugumhujusinfularis Regionis ahquiddicere incredibile. quibufdam videbicur ; nimirum critici poftquam ab Europanoitra te- mina quibus antea carebat Regio illa , illuc impor tata & feminacaiunt ; Culmum fuperare brachij vinlis crafsitudinem f Spicam vero duplici fpichama longiorem , granaque in fe continere ad duo miUia & am- plius. Vinum quoque praciofifsimum modo Amencana: Iniul^produ* * cunc^
% Yatrvm ^JMonachorf m QrdinisS,P. ^Benedigti, /4
cunc, cujusbotrie palmitibus longi trium pedum e vice propendenc l grandibus uvis inftar nucum germanicorum oppleci, Horcenfiavero latciva,vcfunc Nafturcij, Raphani,Caroca?,ideftrapaerubr«jomnisge- neris Sifer & Paftinachi , Bugloffum, Borago , Pccrofilinum ac reliquas advfam cuHnariumradices, hominis bene obsefi pedem in craflicie ad- sequanc. Spinacium olus , cum reliquis commeftibilibus herbulis m- trafexdecimumdiem: Pepones vero & melones cucumeresque dul- cifsimosquicocoannoibi macuri habencur fingulis menfibus incracri- gefimum diem coalefcere & macurefcere,magnicudinis ingencis,vcpocc vnius vena? vel amphorae viniexcrefcere vifum & expercum eft. Caspas albsquamrubezcicem Scolymi five Archichiochi pullulafcere com- percum eft in latitudinem rocundam pedum vnius & medij : Cardui fo- lia aculeata mille & ampiiusconcinebanc : His ergo frugibus Europicis minficein Americamelioracis, Hifpani dele&ancur. Easque verubus li^neis odorifens infixis, faccaro & fale ad vfum commeftionis condiuc, sTmanducancpoftpofitiscarnibuSjideoagermanisillorumldiomacal- lentes perludibnum , Concilon los %aizes, id eft , devoracores radicum j 3Bfir$enb«fF«r/ ^6r8enrre»7«r/ Hifpani appellantur.
Sed al,ijs inlfuper radicibus opcimis aromacicis & comeftibilibusln- fularesiftiabundanc,dequibusfibipanem & pocum conficiunc. Praeci- puo in vfu habenc Bananas , cujus formam cum reliquis hic infigura ap- pofdi:deindeIuccas,five Ageshabenciumfaporem inftar caftanearumj poftea Opanavu Jt Indi fic vocanc.Hifpani vero Papas,five Bacaras Indi- cum ; qui fruftus eft dulcis inftar amigdalarum albus & fohdus. Iftius co- piam jam habet meus Re v. D. Abbas m horco noftri monafterij , fibi al- iacum,ab Antverpia per hortulanu Belgam. Eft vero Planca excrefcens in alcicudinem e cerra duorum cubicoru & amplius , albi purpureos fto- res deferens,qui poftea in poma minucifsimis feminibus oppleca macu- refcuncaciduli faporis. Radix verd lace mfra terram mulcisramisdiffun- ditur,ex qua multi globi inftar magnarun? caftanearu pullulanc , & ifto. rum vfus eft ad cibum laucifsimus fi prius hoc modo paraveris. Has Ra- pasfive Papaselixain aqua communi,vel aiTa papyroinvolucasincine- ribus, donecmollefcanccucem rubri coloris decrahe : mundaco/eluen- do pulpam albifsimam,concunde,faccarum huic aquamq; rofeaceam &t cinnamomi fpecies parumper commifce , butirum adde,- aflaco & habes torcamfifarmadncluferisaucapophorecum Regij Saporis. Salacam ex hisficconficics. |Sume hasBacaras five Papas mundas&mallefa&asiri roculasfcinde.adde oleum.acecuirbpiper/alvel faccarum : &gufta. Vel fi vis macros homines,aut Phtificos curares& impinguare ; has Papas co- quemundatas cum carnibus caponum vel gallinarumaucariecenls,cu« jusfuccusbrodiumq, vcihfsimum acfalucareprajftatalimentum<
Hcrbis medicinalibus & BalfamiticisquoquefrequensefthaecRe- gio;quibusfimplicibuspraeclarefinealterius ope nonnunquam fanare fuos Eegrotospoflent; niaftulcisfacrilegifq; hominibus, quosillivc Pro- phecas°colunc(Boiciosajunc) deciperencur : Hienimpopuluminpoli-
G s ticis
/4 " *NjlVii}ATLQ iN NOVVM MVNDVM SIVE^AMERICAM
ticis inftruere,temporadifcernere j & agros M^gf^^^^' nacriosq; ricus & Tacra , Religionemque cum medica faculcace provide- 1 1 pScurarc dicuncur. cSm ergo de hacgence aliqms *ger efUoncu nuoBoiciumadvocac, quifc omnem infirmicacem depellere pofle Ze- miUrn auxilio,ac fecreco quodam murmure pr ecacioms habico cum Ze- mi&us, apud infirmum jadtitac. Priufquam vero Boicius «grocum acce- 1 IdolumZemisconfulit. Vcrum pacienshic quem curare fafcepic, carabiH fic necne3proinde mulcos icamifereobmendaciumDjmoms morcuos efle cognicum eft,dum remedia nacuralia qmbus abundancln- SSftifalub^rimiSobfuasfuperfticiones & fraudes Boiciorum ad- Wm ncelieunt. Si ver6 curabilem Zemes *grum affirmac t continue
SS.fe^fimuk, & paricnrismorbumin fereapere tHffl&l & quod *gro medrcamentum exhibere debuiflec . ipfc Boicius. S Sumlaxac, dietam inftituit, acgemebundusquafi doloresper- fencifceretcriftisfedec, fcnonnunquam curue inchnatusque deambu-
1
Hacers6rationefiinfirmuSadhucnonconvalefcit,Boiciuspatie^ ti oerfuadec, vc particulam mala: affedts carnis, quam in corpore sgrum Lbere ac omnis contagionis & tabis caufam efle mencicur,fibi dencibus SrSipatiaSir.- hancfolam&vmcamadhucillim *gncudu nls auTmremanere:qu
fanum fore & convalicumm affirmac.Parienrisergo confenfu famelicuj Sh acdcdit , & de corpore ilhus quocuq; loco ipfi lubec plane caninis i°S3n avellit/mox extra domum currens in locum obfcum ffidi Intcrea ,grum vociferantem pr, dolorc ™ Boicius novis ceremonijs falucat , bumamflimeq' confoiacur , muitisra- tionXsvcnoftriEuropiciGalenift^infticuere fuadecacdocec^hanccarnispa vaS -odo perfenrifcere,
erefanumforepromittic. Contranum vero vtfepe fatfum n accidat, AusuremacMePdicumBoicium amicipatientis objurgant, quod mmis exiluamparticulamcarnisde corpore decumbentis p^momorderit,
Xshax&nmu^
dine praktantem , fuis Sirupis perdiderit & occideric. :
cUracionis,niii quod.ni Boicii cum fuis ZemibusHllorum Carraibes cum Saracaperagunt.CanibaleSver6ficorum Medicus fuos pariences de fanitate fefellerit, dentibus eum vt ille prios sgmm vivum ddamant. Aliiver6MaracafuisMedicisabripiunc, ejusquecapuc cam diu drver* berancdonec expirec : deinde coquunc ac dcvoranc.
ffifpani calem Boicium Cacomedicum femei vivum lenco igne ex- urebanc , vc fecrecum medicum ab illo excorquerenc ; quia habebac ille fffi nocicia cu jufdam radicis , qu* cum fi liquore aliquo per aliquoc
PATRVMtMONACHORVMORDlNtS S.P. Benedicti. ff
horasdiluebacur, velinpulveremreda&acerca dofi propinabatur pa- tiencibus,fanguinemverifsimum, prascipue ferofum , acnoxiumexfu- dare hominem fecit, adeoque fanum corpus ab incercucaneis pravis im- puriffirnisquehumoribusmundavic, Vt omni auropocabiliharcradix, vnionum,gemmarumque cinfturis ab Bezoardicis confecl:ionibus,ipfis- que GaleniftaruminEuropa magiftralibusfirupis, pillulisq,- prasciofior pr^ftantiorque haberetur. Neque vero cancopere admirandum eft , hancradiceferofumfanguinemecuceexpellere, cum in ChronicaRe- gum Peruanorum legamus Yaguarguamque fanguinem flevifle,cum hic Rex magnanimus a fuis inimicis inpraslio vi<3us,& capcus fuiflec. Ifte vero Boicius canca?invidia: fuicac odio in Hifpanos incenfus, vc ancequa hocfecrecumproderec, fepocius vivumcremaripaflus fic Quod cum adRegisHifpaniarumnociciamvenic; Rex valde Gubernatori fuccen- fuit,de lftius Indi intericu, & in hunc vfque diem de illa radice ex Impe- rio Cacholicse Regiae Majeftatis per Medicos Hifpanos , ac Indias Prseco- res inquiricur > fed nondum quancum fcio invenca eft.
His Hayci ac Spagnolas populis vicina eft Infula,quam Cubam Indi vocant. Hifpani vero Ferdinandi five Ifabellam a Regibus Cacholicis tunc cemporis Hifpanias imperancibus appellanc, Hancmediam vc My- ricius aic, ab Orience in Occidencem accingic tropicus cancri» Eftautem hxc Infula ingencis magnicudinis , adeo vc eam Admiraldus Columbus circumfrecare voleiis, in fepcem diebus nequiveric * cum alias naves ad navigandum inftru&ae, plenis velisfluduum farence fortuna, aurisque fecundioribusintraviginciquacuorhoras cencum communia milliaria Germanica conficere dicuncur. Mulcis ergo cencenis milliaribus emen- fls recroceflic, ad focios ; ac liuic navigacioni nomen fepcingencarum In- fularum dedic, quamvis vlcra cria millia fe vidifle aucumabac»Neque hoC mirum alicui videri debec cum cum in Archipelago Oriencaliprope Re- gnum Zipangri 744$. Infula? emari prominere a naucis repercum fic. Gulielmus vero Janfoniusin vniverfalifuaterra;Geographia, Maldiviae Infulasinnumerabiles ajc,piuresenim quamvndecimmille affericnu- cibusquasIndiCoccosdicuncabundances, Ex quibus faporicos Marfa-
paines conficiunc.
Diftacaucem hscInfulaCuba a Spagnola fepcuaginca milliaribus ,r acqiie illuftri civicace Ifabella & forcalicio Divi Thoma? eft munica. Ex. pedicis icaque Lembis cucam ftacionem cum plumbo vrinacoriogran- dioribus navibus explorare Naucisimperac: qua invenca Infulam cum focijsingreflusAdmiraldus, Incolas humani facis ingenij expercus eft » auroabundancfluminibusque irrigua, quie magis auro quam pifcibus fcacenc, acindecum recibus pifcacores pifcancur , magnasauriglebas, granaqueovigallinaceimagnicudinem excedences apprehendunc , ac proinde ibi non pifcium fed auri pocius pifcacio infticuicur , praecipue fi pluvia flumen copiofius auxeric,ac rivi ex moncium cavernis effluences, incumuerinc* Eerrohaxlnfulacarec, cujus vicem lapis pellucidusqui- damadfeclilia opera apcifsimus fupplec. lllud vero admirabiliflimum
cftj
j6 , 'J^AVIOATIOIN NOVVM MVNDVMSlVEQjlMERlC/lM
eft{tnh3Ge:niraInfulavoi;agoqu»damingens,moncicus inclufa invent- tuf plena gloDisiapideispolitifsimisanacura acnulloarcifictoprepara- lisjjfquerocundiffimis, quosnoftriEuroptciarcifices & lapicidae ium- moarcificioprograndioiibusalijfqueelaborarefolenccormenns.
Frugibus vanjs dulcifstmisq, ac balfamiticis arbonbus eft fiorentil- ftma, Rubite tin&orum granorum magnam copiam proferc. Serpences vidntifepcem cubicorqm m crafsicudine qumque auc fex palmorum, mnocuosaeefu fuavesin ftagms producic; acCrocodilos quoque co- meftibiles , qui praca vindantia pafcendi gracia irrepiunc ; nec homines formidanc, alic. Gens ifta idolorum facrifici js veneficijsque ac alijs iu- perfticionumlafcivi^quefceleribuscpncaminaciffimafuicj aquibusab-
ominaciontbus Deigratiaadjuvance, Religiofifsimi MonachiexOrdme
S BenedicYi faluciferis admonitionibus, & cathegtfacionibusmagmique laboribusadfanaumBapcifmafufcipiendumapcos&habilesreddebanc
acinformabanc Supramodumenimhi populi Amencamflagitijsim- munditijsd; concra nacuram carnalibus dedici fueranr, vc nonnunquam cum fanttacis s quam vicae periculo , ob concagiofos halicus , in converta . tionibushominumiftorumfufcepcts, Fracres noftri de fanicace & vica perichcarencur. Sancicis ergo pacis fcedenbus , Admiraldus cum Ht- fpanomihce lnful^Cubanaedominiopocicuseft ,egregiasque civtcaces CumforcifsimisCaftellisexcicavic,munivic,inftruxic. Emponaque pe- nes liccora maris difpofuic mercimonijs ac porcorio amphfsima» Iilu- ftrifsimusPacriarchaBuelliuscumOrdinisS. Benedidi Monacnis opus falucis harum gencium eciam pra^dicare minime neglexerunc , fed enar- raverunt, prsedicaveruntque falucare Dei in medio Ecclefiae , America- norumpopulorum, vcconvercerencuradChriftum Domtnum Deum noftrum vniverfifinescerras Indorum ; Quoniam Dommi eftregnum, & ipfe dominabicur gencibus : Erefto infuper infignis magnttudinis cru- cis crophseo , vci in Htfpaghola ac ali js Infulis jam prius fecerac , ommbus infidehbus falucare vexillumChrifticonfpicuum m hac Cubana Inlula reddidic. Idolosum aras,fanaque difjecic, & fuccendic , d^monumq; Ln- raria,fruftralicecinfremerencdifturbavic.Oracoria,Monaftena,Eccle>
* fiasquejEdificavic, fundavic, exornavic. Aicenim Francifcus Lopezc, ^quefanaronmuchosenfermosconelpaloij devotiondevna Cruz , quepufo
- ChriftovalColonlafegundavez,quepafoenla Vegaque Uamaron por e(fo dela veraCruz, cuiopalotomavanporreliquias. Id eft : Sanabanc mulcos tnnr- mos per devocionem cum quodam ligno S. Crucis quam pofutc ( vc qut- dam ajc in oppido S. Iacobi de planicie vulgo de la Vega ) Chnftophorus Columbus, fecunda vice cum vegam verfusvtam infticuerec, Eceam cruceminhonore habqnc & amanc Infulaniabeaq; rehquias tollences rfuafiveraefTecillaHterbfolimicanaChriftiDomini.
Hicprscereaftlendumnoneft,quiddecrucehacin Spagnollae- re£tamiraculofeconcigeric ; Noftris enim homimbus longius adtnce- rioralnfuterecedencibus-.Eccecibide repence mahgni Apoftacajfce- difsimiCacodamiones, vim fanaiffimae Crucis perfenciences , & expelh
le
^PjTRyM lMoNachorfmOrdinis S.P. Benedicti.
S7
hinc attrocitef fererite^fu-is Cultoribus ^rdoIoIatrisinfpirabacS. Cru- cem poficam , vc ad cerram deijcerenc , aut flammis exurent ; Coricinud vltralexcen^Barbariconcuminc^^
SvGrucishgnum decurbare conancur. Nihil vero pf bficere valences(di- vina enim vircuce prohibici eranc)ad alk maliciofa acdnguntur. Ingente emm fubicopyram comportanc, incenderuncinflammantque, fperan- fesfemfavillamhancS.Crucemredaauros. Scd Chrifto Domino re . niterice inanes illorum conacus & irricos fecic. Nam ignis vim fuam non cxferuicfedilhbacimi adepafceiKeflamma^hoc facrum lignum Crucis rehquic. 1'nfupervc quidam fide digniffimi retulerut, puleherrima qiia^- dam Virgo, incredibihbuscircundaca fulgofibus, Vultu fubirato Indis ft sfatis dum ifta Satamco furore perpetf arent, apparuit : quare mirum im modum excerrici maximo cum cimore & clamore in fylvas auffuge- runc. Hanc yef 6 non aliam fuiffe quarri Cceli Reginairbiriter omnes na- tiones & generUtiones Benedi£tam Chrifti Dei Matrem Virginem- Ma- riam.autumnandumeft. . S j mil
S^piusenimdemceps illis m Reglonibus mirabiiia eratix opera fidehbus & infidelibus exhibuic : vci videre^eftin Infuhs S/Maria: Hifpa- tts difts de los Remedias/prope Cozumeilam , five S Ioannis Infulam a Mereconficis intra cropicum Caricri & aquacorem i Hifpani Cabode elos s>. Mana nommanc Ec qufdem jam dudum ilhe gences qu^dam ^mbchcaprslociadehac facrofinaa Dei Genecrice Maria & filio fuo femper benediclo lefu Cfcrifto, Deo Salvatore noftro habere, vtiam fu- pramemini &apercePecrus MarcyrHifpanusin fua Hiftoria novi Or- bis recicac, vbi in Guadalupea Infula mirabile , coli fohcos fuifle hos bar^ baros Amencanosincemerac^S. Virginis Maria: fimrilachrum fcribic. *™£ erg°n tolenni fadomiraculo, caufa exiftic,vt in pofteru hax S. Crux aCttnlhhdehbusmaximoinprecio&honorcetiam ab ipfis barbaris m AmericanaEcaefiahaberetur, llliusque venerabilis ligni in diverfas
^RegionumacInfularumcerrasexpetipareicuIai inceperint, &apo-> puhsexportari. r
Neq'ueimmerit6hujus S. CrucisaBueIIio Pacriarchanoftro Chri- !todedicata,demcepsreverentia crevit & incrementum fumpfit Nam ad ejus tadtum concomitante fide in Chriftum plurimos languoribus in- curabihbus oppreffos convaluifle , ac mnumeros dxmoniacos enereu- minosque hujus S, Ligni vircuce hberatos& fanatos exoertu eft. Adeo-* quefrequentiamiraculorumpercrebuit, vcin quapofica& erefta htfC b. Crux fuit Infula, S. Crucis Infula vocitaretur. Vnde procul Fr Gon- zagjefabulamentumreijciendum eft , quiambitiofe nimis in Iconibus Provinciarum Francifcanorum fuis homimbris hoc pofitum a Mona- chis Ordims S. Benedidi S. Crucis tropha:umin Infulis Americanis aue iiovi Orbis affingit,quod tamen Buellium Patnarcham noftrum erexif- leaudivifti. Ft Buellium enim fecunda navigacione anno 1493 cuirl ChnftophoroColumbo in Spagnolam navigaffe demonftravimus fu- f>ra. £cexofficio^m^P^^-haecReligionisfigna adornare de-
H " buiffe,
Sf f^AptjQATIO IN NOVVM MVNDVM SIVE^MERICAM
buiffe, quis eft tara facuus vtjcontrovertat , Policicoque potjus adfcribac MagiftracuiacCapicaneo. y
Nam diu poft Ordinis S. Benedidi Monachos Erancifcam Amen- camaccefferunc, vci patecex Bulla dacaper AdrianumPapam fexcura Annofalucishumanaeij2a-Bullaver6 Apoftolicigradus & officijdaca cft Ord. S. Benediai Monachis fuper dirigendas ,& conftmendas Indiae OccidencahsEcclefiasab Alexandro Papa fexto Anno Domini i48S» vcfuperius exBulla, & cum Do£tifllmoD. Genebrardo,mulciplicibus: quelocupleciflimisceftibusdemonftracumeft, Huicenim Buelho foll & fuis ex officio compecebac defignare per S . Crucis fignum loca Eccle- flarum: vcpoce SS. Pecri & Pauli aJS. fede Romanadelegaco plenipocen- dque wper Indorum novi Orbis Ecclefias Vicario. Quemadmodu jani fuperius ex Fernando Gonfalvo Oveccenfi ciariflimo & oculaco cefti- monio; qui Fernandus cunc Rom«e cum Hifpania; Legacis adfuerac, iegifti, fuiflenimirumconfticucum& effe Illuftriflimuro & Reveren- diflimum Buellium Capo de gli a/teri Ghiericitf Re/igiofia/ colto divino & al- la converfione di queftf Indiani^ueno ijvapor Arcobispado ij Obispadoene/ Mu- do Nuevos muij ' ijvaporVicario de/Papa. Ideft : QuiBuelbusnonpro Ar- chiepifcopo necEpifcopoadillasnoviOrbisGenres dimiffus eft. Sei pro ipfo Vicario Domini Papae, huic Ovecenfi confencic Francifcus Lo- pez, c. 48. & ca. 20. ficdicens : LosReies CatolkosDon Ferdwando ij Donna mhlacanformealavoluntadymandamientodefufinclidat.f lloannRodriguezde Fonficai Deande Sevilla. BufcarondoceClerigos defcten- tiaijconcientiaparaquepredicafentj convertieffenjunta mente con Fraij Buid Cata/on, de la Orden de S.Benito que ijva por Vicario del Papa con BreveApofiff- lico Id eft : Reges CacholieiOominus Ferdinandus & Domina Ifabella fuse fanaicati voluncacique fe conformances , Ioanni Roderico Fonfecc. Decano Sevilienfi mandabant, vt do#ps & confcientiofos Clencos in« quireret,qui& prsedicare & convertere^adjuvarenc^vna cum Fratre Bu- ellio Ordinis S. Benedifti monacho gences Americanas ;qui F . Buelhus ibac ad Indos cum Breve Apoftolico pro Vicario ipfius Domim P ap/e. Item vlceriusidemaucorFrancifcusLopezcap. 34- 3 5- <*6, fcriblc :Fra* tremBueliiumOrdinisS.Benediaimonachum & doaos Clericos In- dianorum populorum Americanorum converfionemincepiffe & con- tinuaffe. Fuicque primus Epifcopus de la Vega Pecrus Xuarez de Deca. CuifucceflicAlexanderGeraldinusRomanus,GarziasdePodilia , Al- phonfus de Fuen, Ioannes Cabedusprimus Epifcopusde la Antigua,Da- rien ac cerras firma: in novo Orbe. Quj omnes a fratre 5c Monacho Or~ dinis S Benediai Buellio, vcpoce Pacriarcha, ac noviOrbis fummi Pon- tificisRomani&Papaj^/^rioinEpifcoposordinaci & confecraci func. Ex quibus eciam redarguas erroris neceffe eft, ipfumloannem Maijer rrinngenfem in Epicomis Chronicorum fol. 76. & 77- & Ioannem Me- tellum cum fuo Cabedo Darienfi Epifcopo \ & alios qui fibi prsmacuros honoris Apoftolici in Orbe novofruaus applicare videncur, ac primam columnamfideiChriftianas apudillas Americanas gences ahos quam
%J?ATnvM CMonachorfm Ordinis S. P. Benedicti. S9
OrdinisS. Benedi£H Monachos pofuuTe nngantur & blateranc. Quod quam concrarium fir,ocuIacorum ceftiumaucoricacibus ac pra^ftancifli- morum virorum fideliflimis fcriptisfatis puco incellexifti & vidifti.Fer- dinandumenim Cortefium Annofalutis 15-21. Mexicam & Themixcica navigafle paceccum Columbus Admiraldus jam pridem infata morCalia conceilericneinpe Anno falucis 1505. jn : Hifpania : quo vocacus aRege , caufam fuam inique accufacus defendic. Qua ratione ergo combinac Francifcanos cum Columbo Themixticam & Mexinu navigafle F. Gon- Zaga ? eofque ibidem Vicariacus Apoftolici exercuifle officium. De qui- bus vide Ioannis Myricij Cofmographiam fol. 1 20. & mundi Theacrum ticulodeCofmographia fol. 266.267- &FrancifcumLopezin fuagene- ralilndiarum Hiftoriacapicibusfupracicacis. Quam inepce igicur cum plerifque alijs Fr» Gonzaga ifta eructec clarum eft,qui eciam in Provincia Lacij five Romana egregie : M. cum de Capicolio quam nunc Aram Coe- livocancEcclefiam, &Monafteriumolimilluftre Monachorum S.Be- nedidti hos lbi expulfos aic,cum fponce & in gratiam hujus cunc, reccntis Ordinis pauperculis Fratribus locum cefleric, V, Convencus & Abbas 6c quidemadintercefsionem Eugenij quarti Romani Poncificis,- vcibio- lim vbinempe cocius Romani Imperij Majeftas,diviciae , &poceftasrefi- dere videbacur, ij modo inter Chriftianos locarencur, & fpiricualicer re- gnarenc, quos vera mencis & non veftimencis humilis Ghrifti paupercas decorare videbacur, S. FrancifciFracres; Etmiror cerce, cur non&ab Ecclefia Angelorum five de porciunculaBenedi&inosexpulfosGonza- ga commencecur , quam primam Ecclefiam fuoOrdini donavic Franci- fcano,Abbas & Convencus Caflmenfis. Cui quotannisaudioinrecogni- tionem graticudinis, fagenam plenam pifciculorum a Guardinano illius Monafterij Angelorum ofFerri confueverac. Quos ipfi.Fracres pifcari debencpifciculosexfluviolo quipenes illorummonafterium ac cerico- rium praecerfluic.
Nunc yero quoniam de pifcibus mencionem fecimus , aliam cibi narrabimus incredibilem, fed camenvenfsimam Hiftoriam : Rexquida hujus Infulas Cuba; Balenam five pifcem grandem marinum habuic , no- mineManacem. Hicpifciseftcapice bubulo barbacoque, parvisoculis, duroque ftipramodum Corio eoque paullum hirfuco , longus eft pedes viginci,craflusdecem ,-pedibus rocundis, & in quacuor vngues Elephan,- torum more diffeclis. Femella; vci vaccae pariunc , & farcus lac"te alunc.
HuncpifcemMarinumRegijPifcacores na£ti forcuico, parvum & ephasbum adhuc dono Regi fuo vc rarum quid obculerunc. Habuic verd Rex lacum facis amplum e marinis aquis concinnacum propeliccus faxo- fuminclufum, huicfupradicliumpifcemimpofuic, eumque quocidiein propria perfona Rex e pacrio pane, Iuuccam vocanc, pafcebac & enucri- verac, donec in ingens monftrum vc fupra di&um excrefcerec. Ec quoci- escunqnllumRexcibarec, pacriavoceMachacemfive Manacem quod Americe generofum fonac,ad fe elongiori difsicum fpacio lacus vocabar:
H i adcu-
6& KIavigatio iN novvm mvndvm siveQs4mericam
adcujus fonicum vocis Regias ftatim adnatabac , e manibus proje&um panem, in aquas devorabat. Ex hoc pifcis ifte impofterum adeo cicur,fa- miliaris,humanus,& manfuecus reddebacur,vc Regi fe in illo ftagno bal- neanci, velnatanticumfuis Proceribus ipfe colluderec, Infuper fupra dorfum ipfum Regem & aliquoc Proceres federe permific ^& ad ldura vniusfagiccasproculnacando circaftagnum vehebac. Quem pifcemcum aliquando puer Hifpanus quidam ludibrij caufafagicca non aeuleaca pe- tiffec , hujus veftici hominis Hifpani injuriam adeo pifcis accrocicer mo- lefteque culic,vc deinceps licec a Rege vocacus ad prandium minime co- parerec, auc accederec, fiquempiam ex Hifpanis veftitum penes Regern ftarc conipexiflec
Eft & alia Infula penes Cubam fatis pra'grandis,nimirum 1 90. mil- liarium,fed auftralior,Oriftam five Iamaicam eam dicunc ; Hanc mgref. fus Admiraldiis Columbus , magnum pavore huic genci incufsic , & licec alias fint bellicofiOidi Viri Oriftani,modocamen ancea nunquam vilos homines hujufmodi armacos & famam Hifpanorum bello parca,adin- teriora cucioraq; loca fe reeeperunc , aliquibus ergo diebus noftns ad hc- tora hujus Irifula? m anchoris haerencibusjlluftriffimus Pacnarcha Buel- lius,GUmfuisOrdinisS.BenediaiMonachisquoq; Infulam mcravic ; Ee quiadiesfeftivusrequirebac, Monachis aram deviridibusramis&alns adfacrum Miffajofficiuneceflarijs paramencis inftruere praxepic Om- nibusergdmagnaanimipiecacc, & volupcace huic S. Miffajofficio in- tencis,mirum^eniminmodumconfolabanturperhocin fuis labonbus perFerendis,quoddiVinumcultumChriftianum,inalio qualimundo,m- mirum a fuaterra Patria cam procul difliti,celebrari, verumq; Deum Do- minum Chriftumlaudari &glorificari abarbans eciam homimbus mlpi- cerenc Cum erg6 noftrifacrafacerencprecibuscji Deum placarenr,ecce vir Princeps quidam,cui fama de noftrorum advencu nunciavit. pruden- tia,cum sEcace veneradus,focijs comicacus acccdebac Nudi vero toti prs- ter genitalia pTytcaCorum plumis obvelaca prodibanc;depacnjshu)us Infula? melioribus fru tlibiis in Calathis five Caniftris dona ferences^Ho - mines enimHifpanos Canibalium mores ricusque habere aeftimabanc , quorum finis huc adventandi non alius eflec i quam fceleracorum crude- liflimorumqi Canibalium j nempe vc debellacis Infularibus Iamaicis,ho- mines addevorandum,& fanguinolentam macellifervitutem jugularer, ac diriperent : qua? ratio fueracvt fuperius diftunun pnmo ad has Iniu- lasHifpanorumadvencu,vcfeillisapponerenc, acePacriacerra procul fuis armis arcere Hifpanos accencarenc Cum vero Chriftianorum hu- manicacem, & Admiraldimicemanimum^beneficentiam^acbenignita- tem, inSpagnolaacCuba, alijsque Infularibusdepraedicare rnOriltant audhTenc fideles jungere dexteras , varij & mincolons aves %abos fer- rados Hifpani vocanc,cum palumbis Europicis noftns grandiortbus attu- lere, quas cum Hifpani aflas guftarent , aromaticum fe faporem & odora fentirefaflifuntjeuctura fiquidem iftarum Columbarum cumevilce- 0 • rarer*.
/
Vatrvm dMoNACHORvM Ordinis S. P. Benedict^ <>*
rarencur,plenaerantfloribus,herbis, feminibusque aromacicis , quibus fpecijsacplantismirifticis , expercum eftperdigeftionemhuiufmodio- doriferi alimenci, carnes animaliu hujus cerrae efle , & reddi fuaviflimas. Ab Hifpanis quoque narratum eft,priufquam hanc Infulam Navibus ap- pellerent odorem fuavifsimum ad quatuor levcas, ab hac Infula in mare ad naves per aerem delatum percepifle. Alij verd de radicibus Caflanijs panes paratos obtulere. Alij pifces,quibus mareillud abundacCorettes, & Bonices didtos delicacifsimos porrigebanc» Vir igicur Princeps,de quo fupraaecace venerandus caeceriq,fuiComicesIamaicenfes tocoillo tem- porequofagrumaReligiofis Ord.S. Benedicti Sacerdotibus ac Mona- chis fiebac canca modeftia corporis, fenfuumque exceriorum, ore, aco- culisincenci,defixi,immocique ftabant; vc ftatuas nonvivos homines efle crederes. Sacris deinceps ceremonijs officioque finitis: Illuftrifsi- mo Pacriarcha? Bueilio ac Columbo Admirali, fifcellum arcificio miro concinnatum plenam pra;ciofis dulcifsimisqjpacrijs frudtibusdono de- dicoracionemquehabuichujufmodiper Didacum Hifpanum fic inter- prajcara. Terras omnes has hactenus tibi ignotas manu potenti te per- ^ currifle nunciatum nobis fuit, populisque incolis metum non mediocre >J lnculifti. Quare ce horcor moneoq;, vc icinera duo cum e corpore pro- filiuncanimas haberefcias, cenebrofimi vnum ac tetrum his paratum » tjuigeneri humano molefti infenfique funt ; jucundum aliud & delecta- bile illis ftatucu efle , qui pacem & quiecem genciu vivences amaverunc.
Si igitur te morcalem efle , & vnicuique propraefencibus operibus fucura merita obfignata memineris , neminem infeftabis. His & alijs pluribusperinterprecem fermonibus audicis,cundti noftriftupebant, & admirabanturtalem Sindericam &Gnomonicam facram Philofophiam & Thdologiam , inhis remotifsimis barbarifsimisque populis excrafrc- quencationem Academicarum fcholarum adinvenifle & audivifle do- <dtrinam. Quare inha^cverba vicifsimperinterprecem AdmiraldusCo- lumbus refpondit : Planifsimum fibi efle ac fcicum opcime quscunq; di- xeric, acfide religioneque Chriftiana Cacholica naulco plura fibi cogni- cumfacerevelle,perliosdiviniNuminis Apoftolos Reverendifsimum & Illuftrifsimum Pacriarcham Buellium , ac Monachos OrdinisS. Bene- dictioftencans,quaecunq;dixeric: Deanimarumecorpore hoc morcali exeuncium difsimilibusicineribus , ludtuofis pamis ac prasmijs : imo pu» caflehactenusitinerahscanimarumab hinc commigrancium in aliam vitamgaudiofam vel luctuofam, harum Infuiarum excultoribus penicus ignoca & obfcura fuifle. Proindefeadhoemunuscum his Religiofifsi»- mis Sacerdocibus ab Orbe Europajo poCencifsimis Cacholicifsimisque Hifpaniarum Regibusdimiflum,vcbonos, moderacos, &obfequenres honorarer, acpraemijs aflficerec&adomnerafi necefleforec, morum humanicacem inftruerec Sceleratos vero,ac inquiecos,crudelesque hu- manarumcarnium voracores , fanguinisq; helluones, Veluci pefsimos lacrones; incer quosCanibales ipfe bene nofcerecdebellaret, acpro me-
H 3 ritis
(Z "NjlVlGATlOlHNOVVM MVNVVMSIVE&AmeMCA^
ritis fupplicijs afficeret. His diais mirabili Isticiaob tancam Chriftiano-
ZdCo^umbustantusmarisDux.altenus poca^^^ fubieauseflet, tantamque Regum H.fpanorum m Orbe fib. haaenus naudfto Europso majeftatemf& in fubigend.s popuhs poteftacem,fuo-
Compe um eft icaquehujus Iamaicz Inhilee populum omma habere coZuma Solem?terram, aquam& aerem, nequemeum auttuum mXnmomn.uminmortahum Republica femen, cadere mcer >pfbs , funt emm parvo & ex.guo contenc., vt m hac a ntmalium frugumq; fuavifsimorum tellurc, mag.s agn fuperfinc , quam mm^Smml neque fofsis »»tP«*yte'™« fen busaueprafdiacuftodiunt , apertis vivunt hortis: dum cubanc.piis M^mWm pulvinar , c£lum prp culcitra eft. Sunt Vrancfcop
& falcra um illum judicant, qui inferre cuiquam v.m & mjur.am dcle- Wm nudi cum corpore^um an.m. fincer.cace. Procu ^lhs^ud fcelusabeft i Quiloquunturpacemcum proximoluo malaaucem m iordibus eo um Przcer inter alia qua: (upra diximus, hzc Infula quoq, SSffiS caprisfYlveftribus,Gailopavon.bus,Damul^,var.)S-
,Tnorant vt adveftes nefciunt. Maftice, aloe.zing.bere.c.namomo p.- 5S° -Xo eftflorentifsima. Autum & argencum ncgligunt, .deo tebus Ton mo^etacommunicant meratoribus.de quo negot.o non ingramm Wiffiftoriam Incola Iamaicus femel H.fpan„m quendam accefs. , r nlumbam ouibus abundant, fecum adfcrcns , ofteudebatque fc dhpa- Wb?md™rc velle, fi quid aliud illi vicilsim dederit pro prec.o. H.fpa- t™au eum Caftelianum 4 burfa PO«exit,contm„6 barbatus or. ap- v Tt™ftavit numquodlperabatoptimum fuavifsimumq, bolum if»^SS Qui cum contrarium cxpcrtuseft, cont.nuo adedcndum °?"use"ec- ^ jnytilem adcomedendum nut.bus md.- "^I^BZa^otcpcvIIc. Uludprscereahacocca-
y /™ d dhfi rela one .- Nimirum Clericos Monachosque mulco m.-
fZ fimbrHs ac paffamemisveftitos ; fed plane nudoslnfulares v,ros fo. finefimbrnsacpaiiamcn EuropsePacria, vb. muheres tur-
Curver6 idaccidac , t„ ipfe expende proplema ? Nam quanto •fl^™ nruoifcenciam fuam in rem amatam excend.c , tant. sft.mac
mat rana i ranam pncat effe Dianam, mm.rum vt & S. Doa. Augult.nus
%. PatRVM MoNACHORyM Ordjnjs S. P. ^Benedjctj. 6$
ajt.-Confuetudovitijferreumindufium, Proinde fmuis cum S. Tobia juniore non exteriora,fed inceriora pifcis confidera^ric & exenterave- rit, jecurqueexcident, ideft, carnem fuperfluofque nacurales Ipiritus per jejunium morcificaveric, Corfuum vitalesque fpiritus , per quiecem clauftralis exercicij & paffionis Chrifti medicacionem & fugam conver- facionis fcandalofae compefcueric & fedaveric : obje&a enim movetfen- fus .* & felle iilinivenc oculosfuos, id eft, amarisfletibus, luxuriam,gula* vicaveric,- Ne Ancillacuum jecur vlcerecvlla puerve- Hisdignus eric vi- OW.fyjt, $. iionecontemplacionisdivinas, cceleftisque Sponfi confolacione; obfu- am quoqueiaboriofam concinenciam, aecernis delicijs perfruetur. Feli- cesergohinoviOrbis ApoftoIiOrdinis noftri S. Benedi&i Fratres;Sub- limes verbi divini Praecones ; laboriofos praecelfosque vircutum Heroes, qui concupifcenciam carnis & gulae ac mundi fuperbiam,vc inimicos de- bilicacos, deviclosque , pocuerunc ponere Chrifto illorum Sponfo adju- vance fub fcabello pedum fuarumeffreniumfenficivarumpocentiarum, &acuciffimorationis,pietacisactemperantias telo domare atque con- figere.
In hac Infulalamaica principalis civicas eft nova Sevillia , cum illu- Hier6H Se '\ ftri ampliffimaque decoraca Abbacia. Injquo Monafterioprimus Abbas uMnfa ort« fuic Pecrus Marcyr ab Angeleria Mediolanenfis , qui criginta libros de Occidentaiibuslndijseiegantiirimeconfcripfit, quos ego quidem non omnes vidi, fed ab alijs aucoribuscicatum nonnihil legi, atque exeoali- qua cognovi. De quo Clariflimo Abbate ac viro Do&iffimo fic quoque /* gcntrmi. hifle, Francilcus Lopez fcribic ; Efla la Isla de Iamaica,elpr'incipal pueblo fenom- lnd' g- braSeviHa. Elprimer Abadque tuuofuePedro Martir de Angeleria Milanesel qual efcrivio muchas cojas de Indm en latin,como era Cvonifia de los Reijes Ca- tolicos. Ideft:InfulaeIamaicaeapopulo principalis mecropolis nomina- tur Sevilla. Primus Abbas hic fuic Pecrus Marcyr ab Angeleria Mediola- jaenfis, qui mulcas res Indicas lacine defcripfic : Fuic enim Chronifta Re- gum Cacholicorum. Acquemhujus Infulae pelago prope OriftamVel porcum de las Hormigas, primacivilis rebelljo & diflenfio orca eft & pu- gna navalis quam cerreftris incer Hiipanos commifla eft, de quibus infra cibi aliquid indicabimus.
Enarravimus cibi hac1:enus,qua racione Hi(pani Indias Occiduas na- vigationibus fuis aperuerinc , quasve Infjlas primicus perluftraVerint, Nunc vero vlterius audi, quomodo America Peruana manifeftata fit,id* p.ide Pe/ri . que nobisex Gregorio Bonzio Hifpano fic accipe : ^America qu<z agora (e pmm c^e^ dize~quaftapartede/mundo,tomo mombrede Americo Vefyuccio inVcniqr dellat ij cafife podria llamur ijfa ,por queia marodea cajipor todas partes. Fuei^cogni- ta a Ptolom&Q ij a los autores autiguos. Por eflar muij a partada , hattofe eA Annto 14.97* Por mandamiento de Rey ae Efyanna : ij por Jer ian gfan tierfa /a llaman elnueovo Orbesmundo. Losmoradores van desntidosij muchos dettos > comeru hombres, Son dieflros enel arte detirar conel arco, En muchas partes viven fin, ReyniSennort Sonmuij diefiros en nadar ajji hombres como mugeres, Carozende Hierroij deotresmetaleSi mas delos dientesdepejcadcs ij otros ammales vfanpara
armat
4 T^avigatio in Novvm mvndvm sivezAmericam
arwarfujfaetat. Idcft: Americaqu* nunc quarra pars terr^ diciturab Amprico Vefpuzio ejufdem invencore nomen forcica eft, & nonimme- yic6, quoniam mari vndique claudicur, Infula appellacur. Pcolomaeo auf tem& anciquioribus propcer nimiam ejus diftanciam incognica perr manfic. Inventaquidem AnnbChi-iftii4s)7;ex mandaco Regis Hifpa- nia^propcer ejus quoque magnicudinem rioVus mundus appeliatur. In 4 . .. , ealncokenudipenicus incedunc Antropophagi func crudeliffimi. In Sagitcandi arce eerciffimi : nullique bbedmnc^ominis ac Regibus carec, invtfoque fexu nacacores exiftunc forcifsirhi , Ferrum caeceraque me- tailanon 'habencfedpifcium &animaliudentibusfuas armanc fagittas.
Totusaucem iftenovusOrbisde quo nutic agimus, induasingen* tespeninfulasdividiturjanguftbihcerfelfthmo-ad Panamam&Nomen Ejeicqhaererices: Quarumalteraaafeptem criones, ad Auftrum alcera longifsimo tra£tu porrigicur. Amhicus quicoghicus eftvniverfus ,am- pliusnovem millibus & crecencisHtipanicis miiliaribus conftac : quoru triamilliacrecencafexagincaquinqueab Auftralis maris liceoribus oc- cupaturtab Aquilonaris verd ,■ reliqua: quae quidem quinque millium .«•jaft .«wttiuoogentorLim & fexaginca miliiarium Hifpanicorum fummata exce- »*»o«*w^.'-^n-0^niqUa^uftralehovi!Orbislacus alluit sftus eft "veHeSaencif- fimus, acieo vc in nonnullis promoncbrijs ad duo milliaria decrefcat , in atijs vero aqua; ejus egreflum e fummo liccore, vix vifu aflequi queas. Ac idem ilIe,c]uaBorealeIatusoccupac,nullamprbpemodum acceflus re- ceflusque reciprocacionem admiccere magno cun? PhiJofophorum ftu- pore deprehenfuseft. Caufam cibi fupra facis indicavimus s de Eun- po & polis mundi. Orbis porro hujus Provincis verfus Sepcencrionern hx func Norubega , peninfulae Inftar ad mare del Norc porrigicur : Cce- lum iftius Regionis cemperacum, ager fercilis.mare ob Syrces & vada pe* riculofum. Gences in his Provincijs, alicer atquealiter ab Hifpanis,quam novis Geographisnominancur : nimirum Nicaragua, Nico , Fonduras^ Guacimula, lucacan, Hifpania nbva,Culia,Topira, Terlichichi, Acechti Tova, Maraca, Florida hujus Provinciaeliccora marina Ambarum cine- ricium pro Myrochecis copiofe fuppedicac,& ejus fylvadignum Safafras odoracifsimum. Capafchi , Calicuas , Nova Granada , hic poma maloru granacorumfuncingencismagnicudinis, eorumque grana inceriorain- ftar nucum avelanarum Turcicarum. Mar Vermejo , Califof mia , Ton, ^v. TonneacRegnum. Tolum Regmmvnova Aibion , QuiviraRegnum.
5erraNevado, Virginea, Anacal, Apalchen, Mocofa, Albardos, Avana- res, ChilagaTerranova, TerraCorcerealis; Terra laborador; quam iic ob eximiamejus frugum ferciUcacemnominanc.Baccalaamaapifci- um quodamgenere quo abundac, fic appellacur. Inde iEftociianc & Ai- nan Regna vlcima Afiae Boreali , vc aliqui volunc cbncinua fub pblo arci- co &Zonafrigida. PerhujufceRegni Ainan continencisliccoraCabo de Torcuna, ejulque maris anguftias Hifpani Eftrechio de Ainan dicunc.
RebellesVafalliRegis Hifpaniarum , nimirum audaces praefum- pcuofique Calviniftae Hollandi, Daniam,Sueciam,Norvegiam,Finmar- r chiam,
M
%. Vatrvm sJMoNAcnoRyM Ordinis S. P. ^Benedicti. jjr
chiam,Boddiam, Scrickfinhiam , Lappiam, praecer &circumfretantes B orealia maria Europae Infulasque , ad Regna Cathay & Siharum \> Traf- ficum RegiCacholicoin Molucenfibus , alijfqUe Oriericis Iridice Infulis praeripere volentes riayibus breviorem Viam indagaruht.Sed in Oceano Tartaricbriohprocul a novaZerribkpromontorio Tabiri,perfrigusin- tollerabile , ac rnare glaciale impedici.cUm per gUcierri itt fylvas de navi- bus fe recepiflerit,ab urfis aclupis, alijsque feris deVoraci, firriul&inajdia perierunc. Hasduae RegiOnes ^ftolant& Ainarti frigoribus perpecuis fubijciiiricUr. Incolarum vefticiis eft ex ferarum pellibus» Carriibtts & pi- fcibuscrudis vefcuttcUrmarittis : eorurhq; fangumem mixtum aqua li- quefacta igne in potU pro dehcijs habenc. Narn glacies quo illorum Re- gio perpecuoriget, aqttas Vicemfupplet > quo velucifaecaromirificede- leclancur. £x peliibus pifciUm marisgraridifsiriiisqubs illiBaccalaama dicunt, inftar bovis ConO ad Vefticum aliOsque apparacus vcuncur , ria- yesque ex eaderri pifcium cute, nervisque animalium qubspro lirieis fi- lis habenccOnfuunc cOnficiuncqueiquibus inmaridifcUrrunc,pifcancur, & ariferes marinos ad Vifturh attcUparitUr.
Nuric deniioatilfthmiimPandma fif e Darieriem de quo fupra re- vertamur;Etalterarri Arhericserneridionalis plagam ad auftrum fitam perveftigemus. Intermedijs ergd Infulis vtpote GUariahana, quam om- nium pnmam Vidic & inveiric navigaciorie fua, ac prbinde Defideratam Irifulam norniriavic C. Coliimbus > cUi colaceralis eft Irifula S. Beriedi&i, lcem Irifula S. CrUcis Spagnolla, Ifabella fiVe Cttba Iarhaicai Cozuriieila, five S. Ioannis,Iucancanaj Coluacataha j Olloa cumreliquis acGoJfode las Damasdereliais1, adauftrumverfus fequiintUr Irifttla; Camercana;, five Antillas, Hi% Caftilia del Oro, Wikin, AflaVVai, OrerioquCi Ariia- paja, Guiariai Andalufia, QuarCca i quaj Provincia fola Arrierica? fub M- quinodlialilineafita^chiOpes generat, liCecfub eaderii Zona corrida quamplurirria: riatioriCs habiteric, qUitarrienaliocolbre in cute diftiri- guuncur. HujUs rei racibnem alij in humbres corporis referuric, ex qtti- buscorpus&pellisalitur • ajUttcettirri cOrpUs ex prirria hUtnbfUrh per mixcione augeri, & cibos ex elerrieritis cornpofitos , tiui ii pltts acr* bilis &crailibrishumbrisobtinUeriritfUfcUm&nigrUm prbcttrare cblbrern, fedyanttriiefthbe alTerere. JSTarri qUisrioftfacrorUmPhilbfophorUrriiri- celligic, nbriexfolo CbitU elemencorum absqUe fertiiriaria poceftace ge- nicos efTefilibs Adairn Ilbiiliriis eriirti cbrpris ex femirie & farigUirie agg- teincerribpririCipioadfiriiiiicUdirieril generaricis poft prirhurtt Adartifi &Evarri effe prOgenicos patec horriiries,qui riori ^chiopurh,riiore nigra & aduftam, fqualore iri Paradifo Cuterh pellertique geftabanc. Alia ergo & occulca quaedam iftorum eft racio, riec foli femirieo principio elemen- torumquemotibUsattribuendum. Quidatn eriirri fuper hunc paflurii Bechaiausludasttsatque Do£ius RabihUs ajc : Chamum Noaehi filium fubmerfo cerrarum Orbe ,in Atcha fandta bperam Veneri dedine j ideo obhancincemperanciamdiVinicUsfactuiri, Vcejus Chami flliils 3 ex eo Pacris cum vxore congreflu, nacus, omnisq; ejus poftericas incernam
I Pacris
0 j\aVJCATJO JN NOVVM MVNDVM SJVE ^MERICAM
Pacris maliciameorporali nigredine proles conceftarecur, necabfurdc hicludjeuscommentatuseft : NamcumArfta Dei Ecclefiam fucuram fignificarec , maloscum bonis , & bonos incer malos vivere vfque adn- nemmundipraefignavic, praxipueHaereticos; quiPacris Noeverenda, vc hic poftea malediftus Cham, ludibrio affecit. Illudfaneconftatexhi- ftori js nullibi terrarum nigriores homines quam in medicerraneis AfFri- cselocisinveniri, ea aucem IocaChus.Chami Neposincoluic, &omnes ejuspofteri.Quam ob caufam ^chiops Hebrans Chufaphab aduftanem- pe facie dicicur , vc qui illicica libidine ardebac incus in arca Domini , ob hancirreverenciam , cumcocafuageneracione muldlarecur forisnigra pellisaduftione. Addipoceft&hxcracio ; Nequispucarecexvarijs co- loribus nacionum in coco Orbe , varias quoque inde fpecies hominum dari & effe qua? fpecies animalis eft vlcima.
Cajcerum quihoslndos Americanos Hifpani noverunt referunc , feanimadvertere nefcio quid ijs deeffe >quo minus vcinos in Europa, ipfijpiene homines effe videancur.Quod non folum nacura; cceli a noftro propemodum diverfa?, verum eciam contraria; anoftra, infticuciom, di- fciplinasque accribuendum cenfeo. Addo infuper ego ^ Europaeos lded Indoshominesabhorrcre, necfibi hominesviquequaque viden , quia nocum eftinpecu,dibus,bovesmacellum &laniones mugicu perftringe- re,quia Cux fpeciei ibidem individuorum fanguinem effulum & macta- tum effe perfencifcunc , &exroumiafanguinisiftudodoranc ♦ Quod& «sanes in haoribus qui canicidas agunc , in majoribuscivicacibus faciunt, licecenim hos nonvideanc, prsfencescamenolfaciunclacracuque per- ftringunc, ac perfequuncur ancipaciae caufa. Sic de iftis ance' hac Ancro- pophagisAmericanisfenciendumeft.perhorrendishumanarum carmu voracoribus. Porro qui vcroque Parence Hifpano in India nafcuncur,eos fama eft, Indici ingenij vim haud exigua ex parce imbibere ; qui,v?r.oex HifRano &Indaprogignuncur, quos LaciniHybridas vocanc , Hifpani rmfticios i Hifpanicos rnores induere ajunc , vicia prsfercim : Quae enim sensance Hifpanorum advencum concempcrix opumfuic , ea nunc ijs ambicionique ftudec , & dignicaces appecic. Provinciam Quarecam fe- quicur Peru ,• de qua poftea ; Icem Regio Canibailium,A nebas, Canbana, Guiana , Epuremi , Amazonum Regio , Popojana , Say ma , Acamacan, Charcas, Chicas, Chili. In hac Provincia Chili praxi pue Oppido S. Iaco- bi horrida fames aliquando graffabacur , adeo vc Indi Suras fibi ampuca- renc, easque prse fame comederenc : vulnu&fanabanc , & fanguinis nvos fiftebanc planca quadam, quam Hifpani Meclici Haemachicem vocanc,fo- 7"lijsfuperfurarumvuineribus impoficis. Miram quoque Oforius expe- rienciam refercde fanguine fiftendo,ajc enim aLuficanis Nahodabeguea quendamDucemlndorummulcisvulneribusconcifumcecidiffe , nul- lum camen fanguinem e vulneribus emififfe. Cum candem Porcugalen- fesmilices,illumnudanenc,armillam exaurofa£fom, in qua eraclapis quidam inclufus comperiunc : mox decra&a armilla , magna repence vis fansuinis ex illius accepcis vulneribus emanavic : lapis ifte ex beftijs qui- " ° bufdam
eRc, ^AmyMzMoNAQHORyM Ordinis S. P. Benedicti, 6?
bufdam Mh eruicur, quas Siamenfcs Cabrifias appellant i qui mi- itlTvt ^f^fpfiftwdum vim continere dicuntur. Sequicur Pro- vinciaParabolia Toncamania, Paragon.cs , Tolcij J Paragnaia j Quaira,
S^n^t; ^113' We>ana> °rnaSua> Braffilia, Topag^Ove: ta.aces, Quaria, Morpion, Tabiarcs, Torpini, Kini, Rio de la Placa. Por-
3 Ge°SraPhis & Hydrographis naucarumque experiencia Amencs cocius , nQvemmillibus crccencis ocloginca quinque milliari-
Sil?aniC1S^CeC;2UOrUm cnamiIli^rccencarexag,nca fepcem , ab Aultralismanshccoribusoccupacur. Aquilonaris veroreliqua pars,qua: nPu!riCa ^exlcana' ob Mcxicam vrbem ingcncem , acperilluftrem ap- pellacur, ad qumque m,Ihum nongencorum & fexaginca millianum Hi- ipanicorumfefecapacicas&licudoexcendic.
TocaquenoviOrbisjftius Americani magnicudo,pIuscripIoacqua-
ampl,mm,s, ijsque innumerisexornacur. Cognicoicaque Orbi cam il- luftn opulencffimoque Regno ; Hifpani fe accingunc , paracisque crire- mibus, omnibusque ad ,cer neceflarijs , ac magnificis iftfigentibus Ame- ncams mfolics muneribus anno nonagefimo fepcimo fupra mtflefimu ^adnngencefimum Darienem ad Ifthmum felicicer navibus a^plican" M,ffis icaque Ind,s ab Admiraldo incerprec,bus,ad Regni quod maximu if mum^enabec,ur Pe™*™ confinm,cumpaucisHifpanise^ra- tibuS>qU1 CufconienfipopuloRegique Accabalip*pr*ftanciffimadona,
ZTr™™™ mfinitl ValoriSj & felieicacis ^vicern^, falucisque bonum ffler^
P £S2 ? p VU SarenC' NUQC Vero ^uaIis m hxc Peruai>a America: di^mus? SUUm CX GreS°rio Boncio ah>que Scripcoribus au-
'^^n^ Usotras. Em
jtropor /♦ grados. Eflatterraje illamaagora la nueva Caflilla, es entanta mane- ranca^ueenvnacmdatauefedice QollaofehaUovnacafa todabecha deoro.li comunementeparalosvfis domeflicos , vfavande vafjasde oro. Gpen teigodos vezesalJnno.-aymuchpganadoaijovejas tan grandes como cava&s, quepa-
£h$17^
Regio P e r u omriium quae haaenifs invenca: func cum auri cum aromacum dicffimaiavencaeft. Eaficaeftinlongicudine 29o.gradHum, abo^afuverfusorcumfadroordine i Ab orbemedioverd diffidec, au- ^^P*^Wrty*nq»e- HancenimnovamCaftiliam, ab mvcncoribusnominaac. Hic cancaauri acqueargencivis eft ■> vc vafain concempcifsimumvfumdeftinacainde conflenc EcquodmagK mire- ris, in cryicace quodam Collao.reperca domus eft,coca auro cedfa. Ne- quevcrominusinaIijsfelixeftRegi©,frumcncoeniraa Machicium
vo-
* z caiK,
2$ T^AFIGAT 10 IN NOVVM MVN&VM SIVE<L4MERICAM
canc bisper annum gaudet, animalium vario genere dotata,feris no- civis fe tamen liberam jadat. O ves tanca? procericatis funt , vt vicem e- quorumipfisVtantur,camquefa2cunda; , vcfsedusbisperannum edanc. Civicateshabec legibus, atque armis mnnitas 3 fluminibus, montibus, ac fylvismirum in modum adornata eft» Paradifum dixeris cerreftrem: incolas vero prudentia, morum comicate,arcium variarum pericia, ac fi- deprobeinftruai, commercia omnemque probicatem fatisexcolunt, nifi quodChnftum ignorent, qui tamen vcmulcis jaminnotuic* icacun- &is fpiritu ducente, innocefcat optamus & fperamus,omnique induftria labore ac diligentia conandum id eft.
Famaigitur percrebefcentein Regione Peruanade alcerius mun- di hominum Hifpanorum advencu, ad lpfam tandem vrbem Cufconien- iem Arcemque Regiam pervenit.
Rex Ataguualpa vel Attabalipa, quoniam jam diu Hifpanorum bellimercimoniorumque praxlara facinorapreciaque exalijsRegulis noverat, avide^ongreftum noftrorum hominum ad cempusexpecijt. Obviam erg6 miflis Peruanis aliquoc Proceribus milinbusque ialvum conduaum in Regnum Peruanum, ac Regiam vrbem Cufcovienfera Hifpanihabuere. Sacrofeinfuperfardere iuramentoque obligances,de firmaobfervandaamicicia,ac fine noxia ia;fione ad fuos e Cufconienli yrbe navesquereverfione. Admiraldus munera milicemque difponic, viginci feptem equites-cataphraaos , centum quoque fcopletarios pedi- tes,adfuifuorumque cuftodiam enumerac , quem Nobiliores aliquoc Hifpani &Coronellietiamcomitatifunt. Navesinterimapud Dariene caute cum reliquis milicibus per navarchos in anchoris donec nuncium accipiantconfifterejufsit. Iliuftrifsimus quoque ac Reverendifsimus Patriarcha Buellius , fecum aflumptis ReligioflsSacerdotibus , omnia <mx flbi ajftimabac neceflaria ad hoc praeclarum legacionis opus,de facr» appararuillistradidit: interalia librum Evangeliorum; inquo elegan- cer duodecim articuh fidei CathoJica? depicli fuerant ; Ipfe aucem Pacri- archarubeaCuculiaindutus,defuperrochettopalliumApoftolicumde- ferens,cruccmmanibusattreaansprocedebat. Afcenfis icaque curri- bus Attabalipas regijs, quosnon equi fedGuanacos, id eft, oves trahebac pGftaliquotdiesRegiamvrbemCufconienfem cum praediais Proceru Commiftarijsappropinquabant. AdmiraldusrogatdeftinatosPeruanos Proceres,vc ipfos Peruanos milites aiiquot praeire jubeant,fibique mtro- icnm in Regiam vrbem difponere liceret, quod & Attabalipae & fuo po« cencifsimo Regi Cacholico erit valde condecens & honorabile. Ifti quar- cunque velit ad ingrefsionem vrbis vt faciat annuunt. In prima icaquc acie terni ac terni , cum fuis fagittis ac clavis armari , ovibus infidentes. Peruani procedebant equites: hos confequuntur Cataphraai equices; Hifpaniduodecim;deinde quatuor curforesqui mulas cum kaica mi- nabanci lftosexcipit Caballus Regius purpuraphaleratus :moxHifpa- ni pedites triginta ; poftea currus Admiraldi ;hunc pone denuo tnginta peditesHifpani,quosfupremus falviconduai Commiftanus cum IHu- r ftrsflu-
Tatrfm zMqnavhorfm Ordinis S, P. ^Benedicti. 69
ftrifsimo & Reverendifsimo Patriarchacurruinfequitur. Vltima aciem equites Hifpani & Peruani cum pedeftri milice concludebanc. Hoc or- dinelevcasduas procedentesadfuburbiaCufconienfiaappropinquanc» fubicoingencemPeruanorumhominummulcicudinem confpiciunc,ip- feq;Rex Accabalipaad excipiendamLegacionemfecundoobviana Pro- ceres cum mil icibus dimitcic , parcim vc vulgus indomicus ne quid curba- rumaccidacarceacur; parcim ne quid moieftiae noftratibus ab inculca plebe concingerec. Incredibile eft quancus populus adijbe&andum ecia aliundeconfluens effufus eft;aded vcmulci in placeis oppreisi gravicer Ia?ii fuerinc. Mira a noftris Hifpanis hic videbancur & audiebantur : Bar- barorum nempe admirancium invficaci clamores, rifus , bracchioru pe- dumque jactationes, indigitationes, adoraciones, genuflexiones, totius corporis inclinaciones , capicis ad cerram fubmilsiones. De©s enim no- ftrosHifpanos aeftimabant armis corufcances equices : praecipue ft quis falcibusin aeremeaballumurgerecjaucequorumfremicumhinnitumq; exaudirenc. Sed cuncomnibuspavorac cimormajorque reverencia er- ganoftrosincefsicPeruanisj Cum ance immanem auiam Regis Accaba- lipasequices &fcIopecarij Europaei fhas mufqueccas cumingenci conicru in honorem Regis Accabalipas diiploderent,- tuncplebs circumftans om- nisincerram veluci mortuUsconcidit, fubitoque noftros averfantesin fuas domos aufFugerunc. Rex verd Accabalipa non fine cerrore ignem * fumum, conicrualemquefonumjequicumqj&armorumnicorem, ftre- : pitumque admirabacur & fufcipiebat t rogavitque Admiraldum ne am- pliushishonorabilioribusmodisillurafalutarevellet; (edvt ipfe illum alloqui maturaret. Prasmonuicenim Admiraldus per Proceres Corn- miflariosPeruanos Attabalipam ne expavefcerec&moregencis fuaaRe- gem ante mutuum congreflum honorifice falutaret. Interiorem ergd aulam cum muneribus ingrediences Hifpani, verbis conceptis Admiral- dus cum Illuftrifsimo & Reverendifsimo Pacriareha Buellio A ttabalipa; aRege Catholico pacem,faiucem,felicicacemqueprecacur,& vcveram quaepofthancmorcalem inaecernum durac,immoEcaiem vitam &agno- fcat & vivat exanimo cupit & exopcac ; Ideoque Religiofifsimos hos k Solis orcu Regem Hifpaniarum Cacholicum de fodaiicace S. Pacriarch<e Monachorum Beacifsimi Benedicti Religiofifsiraos viros, ac Sacratifsi- mos Sacerdotes & Doclores,veridiviniNuminis Praecones & cukores ifthuc dimifiise, ac omnes quos hic praiientes afpicerec,Regemque fuum Cacholicum amore benevolenciaque Peruanipopuli , ac pro faluce di- gnicaceque ijpfius Accabalipae vaftiisimum iftumOceanum acmundum, tocpericulisacvicaemoleftijsvoluncarie aftumpcum lter aggreftbs effe, maximosque fumptus ac di vicias impendiffe, vc vicam illam omni termi» . no voluptatem carentem , & aecornis delicioru foncibus perenniter fca- turientem,ipfum Regem A ttabalipam , atq; hos omnes Infulares popu- los edocerent» Infuper vc & Regis fui Catholici amieum atque propen- fum erga fe animum Attabalipacognofcachaee fibimunera transmififTe. Hsc &aliaper Incerpxetem Admiraldus cffacus Rex Actabalipade
I 3 Hegura
T^lAVIGATIO INNOVVM MVNDVM SIVH ^AmERICAM
Regum Europaeoru majeftate &. pocencia admiracus eft. Illud yero ma? xime obftupuicalium adhuc mundum cerrasq; przecer Amenca five Pe- ruaiiamlmperiuminrerumeffenatura. Ecpofthancaliamulcofelicio- rem>eamq;immorcalem vicam fuperdle, nec Deoseffe veros, quos Pe- ruanihuevfq; colunTent fpe&ra, Sed lnfames Cacodaemones minfice ad . n&irabacur. Confumpcisergd de varijs incerrogacionibus & refponfioni- bus horis aliquoc,de quibus vide Francifcum Lopez hift. Ind. c. i i2.mu- nera proferri voluic Rex Accabalipa,vc quis eorum vfusabHifpanis edi- fcerec. Leclicam ergd porcacilem quam duo muli geftabanr , eamque uc afcenderecRex Accabalipa Hifpani innuebanc , quem afmarij aula cir- dueencesproicineribus fuaviter conficiendis vcilem effe monftrabanc. Panem deinde criciceumcandidifsimum , ac vinum Hifpanicum vitreis poculis promebanccujus^uftum/aporem & odorem,cum pane fuavif- fimoRexlaudavitjpracipue fciacos pellucicos Criftallinos admiracus eft. Promiccebancq; Hifpani fe Regis Accabalipae Incolas& Agricolasiftius panis & vini amplifsimam agricuicuram edoclnros. Si Vicario Chrifti in. terri&Dn. Papze ae Regi Cacholico Hifpano ndelem amiciciam & obedi- flttciam promittac. Veftes deinde Hifpanico apparacu , cum venabulo ferreo perpulchro ad configendas feras afFerebanc: veftibus aulicum vnu Accabalipee induebanc,qui monftro fimilis fic inducus illis videbacur,fpe- cula deinde,culcros,acus,aliaq; ludicra vcpoce mafcaras offerebanc,incer qua:maximeplacebanclarvasfive mafcaraeRegnimon tam ob pulchritu- dinis formam earuntquam Rcligionem Patriam : folent enim hi popuh lemurum formas.five fpe&ra diabolica noftu illis nonunquam apparen- tia rudi modo efEngere,ac vultuiappHcare in honoremfuorum Idoloru ac Cacodzemonum , quos illi pro Dijs colunt. Rex tandem Attabalipa Admiraldo fingularibus cerimonijs gratias egit , pro Regis fui Catholici amicicise bene volencia ac muneribus: & abeundi in hofpicium paracu li- cenciam impertitus , fuo praxipiens Camerario, vt hofpites laiue cra&a- rec, Hifpanos ;feq;poft paucos diesdefide religionisq; Chriftiana? capi- cibus,ac eorum Dijs incerrogacionem & cognicionem habicurum. Tri- bus evolucis,quarca die Rex Accabalipa noftros Religionis caufa accerfi* vic Hifpanos. Admiraldus in ordinem fuos milices cogic , eofq; exornac, Illuftrifiimus & Rev. quoq;PacriarchaBuelIius cfi fuis Religiofis Sacer- dotibus, venerandisfeexornancparamencis , quibus&facraca infignia deferenda cradidic. Ipfe vero PacriarchaBuellius crucemFatriarchalem deauratam manibus renens,purpureo inducus cucullo ac pallio Apofto- lico Cardinalitioq; opertus galero, prodibat : dextra codicem facrum Evangeliorum geftabat. Ab Hofpicio abeunres primi eranc aulici Regis . Atcabalip£B,quinoftrosadRegiamaudienciamvocabant. Deindefepce Hifpanicrombecisaeneisquetympanis aera placeasq; perfonances. Hos infequuncurdeceCoronelli Hifpanico more infignicervefticiquosin- fecucus eft Admiraldus galea criftata , chalibeaque chorace fulgidus,fuis Vtraque ex parte comicacus curforibus.
Huncinfequitur Illuftriflimus & Rever, Pacriarcha Buellius, cum
Clero
%^Patr^m sMonachorvm Ordinis S.P. Benedicti* 71
Clcro fuo Monaftico, quos a dextris & finiftris primorcs militum Hifpa* norumprafclariflimeloricisachaftis exornati fplendidiflime obibant > " proceflionem claudebant fclopetarij Hilpanienfes. Incredibili gravitate acreverentiahocmodo verfus Atcabalipa? Regiam aulam procedebant: atqueadhoefpeclaculum ipla Cufcovienfis civitas a fundamentis fere vifaeftcommoveri,adeo mulcorum hominum accurfiis ac frequentia aderat. Regiam incrances aulam ihteriori palatio , fub tribuna Attabali- pam cum proceribus ftipatum Regemfedentem offendunt f exclufaque vulgari turba Hifpanislocusaccribuicur ,quifefefplendide acfolennicer erga Illuftriflimum & Reverendiflimum Buellium & Sacerdoces Mo- nachos , officiofeque gerebanc, Pacrio more flexis poplicibus Patriarcha femicirculo Sacerdotesque excipiuncvenerancurque» Attabalipa orna- tum noftratium Sacerdocum , religiofamque modeftiam, ac fingularem piecacis ac fancticacis concemplans decorem,ftupebac : filentium omnes & admiratio barbaros occupabat Peruanos» Tandem Illuftriflimus & Reverendiflimus Pacriarcha Buellius fic fermonem exorfus eft :
Permagnimulrumq;RexAftabaiipa incereft confiderare, aquo virali aurse fpiraculum,ac vivencem racionisque capacem animam, qua foliabrucis differimus hominum genus acceperic : Cum eos minimd qui pra: nobis multo recro fasculis evolucis vixere parences noftri , hujus vfura lucis auraque vicali amplius perfrui confpicimus. Cujus rei obfcu- riftimam originem caufamque lacentem, vcperdifficilis perfcrucandieft humano ingeniojicaperfacilemnobisclariflimaluce Chriftiana religio cognofcendam proponic. Efleenim praeftantern aliquam asternamque naturam , & eam fufpiciendam , admirandam , colendamque hominum generi,hicmundusordoque vniverficogitconfiteri. Qujr quidemam- pliflimacociusvniverfi moles, expulcherrimococ tantarumque rerum concentu perfe£liflimeconflata,infuperioremcceleftium, &inferiorl terreftrium corporum differentiam dividitur; ScadcercumfinemDei TerOpc, Max.pocenciaexnuUaprasexiftentemaceria, nulhsve inftru- mencis cantajftcudlurae adhibicis, folofua; voluncatis nutu , non ab 2eter- no , fed eo quo ipfi divinae bonicaci compiacuit, m tempore fabricam co- (truxk. Siquidem rerum omnium Condicorem Confervatoremq; Vn5 Peumimmortalem,ternocamenPacris &Filij ac Spiritus fandli perfo- narum numero differencem , in vna fubftantia coequali& tndivifibili per fe exiftentem,fempicernum,immenfum,Omnipocencem, Chriftia- na Religio Cacholicao,- Macer Ecclefia, morcalibus cimendum, eolendu, reverendumqueadialucemimmorcalemcrederedoccc ac exhorcacur. Cujus imperio cceli,cerra,mare,aer,condici func. Et quod in his aUc efle, auc vivere confpicimus, ab illo divino Numine vicalis anima? auram, au- gmencum, mocumque accipere Chrifticoia; fcimus & credimus» Cujus nucu Angeli cceleftes,& in cerrahomines effecli gubernancur conferv^- turque. Acq; hunc quem pras oculis cernimus & admiramur America- numPeruanumq;Orbcm& Archipeiagum, pifcibus atque undofls re- pletumBalenisacmonftris.asftufludibusquetumentemcommovecfo-
- vec,
7Z T^jiVIGATJOJN NOVVM MVNDVM SIVE &AmEMCAM
vet,temperatque. CujUsNuminisChriftiani lumen fulgorque immen- fus, lucida, fydera irtcircumfcriptibili fui decoris lumine,radijsque exor- nat. Cujus denique infinitabonicas, has quas in viridi folo plantarum ra- dices, herbas, ftirpesquc arboreas , cUm eorum fru&ibusluavifsimis ho- minum ac bfticorum vfuiapciflimos locuplecifsimediverfis temponbus impertit.MalorumVeroomniumcauCa. acrebellis in Deum execranda perfidia atque fuperbiafecit,vc qtios Deus nofter farictifsimus, integros, fanos,beatosq; a principio formavit & creavit primds Parentes noftros, per cranfgrefsioneni concumacis Voluntatis fuique prafccetiti, de ccelo quidem prius Apoftatas Angelos, hominum Ver6 genus de Pafadifo vo- lupcatisirihuncmundum a;rUmrtofum expellerec Repagulisq,legum divinarum femelconfraais,in omrtem deinceps qUa;nOshominesmo- dovndiqUenocivapremuntperturbantque icumcorpofis tum ammae malorum ctipidicactim labyrincum impIicaVerUrtc
Mis ergo malis quatuor millibus circiter annortim mortales op- preui, hos tandem divinagracia & mifericordia afpirante , bonicas mri- nica eiipere complacuit: miflbque in cerram filio fuo vnigenico,qui cum immorcalis, impafllbilis,coecernus, sequalis, connactir alijsqtie Filius di- vo Pacri exifterer, paflibilem,morcalemque humanam nacuratt1,pf o no^ bis peccatoribus, exclufo de more genitali coriiercio , ac omfri labe pec- catiidepurifsimis, caftifsimisque inViolatae fempef VifgittisMafiaivi-- fceribus, certia perfotta infaerofanaaChriftiariiNominis Tfirtitate Spi- ricusSaticti cboperantegratia, humanamrtatUfamcdfpusq;aiTumpfit, ac de vir<ririe irt hunc mundum fa£tus homonafci dignatus eft,vt nos ho- minesrtoeentess acpeccacoresascerriisigriibtis cotierefriattdos puriian- dosque, ipfe Deus tiomo vnigenictis Chriftiis B;su s Redemptof nofter peracerbifsimam fua? paflionis crucem , ac fufcepta vulnera, ab Omni culpa>fupplicijsque DeoPatriexpiarec, &reconciliaret, morcequelua noftrarum animaf urti mortem , in vitam immortalem commucarec .* ll- lisque atfertias deliciaS, praemia , vicamq;, omnibus his mundi volupca- tibus juctiridiorem, qui in illtirii credicuri func,perdOrtaret. Repf obis veroacperfidis,eum irtriovifsimacubaRegiofiumfepulchra perfonue- ricomriisquemhicvidesamplifsimum Orbis terfatum apparacu igftis incendium devorabic, acmOrtuiomnesadcribunal vivi refufgetttes-ap- parebunc i ac Chriftus VentufUs l udex , ottmi firie caf eritia lupplicia cru- ciatusqueinfligct» intenebfasque extetiofes cum Angelis Apoftatieis quostumodOfcelefatostUfpifsimosque iri delubfis Cacodarmories co- lis, piceac fulphure flagrancem irt omrienl a?ternicatem faeterttem palti- demdeturbabit. Huric ergo tibi 6 praeftaritifsirrte Rex, boria- falutis voluntatis nuncium, acfalutiferum fef monem , divinique verbi thefau- rum incomparabilis precij , dd Europa tOt maria cransfretati , a£ti, jacta- tique ferocibusflu<aibus,magnoque rerum noftrarUm difcf imirte gf atis atculimus, vc Deo vero placere pofsis 4 ac ejus quas iri te y aeomries mor- ©alesredundatgratiaatquebortaVblurttas, cognofcere, & iri azternum poft hanc vicam immortalis cum eodem regriare &: beatus vivere , fup-
%_P^rRrM iMoNAcHonrMORDWis S. E Benedicti. 7}
plicia incendiaq.-srerna efFugere valeas. His audicis acper incerprecem declarac.s, Atcabahpamcremuic & ob infernalia fupplicia concerr
rl T A °eOS hTfiae adorafli,fed vn. fecum niChriftiano!
'umfacmamplecW.pofthancv.caminscernum ignibus exurendos cruaandosque dxmones coluufe , non modice conmrbacus eft Toga ergoperlncerprecem vihbihsne vbi , &quidficDeusChriftianorum
picSarchallT 'a^TJ m-™«» & Reverendiffil
1 acnarcha Buelhus refpondec : O Rex Accabalipa, Deusnofter eft ab * cerno ex.ftens, & fibimec ipfi eft eflencia & exifrencia! &Tquo omnium
?useft rc,auermqUe^Pend,eC eff-ri\^«ift-tia, isVe immr. lus eic, rieque locis auc cemporibus comprefiendi poceft , neque carnali
Juc,sanimabusCh,rft,anorum confpicuus eft. Regnumvero, fummi
7 er'ta!iVtp0rctuActabaIiPaRexes'&"ecociusq,Re- neraud^nr detfed-lentla&™Perium;1i«tnequecev,deancoqculiS) neq, aud,anc aur.bus femper cbi prsfences omnes Regnicote cui , cuum
nonvZm>aUtIraper,Ura-- ?ic&am™a"' tuam oculis cuis Awffi
Zf I'„ 7 UC 'S"serf potes i& tamen anima ™a hscomnfa corpor, cuo pr* ftac.operatur & exercec, vc olfacias/encias, videas Si.
&efi c WPil ^a K1"?' ,mraenfa0Ue exiftentia im"fibilis vhfus fticfennl ° orn,n,bushomin'busOAtcabalipaincelhgenda,con. irZflSit^K Z'™ Pr°Ponitur, donecChrlftians fidei iorum ZZ i taT P°ft \* cRexPer l>b™m Evange-
ZuZXlZ iU f mUS & RCTerend.fl<musPatriarchaBueIlius ma-
omn i Uftnfsimo & Reverend,fs,mo Patriarcha Buellio colloqui , atq, ea
tZ iS?ZZt ? r aures fufurrando llbrura patefacere: 8»^*
tuseftremCS, Llb;nrcrltjqueam,reverenc,aRegicodexobla- tus eitquem Accabahpa, furfum deorfum evoluens.poftremo eciam au
^SZ^TJat PCr inrcr,Pretem alebat • fie mb'' ab hochTo n- nee n^nf » tn X Vd'fCCre„J mh,lque fibi co,loOui ! Proinde ver„ ea finc Sllluftr!fs,mus& Reverendifsimus Pacriarcha Buellius fib enunc,aflecm,n,meagnofcere .• & librum in cerram vc rem inucilem 4
Tffil °l l ■ °,PProbrionimirummaximoChriftianorum Deum
ISSl l"urtnfs,mus aucem & Reverendifsimus Pacriar-
que cum his htrn3" moderat,oms> & admonebac , fuavicer-
nequeTurren^nn Sr a / Perfijadebat > neqne volencis
neque currencis opus, fed mflerencis Dei collacam graciam efle inuebac,
^ Soluco
1
7 4- T^jiVlGATIO 1N NOrrM MVNDVM SIVE (LAMERICAM
SolutoigicurConvencu Accabalipam cimor pavorque occupavic. SciV vertc enim Rex,audiveracque jam pridem ab alijs Regulis,quorum non paucos Regnis fuis acProvincijs exuebanc , bellicam Hifpanorum vircu- cem. Quare fecreciori Cubiculo perhumanicer advocaco Illuftrifsimo ac Reverendifsimo PacriarcbaBuellio & Admiraldo , per incerprecem di- xic Accabalipa : Se pro cempore ad deliberandum commodion vifurum confulcurumq;cum fuis, num facra Chriftiana, vna cum Regnicohs am- pleftivelicnecne; magnam incerimillis pro donisexhibicisacmunen- bus habere graciam. Regnoque Peruano fi diucius commorari velinc , ilbi placere neque concrarium elTe. Hifpani vero vc acris ingenij viri ex- iftuncjam dudum cognovminc, hicdiu morar! finc majon pramdio mi- nimecucumfore. Regicamen ipfiusque vc videbacur benevolae volun- taeiacquiefcebanc, ac in aliquoc dies moram ibidem crahebanc, fed foci- os in liccore relitlos inyifere velle Admiraldus difticabac Praemifsis lcaq; vicariacim per dies aliquot quos fecum Cufcc adduxic focijs,ipfe candem aumreliquisacClero fubfequicur.
Eo vero cempore quo Legacio apud Regem Cufconienfem perage- bacur, ex Hifpanis mihcibus ac Coronellis aliqui concinencem a navibus ingreftifunc,vtlocumquocommode munitionem portumque aptum negocijs inftruere poflent, explorarenc Mulcicudinem ergo Barbaroru horoinumPeruanorumincidunc, qui continud Hifpanos occiderunc , paucisfugaelapfis,qui reliquosdehac cladeadmonerenc. Pofteaquam erso Admiratdus Daricam e Cufco rediens advenic, anchoras accrahi ju- becvafaque colligere,ac vela verfus Cubam Spagnolamque pandi Nau- tisimperat. Miflbque brevi Epiftolio peraliquot Cufconienfes cives , quicriremiumnoftraciumapparacum videndi gracia Admiraldum co- micaverancipfi Accabalipa^,- conqmdtuseft ;nempequaratione miqua rupcoque fajdere gencium, nequicer Peruani Incola? ahquoc ex Hifpanis hoftilicerqueoccidiflenc, feque Regi Accabalipae quandoque pacem & amiciciam Chriftianorumrefpuacbellumdenunciare acque mdicere, vc in fucurum incelligac, Chriftianos verum,vivum, omnipotencemque Deum ipfis propitium ac femper auxiliatorem in adverfis habere, nec nonRegemmagnanimum&opulentiflimum,neque Hifpanos qucs- cunque Reges aut Nationum gences expavefcere. Accabalipa vero uu facraChriftian^Religionisfpernebac, fic&hoc Admiraldi Epiftohum perfualusafuisfacrilegisSacrificulis, quos illrPfeudofacerdoces Qme- nes vocanc, atque Regina vxore fua , quas Accabalipae fuadebac , vt pra?- fentibus potius vtacur volupcacibus, quam incercis fpebus regnisque ccc- leftibus Chriftianorum animum auresque praebeac.
Eft vero CufcoinPeruvia vrbium Regina, multitudine Incolarum Resia Mecropolis. Hanc ance Hifpanorum advencum Reges Provincia: excehefovebancmagno Procerum & gregariorum hominum commer- cio jura hinc pecencium celebraca. Incer Peruvias fola eft,quae faciem vr- bispratferac munitifsimam enim quadracorum maximas magmcudinis faxorummolem , ac mamia habec arcemque munitifsimam, ac Regia;
celficu-
% PatRFM dM.ONACHORFM OrdINIS S. P. ^BeNEDICTI. 7f
celficudinislplendoredisnifsitram. Aliusquidamdehocregno Peru, Vianoficfcnbic : Pernviana Regiocociusnovi Orbis nobiliffima, coca feremcra^quacorem & Tropicum Capricorni claudicur. Suncqs eius rinesaSepcencnoneNovaGranada. Caftelia aurea , &Perufluviusac porcus , qui huic Regioni nomen dac : ab occafu eft Oceanus feu Mar del Sur : a Meridie Chdo Provincia : ab Orcu monces : occupacq,- longicudi- ncfuahscProVinciamiIle& odlmgencas levcasjDeceaafuicprimuma ChriftophoroColumboGenuenfiAnno i494»vc &omnes alis Infiila acProvinciarum ReSiorteshujusnoviOrbis,IicecquidamhancIaudem lpfi Columbo m vanumfummainjuria&invidiadecrahanc .-poftea per FraneifcumPizardumAnnoi525.fuba6tae'j[t, *
Ha»c aucem Regio dividicur hodie in cres parces , nempe in planici- em ; in Sierrm feu monces,& in Jndes, feu Vlcramoncanam. Planicies Pe- ruvisjuxcamannmam oram , expandicur milliaribus propemodum, Moo.HifPanicis:£jusIacicudomajorad^o.accedic, mirtorveroad <o. Eft aucem hsc pars fabulofa, folicudinibus frequencibus deformis Hu- jus cradus Irtcols viles funcpufillanimi pro efca habertc pjfces & carnes crudas. MortcartaRegioPeruviSIongoexcertdicurtraau,a Sepcencrio- ne in meridiem mille circicer le vcis. Sunc aucem hi mon tes^modum fngonfuojeai.'^
xij, adeo vcmfi quiscercocempore, vel neceflarijs inducus veftibusper
hosicerperaga^manus&pedesrtomirtibusinftarmorbiGangrena^de- cidanc : naresque eis nifi eas quis ficuc & tocam faciem cum reliquo cor- porebenemvol^
^nuncurirthismortci^
pumihumpecudumaviumquegenus : Icem Oves prt^andesCaS perfimiles^equarumlanaveftesgaufapinas&aliarteceffaria Cpntmentur incer hos montes muicaf ampl* vallesac profundSl hfsima. ac populo ^rtumerofiflim*, cum aere inferius fhLcureahdiore & Incohe quidem harum Vallium caiceris hujus trattus irtgertiofiores & animofioreMc^vilioreSfunt. zAndes funt eciam monces, fedconci! nuafeneproduaiabsque vallibus. Mi a Septeritrione iii M ridS r^gurtCur,&mcerhos& alceros montes Collao Provincia ciaudtm^, qu* fane vc plurimum mortcibusreferta eft, ac frigori iubjecU Mortta- 2InZ ^?loMa^^^oni vicina homirtUm cuitu, vrbiSrel quenc^/oh^nsq.beatitudinelongepraeftac^cpeculiari dcto Regfi fede , Procerumque habitaculo excoli cortfuevic Terra enim omiS
rLCgL mf tlSe^JiC^perieadjUtai mulco innumerabilium rivo- wm, amniculorumquequosmoncesprofundunc excurfu mirifice fa*- cundancurncavcgramirtofis vbique viretis ietifsimefranfeuncibus ar- rideac, & fercihbus pafsim pracisgravida, omrte ieguminum genus hbe- rahcerprsbeac ^P^^^^^g^^n^ mecis afueca , lacluca,eciam, BrafsicWaros, Daucos, Raphanos maI
rilamVenenPorculacam^condiendisexulislaucifsimasherbasproferc.
7$ f^AVlGATIO 1N NOVVM MVNDVM S1VE<LAmeR1CAM
De quibus vkerius vide D. Erancifcum Hernandem,quifcripfic de plan- tis Indicis vkra 1 200. qui liber ex Regis Hifpaniarum , vc graphice ede- recur in lucem,fumpcu confticic 60000. ducacones. Ex quo libro fecic epitomen Dn. D. Nardos Anconias lcalus de plancis Indicis,habec & Pe- ri*Bonannas,Camoces,Anannas,Chunos,Mangas,Yanocas,Frifoies,Pa- lares,Calabaffos,Capa!los,id eft:Radiees,pifa,fabas,rapas,pepones:me- lones & omnis,ac varij generis fru&us fuavifsimos. Ec caecera porrd ora- nia quse pofteaab Hifpanis ferencibus femina accepicvberrima referen- di benignicace reddic. Verum ance alia frumencum canca faecundicace luxuriac, vc fi vereprodicucvno ex facivo frumenci fexcario 50. auc /00. &incerdum 200. progignancurVquod eo cerce vehemencius demirari licec, quod leviffimam cenuiffimamq; agriculcura; curamac racionem exerceanc. Agrosenim levicer expurgacos, &loiijsevulfis(arricos,cum aracrum vomeremq; penicus ignorenc ; non canco indu&is fulcis fubru- endi glebas occandi,deinde poft ja&a femina asquandi labore fe faciganc Incolse, quancumnoftriadfrugesferendasrequirunc : fed ligneapala modice vulneraca, humum lenicer inver cunc ; fcrobibusq; effofis grana, paftino ligneo,ficuc apud nos fabae, deprimunc, qua: cerra demum fuper- fufa condica in furrimam luxuriam prorumpunc. Opusq; hoc dihgencius faciunc,ne pfyccaci &papagalli, quorum ineffabilis eft mulcicudo , quos illivcnosCoruoshabenciliorumfrumencum Maijsin agro vc in Eu- ropaColumbjeavenamdevorenc. Has aves Indi Guaca Maijasvocant. Herbarum frumentiq; copias arborum fsecundicas refpondecquaru non slhcmodo quas novit Europa egregie crefcunc , fedearum eciamplun- mas invenire licc c, qua; nobis nomine,nacuraq; funcprorfus incogmca^ Vrbi Cufco fere analoga eft civicas Quico opulencifsima , decoraca IKu- ftri Abbacia di S. Matchaeb,Vbi veri Monachi ntgri func & cute & habicu, linea^qumocnalifubjefta, nec camen fervido fed frigido ( quod ad- mirandum ) cceio perfruicur. Racio eft, vc ego puco, quia mulcis marca- ficis mecallicisqffcrobibusacfpiritibus eaterrafcatet, ideo hauftusaer, frigidos morbos & intemperiem caufat. Ejus ager femper virens eft, & omnifrugumbeatitudine floret. Iftic Europa^ifruausmirificealuntur, & excrefcunt domeftica animalia in immenfum.Scatet infuper auri me- callis & Mercurio vivo inftar refoluci auri , crocei coloris nobiliffimo. Huncputofamofamiliameffeprimam materiam Alchimiftarum ; du- plicemqiMercuriumComitisTrevifani, exfuiphure & mercurio,- ex anima & fpiritu, e Puilienfi auro,vtpote vnica fua radice excraclam . Cu-
ius gracia fe vfq; inlndiam effe profedum 1. 4. Comes defcribic.Mulcum ergo Hifpanis mercaconbus graciam noftri Alchimifta; debencqui mo- dd hujufmodi mercurium , ab ipfa nacura cerca proporcione jam ad cin- auram arcis compoficum & elaboracum vili precio compararidam coci mundo exhibenc Porrd in hoc Regno Peruviano nulla fere vrbs ahquo nomine fpeclaca effercucquam non infigni aliqua fodina auri nacura di- taric, vc merico harum comparacione divicis fordefcere debeanc , quas aucTago.aucLydorum Padtoloveterumfabula: adfcripferunc Nam prascerinexhauftasmoncium arrugias,quiseloquipoffit, quan- K cum
TH^Patrfm OvioN achqrvm Ordinis S. P. Benedictu 77,
tum auri argentiq; vim Canalicia,auc egefti fluminis thefauri feranqquas
rucilantibus arenis&pellucidisvndis,hmpidi aureo , quodamque fluxu
ruere videncur ? Nec in cancafodinarum copia, Minij , Sandarachae, &
idgenusdiverfi coloris terrac, adferica , laneaque veftimenta inficienda
minerarum venas defuncCompercumq; eft in libris fuppucacionum Re-
gijs e Peru & Mexico folum in vndecim annis,ex fola minera auri , absq;
argentOjmargaritisjvnionibuSjaromatumvarijsipecijSjaridorumqjfru-
gum decimisjanimaliumferarumqipellibusjcarnibusacpifcibus; vltra isrs. FadtautS
vndecim milliones auri per folos Pelos recenficam Quinctam Hiipa- *"us. Pefif &*r
norum R egi acceflifle. Sed vtinam tamindiani , quam alij Nac foriiim yfSt^^S
populi, llludBoenjobfervaflent: »*«• Re*i fatet
lo. crttciferos ger-
tt • • •// c . mmsoi%
tiett pnmus quis illejutt
Auri quiponderateBi Gemmasj? latere ■volentes Pretiofa pericu/a fodit^
Tunc non in cam crudelia bella, feditiones, & fqualidam fervitute excerarum gentium incurriflent» Abundatpraetereaferuviana Regio plantisarboreiS£iobilifsimis.'interquas arbufculum quoddam Punico arbori non di/Iimilis invenitur , quod dum fcalpello inciditur , vulnera- rium balfamum.raedicisqueoperatiqnibus vcilem ac praecifiofiflimum effluit , cujus vnica vncia Roma? , quo primum ab illis oris mundi adve- £taeft,centura fexaginta coronatis venijc. Arbor prasterea in eo Regno eft,macerie fpongiofa, qua? venereos ftimulos perdomac, eamq; ob cau- iam Peruani nunquam ex ea ignem ftruunt , ne ejus calore fumove im- potentesin Venerem reddancur. Vtiliflima eflet ijs, quos potius alia eaufa quam folus Chrifti amor ad exercitium monafticum adegiflet. Nam timor lerviiis diuturniofHcij acdifcipiinae delicacus,isq; rarus Ma- gifterexiftit: cefteSandifsimoPacrenoftroBenedidto apud S. Grego- rium Magnum 1. 4- Dialogorum c» 1 6. Vbi Marco Monacho ad doman- das pafliones carnis motusq- animi non violencd folum ferro depugna* dum efle perfuafit , fed fuavi potius feimet ipfius integra ac totali in a- morem Chrifti cordiali refolutione ac refjgnatione. Abundac praecerea radicibuscomeftibilibusj ijsq; dulcifsimis : inter quas primum locum tenetjVt modo appellant Sifarum, Peruvianum , alij vero vocant Bataca, Camotes , Amotes , Potatoes : Eft & alia planta fimilis Chrifanthemo » livecoronasflonvefolis, in altitudinem vltra octodecim pedesexcre- fccns.
Sed dupiici difFerentia mulcum k Chrifanthemo PeruvianOvuL gari diftat : fecundo quod radix multis pulpis five cuberculis fatis ma- gnisabundec adcomedendumfuaVifsimis,qui vt Scolimifaccaro, oleo> rale,pipere,buciro pro libidu cujusq, coquuntur , & condiuncur ad efciu Calamus ver6 hu jus plantae cum reliquis fibi adha?rencibus, fi adhuc ce- ner eft, ac vnius digiti craflbs , eum fi parum calida bullias aqua cucemq; exuas, aceto,(accaro,fale,condicus , eft regia palacui Hiipanico^er comen
K | la$
T^AVIGATIO INNOVVM MVNDVM SIVE ^AMEniCAM
lasraicesverdes\ laBuca^. Hisausfimilibusputoradicibus vi&itabant A- mchorecajPacresiniEgypca .* Ioannem quoq; Bapciftam locuftascum raelie fylveftriin asremo viridifsimo i^Enonaic ScripturacomednTe;fed pauci iliaslocuftasintelligunc; quiaminus peripe&am habenclinguam lacinam. Nam locufta; nonnunquam dicuncur exceriores parces ani- maliuin, praxipue Medicis acq; Chirurgis, vtpote arriculorum ,pedum ac manuum , vei carnis excuberancis in vuineribus curandis apices. Sie elegancef S. Hieronymus in verfione cexcus Evangeiiciex grscoper locuftas expreffic excremas plancarum herbarumq; apicesj five brufcum crifpum, quem poiiicecarpensS.Ioannesmeiiefylveftriifj.cinxic &co- medic ; & non ilia fardaammalia.ranasq; gramineas , de quibus muici in fuis Commencarijs eciam non mfimi ( quod demiror ) Theologi nugan- tur:Huicdeclaracionieciamconfencic Idioma noftrum germanicum , qui cicadas fyxv\tybittt appellanc, id eft, a depafcendo, dividendo , five difpartiendo fceno vel gramine ficeasappelianc, &nona pavOre fceni, id eft, X)t wfcfjrecf cn : quamvis inepce modo iingua vulgari fic vocicencur » PrajdicTarum vero piancarum arq; radicum Indicarum ex horco mei Re- verendifsimi Domini Abbacis ad vivum cupro infeulpcas hic tibi armee lettor gracis ofr»o*
InPeruamsmoncibusqucq^nimaireperira ^eruani VicUrinaS vocant, colore rufFum hircis Indiae Oriencis fimile ; cornua non habet i herbis faluciferis quas func ibi plunmae, nutricur : fugacifsimum eft. La- pides Bezuares in marfupio quodam lacencigignic , m qua herbas f Umi- nandasreponic; conrra venenum & morbos acuCosancidocum. Puer annorum Juodecim3hoc inViris Peruanis Hifpanos edocuic,is a fuis mox fuic obihoc facriflcatus , adeo Hifpanis fua ifti in vident myfreria.^ Quale verofitilludfacrificium, paul6 poftaudies, Etlicet plurimisijsq; varijs Regnum Peruvianum abundet aflimalibus, equi tamen non modo iftic» fed & per vniverfura Orbem novum penitus incognici fuerunc. Verura horuminopiam, quariquara iraparibus viribus ad bellum ovium copia fupplet, qua? equis officiorum genereferefuntpares, & caeteraforma torofi pectoris ftrumam geftant, Camelis peffimilem,centum quinqua- ginta onerum pondusfuftinentj & virum in terga fublatum , ad aliquoc millia paffuum vehunt , eas o ves Paco/ ef Guanacos vocanc,
Dixi mirificeabundare ?ef uafids,tam vtilibus,quam invtilibus ani- malibus > ferpentes enim pafsim iri fylvis alit, hominis bene obefi craflbs magnitudine , ac longitudinis cubitorum odtodecim i item bufFones Clipei inftar, quos illi innoxiei coquiint , ac devorant. Aratieas quoque hxc Regio habet, in quantitate mali Citf ij fimiles : &: quod admiratione dignum eft , has mufea? ac vefpaf, vt in Euf opa,ar aneas folent more con- trario fraudibus fuis circumveniunt>atque ad pabulum venantur , tanta ibi eft vefparum & mufcarum magnitudo , vigor , ac contrarietas, Ha^ bent & Cantarides nodtilucas , quas nos fcarabeos vel mufcas S. Ioannis vocamus , eo quod circa folftitium asftivum noctu lucidi circumvo-
P atrv m cJMqn achqrv m Ordinjs S. P. BenedictiI 79
His Peruani vtuncur nodtu pro lucernis , excedunc enim magnitu- dine ovum anferinum, ac lumen infigne praebenc, eciam fi per cenebro- fas fylvas de no&e Indi icer inftituant. Fuerunc & aliqui qui hucvfque Carbunculumdenodlepreciofum lapillum lucencem, etiamapudRe- * gcslndosindagarencnecpriusconfiderantes, vcruanacura daripoflic. Nam Solius ignis absque violencia recenci & alici cceleftis privilegium eft,atque propriecaslucem exhibere. Sienimipfis minoribusftellarum corporibus,abomnifececompoficorum elemencorum alieniflimis , vc quincum ens qubddam ab his quacuor inferioribus fublimacum, haec Iu- cendi abfque Sole proprieca^denegaca eftj quid cu in fubcerraneis fcro- bibus,vicreis filicibus,faxis, lapidibusque lumeninquiris. Rubiniergd & Adamances acque Topafi j ignicorum Carbonum fimilitudinem , re- ferentes : hi funt, Carbunculi,praecipue fi in vmbra ad lucernam vel ignis eos ad colludentes radios adhibeas.Hifpani de hoc Carbunculo magnam diligentiarn inquifitionis in Indijs habugre , Ccd nihil inventum eft , prw- cerquam apudquendam Regem Zeilae, Rubinitabulain longitudine v- Hkg, m^»9 nius fpicamae, & in lacicudine palmas vnius. Quod vero Scarabei & Iigni ^«««'wW,1 quaedam ipecies pucrida de nodtu luceanc , facic hoc vircus viva negaciva &fenficiva, quasfiexpiraveric, luxquoque abicincenebras.
Nam experienciadoctusfcarabeosaciculisconfodi, acinfra z\. ho- rasemorcuisluxquoqueabijt;ide6vivosrecentesrurfum in oleum de Pinu inftarChnftalli diftillacum injeci , voluique hoc modo fpiricum lu- cencem aereum incarcerare acrecinere,- fedfcarabeis morcuis,continu6 oleumlucere definebac. Eodemmodocum lignoputridopradT:icavi,ni- hilqueprofeci,- nifi quodglobo vicreo harc cum oleo incluferim, qui cellam meadenodtefuisradijs illuftravic, adeo vtcommodiflimeapud hanc lucernarh abfque incenfa candela legere & fcriberc pocuerim. Nu- gaturicaqueScaligercumCardanoinfuo fubdilicacum libro: de radijs reflexionum vifibilibus in aere : in ligno pucrido &c. acque fabulaeft Re- giGalliarumefleCarbunculum,cujusluceingens conclave media no- cleconfpicuumreddamr. Vlteriusex vicina hujus PeruaniRegniPro* vincia Jofephus aCofta fcribic ibidem animal reperiri Echino perfimi- le,cujus fecae praelongae,ac praedurae func, colore pallido, aculeacae, fum . mo apice nigrae, in quibus fecis mirum nacura recondic miraculum. Cui- cunqueenimreiconfucilis cufpisejus admovecur , eciampoflquamab animanciscuceavulfafecaeft,occuIca vircuce , cum a nemine vrgeacur, fuafponcecarnempenecrac, cujus vfusfecae praecipue mulieribus adhi- becur,vcauresperforenr_ , ad appenfionem margaricarum & vnionurh. Perforacio aucem hujufmodific nullius prorfus impulfu , quafi mocu vi- tali ha. c feca dirigecur ; plurimosque cicacus aucor aic experimencum fe- cifle, acno&c vnacrafliflimum corium nullo impellence eam fecam pc- necrafle. Haefecaepro pigrisfartoribusatquead fecandasvenascutemq; phlebotomandam in Europa Tpnforibus acceptabile eflet inftrumen- tum, praecipuepro patientibus delicatioribus , qui fedhonesvenarum violencas & fcanficationes a Chirurgisexpavefcunt.
Illud
tO 2<[jlVlGATI0 IN NOrfM MFNVVMSIVE ^AmEHIQAM'
Iltudeciamobfervandumeft,nempe inferorum porcas atq; vefti- giain hu jus Regni cerminis exiftere. Nam Cabo delfuegos , ingens rupes nomine Mafaica videcur,quae fumum ignem flammeosq; globoru curbi- nes magno cum fremicu evomic. Os fpecus iftius medio milliari Hifpa- nice liiare dimenfunfeft. Irridencnoftri LutheroCalviniftashaeretici, ignem purgatorij, eumque monachos excogitafle ad incuciendum fide- libus hominibus cerrorem , vdargioresamplioresque a Cacholicisfide- libus penfiones &eleemofynas emulgeancquod quam injurioium fic & falfum , velhsec ipfa Maiaica porcainferi acque fulphurea voragooften- dic 2 in cujus fundo ignis perpecuo ebullic inftar mecalli liquefafti ; iftos- tme htocicos ?el ipfi infideles Brachimannes Malavarum redarguunr. Ii eniminfuisFanishorri&ilem dasmonem depiaum habenc, immani flammivomoquefauciumhiacuanimasdevorans, aquibus noftri.Pfeu- dbchriftiamhsreciciadmonencur, Dei jufticiam, quam illipopuliper hoc Emblema fignificabanc, nihil malefadorum , five in hoc, five in aho mundo inulcum reli&uram, quod non a peccacoribus ( vc Daniel & Ra- rob.tt. cMf. phaelnosadmonenc ) oracione, jejunio, eleemofyna,expiatum fuenc. Daniei}. cap. ]^eque eft confencaneum vc Sophiftice obftrepenc , elementis nullam efle in animas quae func Spiricus immaceriales adionem , quafi yerd Lu- ciferigriemgehennas nonfuftineac, quifuicpracipuusfpiricualis Arige- lusinCcelo, de quo vc fulgur, nempefuumigriemjamfecum vlcorem . LHc.30 cap. porcans,excidereChriftusDominusvidic,acqueIoannes approbac,be. Apc% %9.&zo.<, fcx iftius acque Draconis corpus e ccelo ejeftum, & cradicum ad combu- rendum igni. Eft enim Deo obediencialis poreftas in vniverfas mundi creacuras , concradi&ionem noriimplicancium ; eflenciali & elemencali erg6 igne hajreticoruffl,anim£e cremabuntur, licecnonifto modo,acci- dencibus impurofoeo. Regnum hoc Peruanum viros inprimis etiam robuftos &forces habecpraecipue ipfi confinis Provincia Chilicas vbigi- gancesreperiuncurdecem pedum longicudine majores, neque hoc m- credibileeft. Namegoipfe vidiCremophanij quod eft Abbacia in Au- ftria fuperiori excellentis proceritacis virum. I llic enim Anno 161$. cummeo ReverendiflimoDominoAbbace Seiccenft6ccenfi , Ordinis noftriCapicuioProvincialiadfuii erancenim ibi congregaciconvocaci- que jufliiSerenifsimi&Reverendifsimi Archiducis Auftria; Leopoldi , clemencifsimi Domini, DominirioftriOrdinarij Patfavienfis 5 cam lupe* rioris quam inferioris Auftriae Abbates , eciam e-xempli vtpoce Melhce- fis , Goccvvicenfis & alij &c vbi cum a prandio cum reliquis debitae ob- fervaritisinfervirem; prodigij gracia,per Nobilem Comicem a Liech- tenftein Camerarium,Serenifsimus & Reverendifsimus Archidux J.eo- poldus, funiculoprocericacem cujufdam fervicoris illius Monaftenj ex- cipijufsic&invencaeftquinquecubicorum , nimimm fepcem cumdi- midiopedeilliusprocericas. Sedplane incredibile eft,quod Gigances Sinarum Regi finc quindecim Cubitorum,vlcra quingencos facehcio , rn aulaipfiusperfungences munere ; acque cadaver invencum efle mohs ^^«.c^.gigance£clongumfexaginca cubicorumMajolusajc : EdicechiPeruani
%j Patrvm CMonachorvm Ordinis S. P. Benedicti* Si
viri fint robufto eorpore ihfignes,nihiIominus patrio more domi feden « tes func ignavi, volupcacibusq; indulgencad gofTipium quod illorum eft linum de colo fila ducences , mulierum fubeunc fervicia ; mulieres vero horcos & agros coluncnovaliaque aracris fuo more fodiunc,profcinduc- que. Imicances puco illos de quibus Paulus Venecus i Oriencis Indise po- pulos, quiin cancam Infaniam molliciemqueavirilifexudegeneranc, vceciamle&oaccubenc,vxorillorumfipeperic Ulavero virumlaucis ferculis craclacac fovecquafi gravicer a puerperio defeflb , laflbque de- cumbenci. Vxor verbincereacocamrem domefticam procurac , jubec acimperac, quodalias, illis cocoanno illicicum eft; omniaque munia circa virum puerperumfuislaboribus vxorfubic, prascer infancislacla- tionem ; quem poftquam vxor la&avic ; icerum puerpero Marico in le- clumcuftodiendt graciacommiccic. Sunc prascerea Peruani maximelu- xuriofi, vcpoceflagiriofiacpeifimiPasdicones acque monftrofa libidine tam viriquamfcBminajperinfames, maxime hocvitiodedicaifuncmu- lieres, quae veneficijs immoderacam libidinem a yiris exiguunc ; adeo vc nonhominisfedequorumnacuram appecanc , mericoque in hasfcemi- nas illud Pafiphae commencum coapcacur , & illud Ecclefiaftae ignis,in- fernus& vulva nunquam dicuncfufficic Qme vnica caufa fuiccur Chri- ftianafacrafufciperecum difriculcacemagna , auc prorfiis omninono- linc;pelIicibusfuis,quorummagnam copiam habenc,minimefenun- ciarevelmc.
Ha? enim vel maxime viris juvenibusq;perfuadenc, prajfencibus vcf delicijs,nequedefucuris&incercis cceliRegnis quidquam curandum, adeoqueinnoftrosS. Benedictimonachos , quodfciebanceosefleceeli- bes.alijsq; cafticacem & honeftacempra?dicare,curpiflimum iftarumfce- minarum odium excanduic ; vc neci complures femel dediflencnifi mi- lice Hifjpanoproce&iforenc. Aufimque affirmare ob hoc vicium car- nis & molliciei , & majorem hominum parcem prascipue adolefcencum & mulierum damnacuiri » fivefideles ij finc fiveinfideles. Pudecenim hocviciumprsecipuemulieres conficeri»
Abundac eciam haec Regio lapidibus pretiofis veluci Smaragdis,Be- 2oardis,Hyacin6tis, AmeciftiSj Cajcedonijs. Pofteriorum^uorum vidi egoinchel^uromeiReverendiffilni lDomini Abbacis, quodcu vixcre- das,miramnacuraefubcus cerramimaginacionem & arcificium. Nam in magnicudine vnius caftanea? quinque prjeciofi lapides in vna eademque fubterranea mafla coagulata eft ; lapidum plane diverfarum fpecierum : nimirum Amecifti, Calcedonij, Agatis, Iafpidis & Saphiri. Lapides ipfi quoque praetiofi apud Indos Oriencales, mercacoribus non venduncur, fedipfaterraeorumvbicrefcunc, five planicies, non enimemoncibus gemmaeeruuncuracqueexcrefcuncomnes , quara cerram per vlnas in lacum&profundum,velhbraponderibusqueemeciuncur , cujusgemi . ferai-glebae, vlnavnaquinque vendicurducacis. Sed fi gemmainveni- nicur decem Carracosexcedens , pro Regis chefauro auffercur , minori- buscamenponderecommucandofacisficmercatori. Sevilijs in Hifpa^
i- ma
22 TJjtVIGATIOIN NOVVM MVNDVM SIVE ^AmeRICAM
m
nia Adamas Ponderis vnius drachmaz vendicur, numum aureorum mil- libusfexaginca,fidiaphanusacbeneferenus invenitur. Vidi& alcerara/ gemmamibidemvcfupra quemQpalumvocanc,granorum pondo<5o. Eft autem Opalus gemma in India tantum nafcens , colore quidem can- dida, ita camen, vt m ea vario modo & Carbunculi cenuior ignis & ame- thiftifulgenspurpura, &Smaragdi virens mare ac aetheris caeruleiSa- phirusincredibihparicermixcuracransluceanc, Ec figemmarum pre- ciumfpe&emus,cOpalus videcur omnium precia fuperafle. Nonnius enim Romanus Senacor, cum profcripcus ab Anconio fugerec , Opalim habencemeforcunisfuisomnibusannulumabftulic fecum; quemcer- tumeftfeftercijs viginci millibus eeftimacum efle vc Plinius lib. 37-0 referc. Modo verdfere contemptuihabecur, ac facis mulci ac magni,in> moncibusmineralibusHungariae & Tranfylvania?inveniuncur.
Ea parce maris del Zur occidua, qua regnum Peruanum alluic Ocea- nus , intra Tropicum aftivum & yEquatorem penes novam Guineam , quacuor func Infula?, quas Hifpani hlas de los cora/esvocznt , ibi enim fre- quenciifima; coralli nafcuncur, ficuc & alij lapides preciofi.
Quoniamergd cibifupra dehisCoralhsmedicinamcommunicare & praeparare promifimus,hic fponfioni fidem facio. Accipe igkur coral- los rubicundiflimos bene in morcario concufos,& in pulveremfubcilem cribratos. Huic pulverlaffunde acecum vinidiftillaci, vcquacuor digicis, vel quinque fupra matenara corallorum acecumemineac:& ftacim ru- mor bullitionisfiet,proinde vas vitreum longum, amplum fatis afliime, neeffluetmaceria» Scecincalorecinerishjeccompoficio per horas yi- ginci quacuor, & fiepiufcula* incerea lignea fpacula agicetur. Alcera die, quod folucum & clarum eft,in aliam phialam,cauce, ne maceria concur- becur defunde ; & aliud acecum recens corallis afFunde : & fic cocies re- pece , donec facis corailos emunxeris A & eorum eflentiam excraxeris. Hasexcradi&iones peracetum colle&as dtftilla inbalneo,&remanebic magifterium corallorum album in fundo vicri Aludelis , vel B o x 1 x, Hujus magifterij cincluram , five quintam eflentiam fic deinceps extra- he. Corallorum huic magifterio affunde fpiritus vini re&ificati, vt fupra cum aceto fecifti , digitos quinque ; & fine ftare in calidis cineribus per aliquocdies, & videbiscolore rubeoin fpintu vini extra&am quincanv corallorumeflentiam : & fi ad mediam parcem hunc cbloracum fpiri- tumviniamagifteriopriuscaucedefufum in balneo abftraxeris inftar rubinirubicundifsimamcintturam, & quincum ens eorunde reperies. Huiccinclurajcoraliorumadjungefupraprseparacas margaricas, & ful- phur auri , fales , aquasque vegecabilium diftillacas appropriatas , &ex- perierisad inftaurandamfanicacem mirabilia.
Ance Hifpanorum in hoc magnum Regnum advencum , Peruani populinequeponderibus,neque liccerisauc chara&eribus vcebancur; fedchordisverficoloribus,quos illi Qgiposvel Quipocamajosvocznu^t- tificiofe e mulcis nodis confe&is acque connexis,quarum domus eorum iuncplen^equibusmukorumfasculorum fine vlla harficacione fenem
anciqui-
^Patrfm iMotfAcHORvM Ordinis S. P. Benedicti. $$
antiquicatemquepraecefitorumfolercerenarrant. Arma Peruanorum lLintarcus^hafe &fagictaj,exoffibusbeftiarum,pifciummarinorum , ^Cannisarundinibusque craiTiffimis trium palmorumjignisveleviga- ns duriffimis atque prajuftis, quorum cufpides veneno tingunt.
Panem ifti populideradicibusherbarum conficiiint,-pra?cipueiIIo- rum vicini Brafliham panem e radice vnius herba; conflciunt, Portalaca; magnitudine Yucam appeliant. Hscautem tam lethiferum venenum concinet, vc qui illam crudam comederic , repente moriatur. Uli verd radicemconcundunc, contufamexprimunc, ne quidin illafucciillius venenati remaneac- Tum ad Solem exficcancMoIis deinde concerunc, acque tarinam efficiunc- Panes ex ejufmodi farina fadti , non modo falu- bres func, fed etia m fciti admodum faporis, Ali) ex granis Machizij quod rmmencum Turcicum noftri hortulani in Europaarbitrantur, far, liba- que prajparan c, alij ver6 Pamficium quoque ex marinis pifcibus aere ex- liccacislaucifsimum habenc. Machizij praparacio haxeft.* Granamu., lierespridiefngidaaquamaceranc; alcera dieduobus lapidibus conce- runc : demde m vnum coacla raaffa, panes oblongos auc rocundos effor- manc, & afperfos modica aqua marina faliunc, Cannarumque folijs im- poficosignecoquunc. Ec hicplebejus panis eft, biduoque fine corru- pcionedurabilis.
Principibus veroillorumauc SaccrapisRegijsmagnolabore ficfic: Conculagranafaxisaquacallida abluuncur, inde corcicem exuunc, vc purafanna ac mafTa ex granis reftec. Deinde comminuunc quancum neripoceit, & uide confedtera paftamvc fuprain liba variarum figura- rumefTormanc,qua;inceftaceaoIIarotundavndique igne circumdaca excoquunc. Vinumeorum exradicibus quibufdam Barbari X^ava no- minanc,dencibus foeminarum qua? virgines efle dicuntur optime mafti- cacis pnus ac ruminatis conficicur i certis deinde vafis de ore radices ma-
fticatas,exfpuunt,&aquafuperfufafluvialibullirefinunt,refri^eratum deinceps liquorem percolan t, ex quo labore , tam perfedus potus prq- diredicicur,vceciameosquipocanc, inebriec Has Vindemias praecla- r^s &inftru<aafcemininisdencibus,Ialivisq'ue delibuca corcularia, cum Hifpani vidiffenc, ficis accompocacionisomnesoblici , canquamabfte- smij vinum hoc virgineum Peruanum abominabancur , &magis muftu GranatenfeHifpanicum malorumpunicorum huic meropra^ferebanc.
Exquibusincelligerepocesquancumnon dicodeliciarum, fedad necefficacem corporis rerum vcilium noftri S. Benedifti Monachi , nec non Apoftolinovi Orbis habuerunt > & quam extremam pauperta- £em,egeftatem,& agreftemvitamperferreobfanaum Chnfti Evan- gelium,achorumpopulorumfalutem cooperandam perferre debue- rinc.
Quisenim camfajcidum olidumque pocum durosque panes fur- fure ac cineribus infedos , non dico edac, fed digerat ? Quis duros crudosquesequorispifces, acin condiendis cibis rancidam ad>pempi- fciumolfaciac, aucdevorec ? &licec vini ac efculencorum ab Hifp^ma
1- z ahqird
'•'■■•-'vl'v.
g4 T^AVIGATIO IN NOVVM MVNDVM SIVE^AmeRICAM
aliquidfecumadvexerinc; diucurna camen jam temporis inhislnfulis acRegnisconverfacioneac mora jam confumpcum erac, &vixvinurri pro conficiendo MifTae facrificio ac infirmis recreandis aliquidfuper- fuerac
Imo nec aquam , quaficim excinguere pofTenc, fufficiencef falu- bremhabueruncfedpucridam , &infe&amfecorefcacencemque ver- mibus , quod ex illius regionis coeli plaga ob nimium Eeftum cicius in v- cribus corrumpicur. Hanc aquam cum bibere vellencpercolacam prius, vermibusque excrecis , naresclaudereoporcebac, nepraenimiofa^core hauftameamrevomere cogerencur»
His ommbus nihilominus arumnis , &c ingencibus laboribus curr» voluncariaEvangelicapaupercace difficulcatibusexantlans, erga Chri- ftura & proximum charitas omnia vincebac , adeoq; fandhSpintusgra- cia repletiibant,mkcencesfemina facn Evangelij in doloribus & cr.bu- lacione; Vemences aucem advenerunc coi ligentes manipulos fuos toc millium animarura , vfque in hodicrnum per pofteros fuos Confratres diem , cum exaltacione in cceleftem Patnam deportant. Ob quas virtu- tes heroicas Fracres charifsimi , non folum lascari debemus , fed eciam quancum pofTumus has imican conemur. S. Spiricus ac Religionisni- mirum iliorum fervorem , pacienciam in adverfis inviitamjforcicudi- »em animi perfeverancem. Ec licec ad gences barbaras per immenfa maria noncranfeamus , habemus nihilominus inClauftro vircucispa- Iaeftram,in quanos hcroicis exercere/yirrucihus poflumusj atque quam- plurima aecernx laudis prasconia pr&miaque emereri. Ec licec pauciffi- mi inveniancur , qui non dico incerfkviences fremencesq; fluc~tus ac vo- ragines aeftuancis Oceani dijram Scillam acq; Charybdim marinasque belluas magnimma animi fui virtute mortem irrideanc concemnancq» acingencium aerurnnarumjaboriofam navigacionem ob Chriftihono- rem,acproximifalucemvchinoftriPP. ac Monachi Apoftolici fufcipU anc non dico diram famem, ficim,frigus , & asftum perferanc/ed ne vix quidem exiguas moleftias, nimis delicidfe & ociofecuciculamfuam cu~ rancesfuftineanc : Cujusaccediaemericd cales, quifeiaalmofacracifli-^ moque Ordine S. Benediili adoptacos gloriancur fubpuderedebec Ni- hilominusmulri adhuceciam (unc, qui Iaborem &vircucera adamanc, cupiuncque quamplurima acqueprasclaraexperiri facinora , vc laureo- laspiecacis, honeftacis, & honoris adipifcancur.
Peruanorum infuper habicuscorporisvel veftibusaliusnoneft,.pra2<*i terquam brevia de verficoloribus avium , Pfyctacorumq; plumis artiii-* .ciofe confucafubligacula,nudi enim incedunt fexus vcerque : Corpusj. herbarum fuccis depinguncrubris nigrisque , varia fpe&ra fingences , & <}uoquiscurpiora horribilioraque cuci monftra appinxeric ; isreliquis pulchrior aeftimacur ; vnde aded deforraes func , vc non homimbus: , fed daemonibus fimiliores appareanc, hofque Hifpaniprimo vifbs exhorre-
<banc #
Labra,nares,genas,aures,perforancilIisqueannuIosaureos,marga-
ricas,
T^, PATRfMdMoNACHORyMORDlNlS S.P. BeNEDICTI.
ricas,vnionesque avium roftra, & marisconchiliaapplicanc. Scacura funtniediocri, colore videntur flavefcere , oculis magnis func , fronce ampla , naribuspaculis, pilis crafiis, nigris, longis. Barbam camen evel- luncacmentumquodamhquoreinungentes, quibarbam renafcipro- iiibeac. Modo ver6 Americani qui St Bapcifmo iniciaci func , a Religib- fis Monachis noftris humanicacem honeftatemque edocli a cervice cor- pus goffipio , firmatibusquepennatis, aucalia maceria vfque ad genua cor cgunt;eosqueHifpanihucusquemoribus exculcos reddidere , ve quem ancea veftium ornatum fuperfluum contemnebancmodo percu- pide& ambitiofecum honoribus , acquirendisquedivicijsadipifci con- tendanc
Suntetiam hipopuli mechanicarum rerum egregij artiflces , pra;- fercim in contexendis , perizomacibus , de varijs coloracorum avium plumis, &ferarumpeliifaus admirandavariecace : qui& laborum tam
fuacpacientes,vcfa;pifsirneintegrodiecibumnonfumanc,quofpecio- fiusconcinnent & aptent vel vnicam plumam, eandemq;omni ex par- teconceroplances,cuin ad Solem, cura in vmbra > vcpercipianc magisne re&a, an inverfa conveniac ereclisacinflexiscrinibus. Itaq;explumis r animaIquodcunquc,autflorem, fruclum autherbam,tancadexcericace fic fuo artificiofingunc pmguntq; vc videantur rem ipfamad vivumex- prelMe.
Vidi egocum Graszij in Styriaverfarer, Roma imaginem aSere- niflimafupradida Archid. Maria , cum de Nuptijs ab Hifpania reverte- recur ailatam, quas S. Maria; majoris prseferebat effigiem ; cam arcificio- fe ex avium, pfytcacorumque pennis confetlam,quarn ego primo incui* tuvifam>depi<3amcredidi, &nifimihichefaurarius Archiducalis eam concre&andam e xhibuiffec , non credidriTem,cale opus pra;cipue3 vm- bras artificiofa5,minutiffimasque lineas fme pidoris auxilio ficconcin- nari & exornari potuifle. Eft etiam Peruana Regno vicina ProvinciajPa- rana, quam feparac a BraiTiiia %io de U PUia, id eft, argcnceus fluviusin- eolas Paranavocicanc: Moderni vero Geographi %ig ,de Paran^
Hicfluvius verfus Auftrum immani oftio in mars fe exonerat,G*£<? de los CafliUms diclum ; in quo freto pifces volan tes abundanc quos Bo- iadores dicunc eosque Pilotas noctu lucerna incenfa in triremibus ficuc avesfubcilibuscapiuncretibus»Sedquidhic miramur implumes pifceS volare,cum idemvefpertilionesnoftrsid facianc ; & in Promoncorio fivefinu S. Helenseanferes reperiuncur,qaos Incolanlli Scolicarias ave* vocancqua? abfqueplomisac pennis,fed carneis membranulis adjuci, (fuiicenimcocoferecorpdreimplumesacnuda£)mare circumvolenc t Adeo vcfere hic cum Horacio dicendum fic, aprum fludtibus, Delphinu lylvis appingis. Sed verum id efie naucarum experienciadocuic.
Quinveroaliudhictibinarrabo , quod mihi amicusquidamretu- hcmultarum rerum ftudiofiftimus. Is enim dum Neapolis in India ver* feretur, femel Mellitam verfus navigabat ; & ecce ingens mukitudo CocurnicumeconcinenteBarbaricofive Mauricania permarevolabac,
tJ quaa
$6 ^jyiQATlOlVtiOVVM MVNDVMSIVE^AWEMCAM
qus dumdefeffarviribus effenc curmacim aliqus in criremem incide- ranccscersveromariiucumbebanc, ala vna corpori fuppofica , alcera veroinaicumereaaproveloexpandebanc.
Idque cancifper fic agicabanc navigabantque, donec laiiitudo aDijc, moxemariicerumfe accollences reliquum icinens volando proleque- banrur Cerco enim cempore anni has aves fic aliunde comigrare com- percum eft , adeoque fagacis ingenrjeas effe ajunc , vc vencos apcos cum fuavi malacia expedtenc, vc ii eos iafficudo cornperec , fic partim volan- do parcimnavigandofivenatandopocius, ker fuumconncerepofsint. De quibus puto Senptura ajt : Tranftuhc auftrum de ccelo , 6c induxit in virtuce fua Affricum ; & pluic fuper eos ficuc pulverem car nes , & licuc arenam maris voiatiha pennata. Nam etiam curbinibus vencorum in vi- cinas l nfulas maris Sicdiani perfepe deponi hasCoturmces ammadver- f ft
UmeNarravimusaucemfupra,quaracione Dux Hifpanorum Accaba- liD^Deriiicernunciumrupti federis obijceretracmus , a quonmure- fponfi Admiraldus accepit. Sed fe cum focijs fuis contemni vna cum Chriftiana relidone experiebacur . Barba culos emm pumihones per lu- dibrium vocicabac Accabalipa Hifpanos. Icem claudos,ac debiles homu- cioneS,quinecambulaix,aucpedeftresbeIlumfufferre3&expeririaude-
renffedfuis monftrofis Pachis (icaequos,' five Cavalleros appellanc Peruani ) vcvecorsfarcina veai^eosirndebac. Proinde vchi inerces qua orimumfeafinibusproriperenc.fuiregniferio^pfispernunciumman- davic fuamfivicamcutcmqucfalvamaliascffevelint. Sequoquenec ImDeratonHifpano,autPontificiRomanoChriftianiOrbis Monarchis obedire velle Ccelum denique & Solem & Lunam , caeterosque Deos, quosPeruanicoIerent^queimmortales effe, quamDeumChnftiano-
^Ea^r^^ occiforumv ac honoris maximi Regis Hifpanorum cam augendi,quam confervand* eraciaffeverioribus inhancgentem Antropophagarri rationibus anim- Idvertendumeffearbitrabatur; Inftrufta igitur claffetriremiumomm telorum genercneceffarijsque ad tantum bellum provifis , recenfitisqi tam equitibus , quam pedeftrium milituum phalangibus , Affociatisque Canibalorum,ac aliarum Infularum populis, quos ante fub jugum mile- rantHifpam,hoitesquejuratiPeruanorumfuerant , RegnumPeruvia- numDuces Hifpaniinvadunt,igncferroqueineosfaevierunc3 ipiumq; Regem Attabalipam mulcis alternatim confeclum feffumque praehjs tandemapprehenfumferreisvinculisaftringunt. Alijvero Scnptores dehuiusRe2isAttabalipa:interituficajunt; Hifpani commifsis m pu- cnam de Principacu contendentibus duobus potentifsimis Regibus AttabaliPa & Guafcare fratribus , in fuam poteftatem Regnura Peru via- num illis'Regibus artificiofe de medio fublatis, redegerunt. Ad extre- mum infuper laifie majeftatis, rupti , fradique faederis reum Hifpani At- talipamdamnanceumquefunibusftrangulando vicamfinire jubenc.
J^. PjlTRrMdM.0NACHORyM0RDINIsS,P.<l$ENEDICTI, 8?
Talem exicum hicRex potencilsimus Accabalipa forcicus eft, ab II- luftribus Ingharum Regibus,quorumprimus, Magocoppa, Rexlngha- ruroCufcovienfem Mecropolim,Regiamq; arcem Peruanam a funda- mencisexcruxic/exorcus, Dicicuraucem hic Rex Accabalipa fuiffe a- deo dives,vc Hifpanis pro libercace & vicse fua; redempcione dare volue- ric cancam copiam auri,quancum ipfe liiis bracchijs & pedibus in longu ,&Iacumexcenfus,obrui & concegipocuiffec;acinfuper cubiculumquo capcivusrecinebacur, longum pedibus22.Iacum 17» ad cec"tum vfque plenum purifsimo argenco : fed nihil obcinuic, neque libercacem obci- nere pocuic.Ec poftquam ftrangulacus fuic illius corpus in favillam com- buftum eft. Superfticio enim apud illas eft gences & obfervacio facro- landfca de fuis majoribus,qui ecfi morcui effenc , eorum corpora balfami- ticis fuccis, ac alijs arrificijs quancum poffunt, acorrupcione prsefervac, & vc Deos cucelares colunc ; non folum Regnorum ac Provinciarum , fedeciampnvacarum domorum vc jam fupradiclum eftPacronos. Ex quo nonnunquam crudelia bella , fed & facliones privacae fanguinaria; cumulcusque exoriebancuccum alius alio nobiliorem pocencioremque fe ja&icarec,edicumq;effeParencibusgloriarecur. Quidam verd alicer fcribunc ; nimirum Accabalipam, Cufconij fuilfe fepulcum,illiusque La- rarij parieces,pavimencum,cecliim,laminis aureis argenceisque obcedla fuiile. Regia vero Quaijnacapa? Pacris ipfius Accabalipa; , aureis cegulis inftructa erac. Idemque omnes Imperij fui aves,pifces,animalia,herbas &arboresexauroad vivum, opere fuforio quo excellunc arcifices Pe- ruanj, perkifsime exprimi curaverac, Horcum prascerea is habuic auro diftinclum acque ornacifsimum , ex aureis floribus elaboratum : cem- plumqueSolidicacum, aureis argenceisque laminibus incerius conce- clxim pariecibus jinfummaeolococanciaurum & argencum asftimaba- tur,quanci apud nos figulina ftacuariorum opera. Sed chefauri iftius pars pocior Peruanorum invidia fuicabfcondica , nec haclenus ab Hilpanis vnquam inveniri pocuic. Sic enim juftifsimo Dei judicio fic, vc quo quis magisopes cranficorias,avarus appecic, qua veri Numinis gloriam & ho- norem , proximique falucem de his nonprocurac,eadem fimul ambo & graciamDeivnacumbonis amiccac cemporalibus. Chrifti vero imica- toribus, eciam a nihilo aurum fluere concingac Nam San&ilsimo Bene- dicto aurum infignicer concemnenci id accidic»
Qujdam enimnimiogravacusaerealieno, adpauperrimum ipfum Benedi&um opis caufa confugic , vcfuaaegeftacequa femper diciifimus fuic, fibifolvendoalienoamfuppeciasferrec. PrecibusadDeum fufis S, *'*-lti-D'*b& Benedi&us, quinihil auripofsidebacmiraculo veluc, ecoeloapparere*^ *7* fulsic cancum auriquancum adfacisfaciendum credicoribus illi homini fafricerecliberalicerqueillilargtcuseft. Cujusexempli vcinamhodierni Regulares Praslaci divices erga pauperiores fui Ordinis Abbaces Confra* tres fuos recordarencucacfru&uofi imicacores exifterenc , ac pijs vfibus pociusquamcuriofispolicicisquenugisacfumis , asrefuoprofpicerenc. Curfumverdnoftrumprofequamur ; Licecenim hicfinis fueric Regts
S*erua-
SS fJjLVlGATlO 1N NOVVM MVNDVM SIVE ^AmERICAM.
Peruanornm Accabalipffi.Cufconienfiquevrbe , Caftro Regnoque Hi- fpani pocirencur ; Nihilominus barbar* gencis invidus ammus, reiiite- re,iuraque fua defendere, ac injuriam Regis fui vlcifci accencabac PraUi- um novum inftaurancadeoque morcem bellica vircuce praedici concem- pferunc,vcquidam,quemgladiotraijcere Hifpanus Indum accencabac , vkrdPeruanusmiles vencregladiumHifpani mcurrens , vc fecumvna Bifpanum, quem alms tedere non pocuk occiderec ; ac fuam luorumqi morcem vlcifcerecur,quod &faaum eft. Nam venenaca clava inracie, vulneracum poft biduum Hifpanus, exfpiravic. Nondum enim vim po- tencis veneni, quorum varia genera habenc , compercum Hifpam habe: banc, acque concra hoc exploracum ancidocum, Ea namque vis venem eft, vc cum primum fanguine accigericin vifcera inceriora repence vim fuam morciferam diftundac; ac incra paucos dies vel horas homineni inccrficiac Proindefaaumeft,vc ingens odium in Peruanos Hiipani conciperenc, crudeliffimeque eos corquerenc , donec remedij arcanum concra hoc venenum ipfis pacefacerenc Animis ergo Peruanorum in- dies ab Hifpanis exulceracis,modis omnibus quibus poceranc, Hiipanos hoftilicer invadebanc, & quoscunque apprehendebanc, crudelicer occi- debanc , ac in parces difleftos incer fe parciebancur , igne correbane , auc cacabiscoquebanc, benequeaffacosvcmoris eft illarum gencmm fuo- rum hoftium cadavera immaniffime fefe de illis vlcifcendo devorabanc Dum ergo a fcelefti hac ancropophagia Peruanos, Amencattosq; popu- loscohibere Hifpani vellenc famofis gravioribusq; fupphciorum ex- emplis in aliquoc publice ftacucis eos ab immani abominandaq; voraci- tace carnium humanarum arcere accencabanc Ex quo faaum , vc bar- bari ifti,fibi ipfis fuisque mulieribus & infannbus morcem crudehcerin- ferrenc, ac in moncanafervicucem Hifpanorum fugiences m fylvisfame peribanc, agri cerraque illom defolarecur. Proinde viri Rehgiofi Mo- nachiS BenediaifeverioribusadmonicionibusDucesHifpanosadmo- nebancneiftamnimiamfervicucem & crudelicacem , in iftos mifero* Americanoslndosexercerenc. Vc verp gracis nihil cibi fabulan videa- m^ipfms longe fupra memorati pijffimi & doaiffimi VinThom*Bo- zii teftimonium afferamus : n ,
' S<epe inquitinterChriftophomm Cotumlum # ^BueUium latalonum * auemPrifulis Ecclefiaftki nomine ac poteftate zMexander Sextusad India* ti^contentioneshoneft^oriehanmr^
hJUnein?entesiUa6anoftrisaliquomodof«viretur i BeUmms nam^faBts beU luasomnesfuperabant. Narnqu* befiufuigenerisbefitasdevorant vtiUtmu- tub fefecomedebanUQu^ befiUfiiiojfuos alunUvt pmgmores S adulnoreseffe- I BiL>P*rentibus(forrendumdiZtu)procibo. Quocirca vt ahquisUiftanus fueritaliquandoiniUoscWdelis^tantacer^
horum^vtadhuwantnaturtfiudiarevocarinuUomodopoffent , mfiedittfmf (enfmiUosexempla iUuftriffima fuppliciorum atrocfmorum,quxtamenEpi- /copiRelieiofanoftricohibuerunt. Hucvfque prtffacus aucor ' P Profndenonfemelfedm Monachis difcepracu
»
% Patrfm mGNAcHORFM Ordinis S. P. ^enedicti. $9
^.cumRcgiffenaaisnneilbribusvcr^mncarm^ vel benevolentia ft diani Americaniad ChmMem perdudendieflent, Clemencia & bc- nevolcntia aflcrebanc Monachi. Atqui cum in Provinciam quandam humihcer&manfdece Evangelium pr*dicandi gracia ahqui Monachi le concuMenc.abarbariscrucidaci&devoracifunL Propcerea in coti- 11110 confulcum & ftacucum efivcfupplicijs prius afua beftialicace corri- gcrcncur, hommesque prius quam Chnftianos facere hos Ancropopha- gos oporcere. Ac vc Religiofi.confueverunc,demundo ad vicam mona- lhcam accefluri cum illis procedendum cflfe. Prius eriim ftacum anima-
ied circa . corporis compoficioncm , adhuc maxime occupari eft rieceffa- num.vcilludadhoneftacemhumanicacemque redigacurancfariiscon- eupilcencijs, & pravis malorummorumcbnfuecudinibus-.beindcra- tionalem ineipiunc vivere vicam , qiiEedignior pars eft hominis , & per .quamacafcerisdifcernicuranimalibus irraciorialibus vc mens, &raci6
nominisconformecurpercognicionemiiieelieaus^adculcumdivinum ipliusqueridem,fpem, &charicacem&c. Hocmodocum Americanis
qiioquefieridebere, librideprocurabda^lucelndorum Hhpanienfes Doccoresjurisqueconfulciaffirmabant.
Quod veroad Religionem Chriftianam hbc cemnore fpeaar; Oc^ cidLm omnislndia m cres Archiepifcopacus eft diftribuca, quocnmMq- tropolesS.Dominicus^Mexicumj&Regiurn.
op =nrelmiClVJCaSfe?hab"C EPifcof>os SufFragancos, Cubanum, Bori-
S^r P im; 8$&«?ft Mec^acanu, Guaxacanum, Tha- £ulanum,GuacimaIanum, Chiapcnfem, & Nicaraguanum. Terria Me-
^tch^fefUffi^ne°S £pifc°POS 1 C^conienfem, Qurionen- iem,&Charcafenfem;quorumomnium Archiepifcopacuum & Epi- fcopacuum vnus Caftella, RexHifpani^ eft Pacronus amue PrivilX tusafu^oPapaRomanoCoIIacor,Pohc^
nm fn\n^t P^ncit«riProrege , qSi fummus eft omni-
ummlndiaMagiftracusGubernacor. Prorex verojuffa exequicur, fe- cundumquodfibifupremusIndi^SenacusaRegeHifpaniarLse;^ infticucusfignificac.VCubaeftGubernacorJ&,nHifpaniola ITclu ftC"nce,IIana- InMexicoquoqueeftnovaCancellaria,&inno. vaGalhaeftaudiencia,&quacuorIudices.. Guatimuiaiucacana,&no- Va Granadaquoque Cancellariamhabenc. Regij veroeftfupremusRe- gm Peruani Senacus, m eo prariidec Prorex ab Hifpaniarum Rege ordi- natus;ad quemProregemabomnibus Indi* Tnbunalibus ia caufali- nus appellacur. Cum yerd malorum omnium in rebus publicis infamis
avantia,cum hbidinedominandialiquos Hifpanos invaderet,- pecunias namque vc quidam ajc dominandique cupiditas func quafi matrices on> niuminRepubl malorum,- perqusnonfolum Regnorum everfioncs ac omnis civihs difciphna: turbationes pro veniunt ; fed & tota judieij &: jultmsmajeftas collabicurafidesprobicasq'ue evercicur; ac prohisperfi-
M dia
T^jiriGATIO 1N NQVVM Mf?NDVM SIV-E ZAMERf CA^
diajraus doluwmpiecas.crudelicasque introducicur, ex quifyas peftibu^ fflffim eft, vc noftri Hifpani in novo Orbe fibimecipfis diifencirencRe- gique fuo ac legLtime fibi Prsepofico Admiraho renunciarenc acrebella- rencconcencionibusacnoyis belli faftionibus cum infigni Chriftianas Reiigionis ac Regiae majeftacis Catholica; dedecore ac derrimenco, ma- tuo fefe impecerencatque beHoconficerenc. Idcirco inhos RebeJIes ac fccieracosmiiices Hifpanos, & his qui fe \ll\s adjungebanclndosperfidos Chnftophorus Coiumbus Admiralius crudele crucis lupphcium ftatue- rac, quam plurimpsque paloaffigi juffic Quod fattum lndighe ferebar, vciparerac,- licec noxij ac rei fupphcium meruiiTenc , inprimis noftet Buelliiis Pacriarcha ac Monachi §. Benedidupfumque Columbum fnl- mine fcclefiafticb hornbilis excommunicacionis feriunc , vcyel hacra- tione mpderacam gubernandi rationem,poft co: admonicione*addifce^ rec. Ec quod capuc crac,fignum S. Crucis vnicum Chriftianorum preci- trai, decus & ornamencum» accencius veneraretur: quod cancopere C6- ftantihusillemagnus Romahorum Induperacor honorabac , nequod ille magaus Dictator . & Triumphacor genciiicatis, in fignum honoris & dighicacis ftacuiiTec, ac vendicaffec, acque fhper diademace Regum exal- taifer. Hi<? cum infigni dedecore Chriftiana; Religionis , i urfum coram toc barbarisjgencibus Indorum, in fignum fcandali & fuppiicij , & quide inChfiftianis hominibus illicice vfurparec. Fa&um enimeftperhasfup- plicidrum crudelitates a noftris Coroneltis militibus Ducibusque Hi- fpanis, idque cum fummo detrimenco tam EcclefiafticEe quam Politic» vtilicacis ac eommoditatis,- vc indi multocjes rebellarencaccrociaq; cum Hifpanis beila conficerenc. Adeoque illarum Re^ionesdefolatas fiebanc Krt cum primicus fuperius defcriptam Infulam Hjfpanioiam,vigefies cen- tena millia hbminum incolerenc^oftraodwm vix quingenci ibi fupec vixerinc.
Mukienimfeipfoslndi ob nimiam Hifpanorum avaram tyranm- elem, infamifufpendio, auc inedia, infylvasdiram fervicucem fugience* eum vxoribus, & libef is fe peremerunc •» Erenim domum abmirifodinis Venientes,aut mar^aricarum pifcacipnibus^nifiinjunctum penfumaccu- liffenc, afperaverbaihpnmis, deindeverbTra, oleoquefervencidorfuro adurencesfexagincaautfepcuagincai£mum infuper per Hifpanicaftna- pada toco cama: ipfis miferis indis porrigebacur. Mericd igicur indigna- tipijboniqueReligiofi MonachiacSacerdoces Dei hujufmodi crudeli- xatenl cyrannidis, candem pauperculis Indis Anno 1552. alulio cercio fummo Poncifice Hifpaniarumque Rege Cacholico fecuricacem acque a mancipij fclavorumque jugo plenariam libercacem impecravere. Porra ipfeChriftophorus Columbus Admiralius pius Princeps acq; Cacholi- cus, opcime Uludnoveracinicium bonorum operum effe in cranfgreifo- ribusconfeffionem operum malorum. Ipfique Patriarchae Buellio fic fupplex,procuf acoremque abfolucionis ab Anachemace Pecrum Mar- garicam Infula; Divi Thoma; Praecorem , cum alijs virisnobilibusHi- fbanis ad eum deftinacrogacque vc vinculocx communicacionis Admi- . raliuni
^ Patrvm CMonachorvm Ordinis S. P. Benedicti. $1
ralium abfolvere dignarecur. Qui omnem deinceps crudelicacis vindi» ctamemendarepollicerecur. Ac procinus corpus/de cruce Cafpari Fe- riz Arragonij,quem in crucem cum pluribus alijs agi juflic , celericer ip- fe Columbusadfepulcuram deponijubec Adquod refipifcenciae argu- raencum Illuftriflimus & Reverendiflimus Pacriarcha Buellius > brevia acdignafacisfaclione pr^miflainpriftinam Ecclefiae graciam ac faera- mencorum communionem Admiraldum abfolvendo reftituic. C$rca quam Hiftoriam egregie mencicur Theodorus de Bry & in margine fo- li cicacus aucor HieronymusBenzoniusambo vtauguror,HasreticiCaI- vinifta:, qui vt fordidiflimaj Harpiae omnia delpurcanc : A junt enim no- ftros Religiofos S. Benedidli Monachos , dum Pacriarcham Buellium inediamul6tacosfuiffe,obillacamexcommunicacionem, donecAdmi- ralium ab Anachemace abfolvere promififTenc. Atquimajoremrevere- ciam tantasaucoritatis Praefuli, camPoncificisRomani quam Hhpania- *rum Regis in ilias Infulas rerum facrarum Vicario atque Legatoipfum Admiralium exhibuifle, quam ifti Ha^recici barriunc , plane affirmandu eft. Taceo hominum fidelium Cacholiccrum in fuos Ecclefiafticos Pa- ftores, & Pacres}velin ipfo S. Baptifmateinfulammodeftiam; qui non tam perfrid~ta;frontis,vc oclicihaerecicorum Hirciaflblenc,arietare:Sed Vt agni obediences